Czy żądanie zanonimizowanych umów o pracę jest obowiązkiem czy uprawnieniem zamawiającego?
Nie ma obowiązku żądania zanonimizowanych umów o pracę w celu dokumentowania zatrudnienia osób na podstawie umowy o pracę wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia.
Artykuł 29 ust. 3a Prawa zamówień publicznych z 29.01.2004 r. dalej p.z.p., zobowiązuje zamawiających do określenia w opisie przedmiotu zamówienia na usługi lub roboty budowlane wymagania zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia, jeżeli wykonanie tych czynności polega na wykonywaniu pracy w sposób określony w art. 22 § 1 Kodeksu pracy z 26.06.1974 r..
Z powyższym przepisem koresponduje art. 36 ust. 2 pkt 8a p.z.p., który w przypadku, kiedy zamawiający postawi wymagania, o których mowa w art. 29 ust. 3a p.z.p., zobowiązuje go do określenia w SIWZ:
a) sposobu dokumentowania zatrudnienia osób, o których mowa w art. 29 ust. 3a p.z.p.,
b) uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań, o których mowa w art. 29 ust. 3a p.z.p., oraz sankcji z tytułu niespełnienia tych wymagań,
c) rodzaju czynności niezbędnych do realizacji zamówienia, których dotyczą wymagania zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę osób wykonujących czynności w trakcie realizacji zamówienia.
Katalog z art. 36 ust. 2 pkt 8a p.z.p. jest katalogiem otwartym. Jak wynika z opinii Urzędu Zamówień Publicznych pt.: "Opinia dotycząca art. 29 ust. 3a ustawy Pzp uwzględniająca wspólne stanowisko Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych oraz Generalnego Inspektora Danych Osobowych z dnia 28 kwietnia 2017 r." zwrot "w szczególności" należy interpretować analogicznie jak zwrot "co najmniej".
Niewątpliwie intencją ustawodawcy było bowiem określenie minimalnej zawartości specyfikacji istotnych warunków zamówienia w sytuacji zidentyfikowania czynności polegających na wykonywaniu pracy w zamówieniu publicznym. Z uwagi na wagę informacji zawartych w przesłankach a–c nie można ocenić, że są to informacje fakultatywne, a zamawiający może pominąć wszystkie powyższe informacje i wybrać inne, niewskazane w przepisie lub nie wybrać żadnych i poprzestać na wymogu z art. 29 ust. 3a p.z.p. Brak żądania odpowiednich dokumentów w celu sprawowania kontroli nad realizacją wymagania określonego w art. 29 ust. 3a p.z.p. mógłby doprowadzić do sytuacji, kiedy wykonawcy mogliby uzyskać zamówienie, deklarując fikcyjne zobowiązania dotyczące zatrudniania na podstawie umów o pracę.
Zamawiający w zakresie opisu sposobu dokumentowania zatrudniania osób przez wykonawcę swobodę, jeśli chodzi o wybór dokumentów służących do dokumentowania zatrudnienia, oczywiście ograniczoną przepisami prawa, w tym m. in. ustawą z 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych. Oczywiście ważne jest przy tym, aby żądane dokumenty i oświadczenia w wystarczający sposób pozwalałyby na kontrolę zamawiającego, a nie były fikcją w tym zakresie.
Jak potwierdza to wskazana wyżej opinia UZP, zamawiający ma prawo np. żądać kopii umów o pracę osób, które świadczyć będą czynności na rzecz zamawiającego, jednak jest to tylko jedna z możliwości, którą ma zamawiający. Nie jest to dokument obowiązkowy, jeśli zamawiający w opisie przedmiotu zamówienia na usługi lub roboty budowlane postawił wymóg zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia. Jak wynika z opinii UZP, zamawiający może żądać w tym zakresie również innych dokumentów np. oświadczenia o zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę osób wykonujących czynności w związku z realizacją zamówienia.
Dopuszczalne będzie też żądanie dokumentów potwierdzających opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne z tytułu zatrudnienia na podstawie umów o pracę (wraz z informacją o liczbie odprowadzonych składek), które będzie mogło przyjąć postać zaświadczenia właściwego oddziału ZUS lub zanonimizowanych, z wyjątkiem imienia i nazwiska, dowodów potwierdzających zgłoszenie pracownika przez pracodawcę do ubezpieczeń.