Pracodawca skierował pracownika na szkolenie z zakresu obsługi urządzeń elektrycznych w celu uzyskania zaświadczenia kwalifikacyjnego, na podstawie którego będzie mógł obsługiwać określone urządzenia elektryczne i uzyska uprawnienia SEP.
Czy szkolenie to musi się odbywać w godzinach pracy danego pracownika?

Opisane w pytaniu szkolenie może odbywać się po godzinach zaplanowanej pracy pracownika, ale czas udziału w takim obowiązkowym szkoleniu należy wówczas potraktować jako godziny nadliczbowe.
Przepisy prawa pracy nie regulują problemu wliczania do czasu pracy czasu szkoleń (poza szkoleniami bhp). W doktrynie prawa pracy utrwalił się natomiast pogląd, że czas nieobowiązkowych szkoleń nie jest co do zasady wliczany do czasu pracy.
Pracodawcy mają obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 94 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy; tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm. - dalej k.p.). Organizowane poza normalnymi godzinami pracy przez pracodawcę szkolenia, kursy nie mogą stanowić obowiązku pracowników i są jedynie formą zaproszenia do wzięcia w nich udziału. Odmowa udziału w takim szkoleniu nie może stać się bezpośrednią przyczyną rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę. Może natomiast stać się pośrednio przyczyną pogorszenia oceny wykonywanej przez pracownika pracy. Pracownik nie może natomiast odmówić udziału w szkoleniu organizowanym w normalnych godzinach pracy. Jeżeli szkolenie jest obowiązkowe, to czas udziału w nim, nawet jeśli odbywa się ono po godzinach normalnej pracy powinien być wliczany do czasu pracy.
Zgodnie z art. 128 § 1 k.p. czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Cechą charakterystyczną pozostawania w dyspozycji pracodawcy jest ograniczenie swobody osobistej pracownika w zakresie niezbędnym dla wywiązania się z obowiązków wynikających ze stosunku pracy (W. Masewicz, Czas pracy jako pojęcie prawne, PiP 1997, Nr 3, s. 87, 88).
W każdej dobie pracownikowi przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku oraz do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu (art. 132 i 133 k.p.). Również czas szkolenia nie może ograniczać tych okresów odpoczynku.

Magdalena Rycak - specjalista z zakresu prawa pracy