Czy członek zarządu, który pobiera ryczałt za posiedzenia zarządu, a oprócz tego jest w tej samej spółce zatrudniony na umowę o pracę na stanowisku dyrektora finansowego (jest to inny zakres obowiązków, niż wynikający z pełnienia funkcji członka zarządu), powinien mieć z tytułu ryczałtu potrącane składki na ubezpieczenia społeczne?
Członkowie zarządu w spółce zostali powołani przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, a zakres ich obowiązków w ramach zarządu wynika ze statusu spółki.

Członek zarządu spółki prawa handlowego, który pełni swoje obowiązki tylko i wyłącznie na podstawie aktu ustanowienia (tj. obowiązki związane z zasiadanie w zarządzie spółki nie są obowiązkami pracowniczymi, ani nie wynikają z umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług), nie podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., oraz w art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z., pełnienie funkcji członka zarządu spółki prawa handlowego (np. spółki z o.o.) samo przez się nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego.
Powołanie danej osoby w skład zarządu spółki prawa handlowego kreuje bowiem pomiędzy członkiem zarządu a spółką stosunek organizacyjny, który nie stanowi tytułu ani do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, ani do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. W praktyce członek zarządu spółki prawa handlowego jest objęty obowiązkiem wyżej wymienionych ubezpieczeń tylko wówczas, gdy swoje obowiązki wykonuje w ramach stosunku pracy lub też umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia (np. kontrakt menedżerski).
W takim przypadku członek zarządu spółki prawa handlowe podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu na zasadach właściwych dla pracownika bądź zleceniobiorcy. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 maja 2009 r., I UK 15/09 wskazał, że jeżeli zadania członka zarządu polegają wyłącznie na wykonywaniu czynności zarządczych, realizowanie tych czynności nie musi automatycznie oznaczać wykonywania ich w reżimie pracowniczym. Członek zarządu spółki kapitałowej może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę, ale może też wykonywać swoje czynności na podstawie stosunków o charakterze cywilnoprawnym. Mając powyższe na uwadze należy przyjąć, że obowiązki członka zarządu są wykonywane tylko i wyłącznie na podstawie aktu ustanowienia (np. uchwały zgromadzenia wspólników spółki z o.o), czyli pozostają poza zakresem obowiązków pracowniczych wynikających z umowy o pracę, z pełnieniem tej funkcji nie wiąże się obowiązek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Należy przy tym dodać, że zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lipca 1999 r., I SA/Ka 2233/97, wynagrodzenie otrzymywane w związku z pełnieniem funkcji członka zarządu na podstawie samego tylko aktu ustanowienia należy do przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienionych w art. 13 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.).