Komisja socjalna przedszkoli podjęła decyzję (decyzja została zatwierdzona przez dyrektorów tych przedszkoli) zawartą w protokole, że pracownikom długotrwale przebywającym na zwolnieniach lekarskich nie będą przysługiwały wszystkie świadczenia socjalne, np. dofinansowanie dłuższego wypoczynku weekendowego (majowego).
Czy jest to zgodne z prawem?
Ograniczenie, wprowadzone przez komisję socjalną, nie może dotyczyć świadczeń wskazanych w art. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) – dalej u.z.f.ś.s., zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu socjalnego oraz zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi lub - gdy u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów. Powyższe oznacza zatem, że to regulamin ustala zasady przyznawania świadczeń socjalnych. Jednocześnie ust. 1 cyt. wyżej artykułu stanowi, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Wprawdzie z przepisów tych wprost nie wynika, że każdy pracownik ma być uprawniony do wszelkich świadczeń socjalnych. Przede wszystkim o ile można uznać, że w przypadku pracowników długotrwale niezdolnych do pracy (i nieobecnych w pracy) można ograniczyć uprawnienia do świadczeń na inne cele niż ściśle socjalne, ale mieszczące się w ramach działalności socjalnej (np. dopłaty do wypoczynku pracowników, imprezy integracyjne, czy nawet wskazane w pytaniu dofinansowanie wypoczynku majowego itp., por. w tej kwestii uzasadnienie wyroku SN z dnia 23 października 2008 r., II PK 74/08, LEX nr 504057), o tyle niedopuszczalnym jest ograniczenie dostępu do wszelkich świadczeń z ZFŚS. Art. 8 ust. 1 u.z.f.ś.s. stanowi bowiem wyraźnie, że przy ustalaniu prawa do świadczeń ulgowych należy się kierować wyłącznie kryteriami socjalnymi. Tym samym należy uznać, że osoby nieobecne z powodu choroby nie mogą być pozbawione prawa do ubiegania się np. o zapomogi, czy pożyczki z ZFŚS.
Zauważyć jednak należy, że wskazana reguła została ustalona przez komisję socjalną. Niestety, nie wskazano w pytaniu, czy i jakie postanowienia regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pozwalają komisji socjalnej na podjęcie takiej decyzji. Niewątpliwie, z przyczyn wykazanych wyżej, taka decyzja jest zbyt daleko idąca, a w przypadku odmowy przyznania świadczenia socjalnego typu zapomogi losowej lub pożyczki itp. może ona być uznana za sprzeczną z art. 8 ust. 1 u.z.f.ś.s. Reasumując, ograniczenie, wprowadzone przez komisję socjalną nie może dotyczyć świadczeń wskazanych w art. 8 ust. 1 u.z.f.ś.s.
Michał Culepa - specjalista z zakresu prawa pracy
Czy jest to zgodne z prawem?
Ograniczenie, wprowadzone przez komisję socjalną, nie może dotyczyć świadczeń wskazanych w art. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) – dalej u.z.f.ś.s., zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu socjalnego oraz zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi lub - gdy u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów. Powyższe oznacza zatem, że to regulamin ustala zasady przyznawania świadczeń socjalnych. Jednocześnie ust. 1 cyt. wyżej artykułu stanowi, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Wprawdzie z przepisów tych wprost nie wynika, że każdy pracownik ma być uprawniony do wszelkich świadczeń socjalnych. Przede wszystkim o ile można uznać, że w przypadku pracowników długotrwale niezdolnych do pracy (i nieobecnych w pracy) można ograniczyć uprawnienia do świadczeń na inne cele niż ściśle socjalne, ale mieszczące się w ramach działalności socjalnej (np. dopłaty do wypoczynku pracowników, imprezy integracyjne, czy nawet wskazane w pytaniu dofinansowanie wypoczynku majowego itp., por. w tej kwestii uzasadnienie wyroku SN z dnia 23 października 2008 r., II PK 74/08, LEX nr 504057), o tyle niedopuszczalnym jest ograniczenie dostępu do wszelkich świadczeń z ZFŚS. Art. 8 ust. 1 u.z.f.ś.s. stanowi bowiem wyraźnie, że przy ustalaniu prawa do świadczeń ulgowych należy się kierować wyłącznie kryteriami socjalnymi. Tym samym należy uznać, że osoby nieobecne z powodu choroby nie mogą być pozbawione prawa do ubiegania się np. o zapomogi, czy pożyczki z ZFŚS.
Zauważyć jednak należy, że wskazana reguła została ustalona przez komisję socjalną. Niestety, nie wskazano w pytaniu, czy i jakie postanowienia regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pozwalają komisji socjalnej na podjęcie takiej decyzji. Niewątpliwie, z przyczyn wykazanych wyżej, taka decyzja jest zbyt daleko idąca, a w przypadku odmowy przyznania świadczenia socjalnego typu zapomogi losowej lub pożyczki itp. może ona być uznana za sprzeczną z art. 8 ust. 1 u.z.f.ś.s. Reasumując, ograniczenie, wprowadzone przez komisję socjalną nie może dotyczyć świadczeń wskazanych w art. 8 ust. 1 u.z.f.ś.s.
Michał Culepa - specjalista z zakresu prawa pracy