Czy pęknięcie cysty Bakera można uznać za wypadek przy pracy?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHPCzy pęknięcie cysty Bakera (torbiel pod kolanem), której powstanie jest długim procesem, u pracownika wykonującego czynności biurowe można uznać za wypadek przy pracy?Pracownik po upływie trzech miesięcy od wizyty w SOR zgłosił wypadek przy pracy. Pracownik od dłuższego czasu borykał się z dolegliwościami bólowymi stawu kolanowego oraz poinformował, że stosowano wobec niego leczenie, jednakże nietrafione z uwagi na fakt, że lekarz zalecił tzw. blokady stawu. Choroba zatem istniała od kilku miesięcy. W okresie poprzedzającym wizytę w SOR (na przestrzeni kilku dni) narastał obrzęk kończyny oraz towarzyszące temu dolegliwości bólowe. Pracownik po namowach współpracowników udał się w czasie godzin pracy do SOR, gdzie lekarz stwierdził pęknięcie cysty pod kolanem. Dodać należy, że nie zaistniały (jak wynika z wyjaśnień pracownika) wszystkie okoliczności, pozwalające uznać zdarzenie za wypadek przy pracy. Kulminacja choroby nastąpiła w miejscu pracy jednakże zdarzenie nie ma charakteru nagłego i nie zostało wywołane przyczyną zewnętrzną. Nadto do pęknięcia cysty mogło dojść poza miejscem pracy.

Odpowiedź

 
Aby zdarzenie mogło być uznane za wypadek przy pracy, musi spełniać wszystkie kryteria składające się na definicję takiego wypadku. W opisywanej sytuacji kluczowym problemem jest ustalenie relacji zdarzenia (pęknięcie torbieli) z przyczyną, która takie zdarzenie wywołała oraz charakteru tej przyczyny. W żadnym razie nie można uznać, że zdarzenie spełnia wszystkie cechy wypadku przy pracy. Fakt, że pracownik zgłosił się do lekarza w trakcie pracy nie przesądza, że uraz miał związek z pracą. Obowiązkiem pracownika, który doznaje urazu jest niezwłoczne poinformowanie pracodawcy. Informacja o zdarzeniu sprzed 3 miesięcy może w praktyce uniemożliwić ustalenie zarówno rzeczywistego przebiegu zdarzenia, w tym charakteru przyczyny wywołującej uraz, co ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia jego kwalifikacji.
 
Uzasadnienie
 
Definicja wypadku przy pracy zawarta w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wskazuje kilka elementów, które muszą wystąpić łącznie, aby dane zdarzenie mogło być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy. Brak choćby jednej z 4 przesłanek spowoduje, że zdarzenie za wypadek przy pracy nie będzie uznane. Za wypadek przy pracy uznaje się zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych.
Z ustaleniem urazu pracownika nie ma większego problemu – jest nim pęknięcie torbieli. Znacznie gorzej jest z oceną, czy dane zdarzenie było nagłe oraz czy wywołane zostało przez przyczynę zewnętrzną. W praktyce ocena taka po długim czasie może być niemożliwa do przeprowadzenia.
Wypadek przy pracy powinien być spowodowany przyczyną zewnętrzną. Przepisy nie określają, co należy rozumieć pod tym pojęciem. Kwalifikując zdarzenie jako wypadek przy pracy, duże trudności sprawia ustalenie, czy przyczyna miała zewnętrzny charakter. Za zewnętrzną przyczynę wypadku może być uznany każdy czynnik pochodzący spoza organizmu pracownika, wywołujący szkodliwe skutku, jak również prowadzić do pogorszenia się stanu zdrowia pracownika.
Gdyby można było ustalić, że pęknięcie torbieli miało miejsce podczas np. uderzenia się pracownika podczas pracy, wówczas przyczyną zewnętrzną urazu byłoby owo uderzenie się. W omawianym przypadku samo wystąpienie urazu nie przesądza o możliwości zakwalifikowania zdarzenia jako wypadku przy pracy z uwagi na niemożność ustalenia przyczyny. Uraz w postaci pęknięcia torbieli mógł nastąpić samoistnie – co jest wielce prawdopodobne, uwzględniając charakter pracy świadczonej przez poszkodowanego. Samoistne pęknięcie torbieli, która powstawała w ramach długotrwałego procesu w żadnym razie nie pozwala na zakwalifikowanie zdarzenia w kategoriach wypadku przy pracy. W świetle omawianego stanu faktycznego nie sposób uznać, że do urazu doszło na skutek szeroko rozumianych czynników środowiska pracy. Omawiane zdarzenie można by zakwalifikować w kategoriach wypadku, gdyby zostało dowiedzione, że czynniki zewnętrzne związane ze środowiskiem pracy były przyczyną lub przynajmniej współprzyczyną urazu. Wydaje się, że w omawianej sytuacji, uwzględniając upływ czasu, powodujące istotne zmiany w zakresie stanu faktycznego, uznanie, że pęknięcie torbieli nie miało charakteru samoistnego nie będzie możliwe.
 
Sebastian Kryczka

odpowiedzi udzielono: 9 września 2016 r.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Serwis BHP Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów