Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Pracownik zatrudniony na stanowisku mechanika samochodowego, do którego zakresu czynności należy m.in. wymiana (naprawa, konserwacja, czyszczenie itp.) klimatyzacji, niewątpliwie pracuje w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych. Chcąc jednak sprawdzić, jakie czynniki biologiczne występują w środowisku pracy, należy przeprowadzić pomiary zanieczyszczenia powietrza i dopiero na tej podstawie można jednoznacznie stwierdzić, czy pracownik jest narażony na szkodliwe czynniki biologiczne zaliczone do grupy 3 i 4 zagrożenia, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716 z późn. zm.) - dalej r.s.c.b.
Przepisy r.s.c.b. wymieniają cztery grupy zagrożeń biologicznych, które mogą wystąpić w środowisku pracy:
1) Grupa 1 zagrożenia – czynniki, przez które wywołanie chorób u ludzi jest mało prawdopodobne.
2) Grupa 2 zagrożenia – czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.
3) Grupa 3 zagrożenia – czynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.
4) Grupa 4 zagrożenia – czynniki, które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie czynników w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.
Poza zakładami pracy należącymi do wysokiej grupy ryzyka (np. zakłady opieki zdrowotnej, lecznice dla zwierząt, laboratoria diagnostyczne itp.), na stanowiskach pracy najczęściej można spotkać czynniki z 1 i 2 grupy zagrożenia. Źródłem różnego rodzaju zanieczyszczeń biologicznych w środowisku pracy mogą być zarówno ludzie, pyły pochodzenia organicznego, materiały gromadzone w magazynach, jak i powietrze przenikające przez systemy wentylacyjno-klimatyzacyjne.
W przypadku pracy mechanika samochodowego, do którego zadań należy wymiana (naprawa, konserwacja, czyszczenie itp.) klimatyzacji samochodowej, z pewnością istnieje ryzyko kontaktu ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, takimi jak bakterie czy grzyby. Niewątpliwie jest ono jednak zdecydowanie mniejsze niż w przypadku osoby korzystającej z klimatyzacji (np. podczas prowadzenia pojazdu), gdyż podczas wymiany jest ona po prostu wyłączona.
Z badań przeprowadzanych przez fachowe laboratoria wynika, że do najczęściej występujących czynników biologicznych w układach klimatyzacji można zaliczyć m.in. grzyby należące do 2 grupy zagrożenia (Aspergillus flavus, Aspergillus fumigatus, Candida spp, Candida glabrata, Streptococcus) oraz bakterie legionelli (również 2 grupa zagrożenia).
Bez przeprowadzonych pomiarów mikrobiologicznych nie można jednak nigdy jednoznacznie wykluczyć, że wymieniana (naprawiana, konserwowana, czyszczona itp.) klimatyzacja nie zawiera innych zagrożeń, zaliczonych np. do 3 i 4 grupy zagrożenia.
Z praktycznego punktu widzenia każdorazowe badanie układów klimatyzacji byłoby nierealne ze względów czasowych (badanie trwa kilka dni, a klient oczekuje usługi na "już") i ekonomicznych (badanie kosztuje kilkaset złotych). W związku z powyższym uważam, że jeżeli nie ma uzasadnionego podejrzenia, że właściciel pojazdu poruszał się nim w rejonach świata, w których występują groźne dla zdrowia bakterie, wirusy czy grzyby (np. safari w Afryce itp.), wystarczy, że pracownik zostanie zaopatrzonych w środki ochrony indywidualnej takie, jak rękawice i półmaski ochronne oraz będzie dbał o higienę (w szczególności często mył ręce).

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.