Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych obejmujących spawanie, napawanie, lutowanie, zgrzewanie i cięcie termiczne metali i tworzyw termoplastycznych zostały określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych.
Trzeba posiadać odpowiednie dokumenty
Zgodnie z par. 3 pkt 11 tego aktu przez kwalifikacje spawalnicze należy rozumieć ukończenie odpowiedniego przeszkolenia teoretycznego i praktycznego w zakresie spawalnictwa, potwierdzone egzaminem oraz dokumentem upoważniającym do wykonywania prac spawalniczych. Par. 27 rozporządzenia wskazuje, że prace spawalnicze powinny być wykonywane przez osoby posiadające "Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia" albo "Świadectwo egzaminu spawacza" lub "Książkę spawacza", wystawiane w trybie określonym w odrębnych przepisach i Polskich Normach, z uwzględnieniem par 28 tego aktu. Przepis ten stanowi, że osoby wykonujące:
- ręczne cięcie termiczne,
- zgrzewanie,
- ręczne lutowanie,
- zmechanizowane i automatyczne wykonywanie prac spawalniczych
- powinny wykazać się co najmniej zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia w zakresie określonym w odrębnych przepisach i Polskich Normach.
Cena promocyjna: 259 zł
|Cena regularna: 259 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne, ale jeśli są one wskazane w aktach prawnych, to ich stosowanie staje się obowiązkowe. Z takim przypadkiem mamy do czynienia w odniesieniu do kwalifikacji spawalniczych. Mowa tu o:
- PN-EN ISO 9606-1:2017-10 Egzamin kwalifikacyjny spawaczy - Spawanie - Część 1: Stale;
- PN-EN ISO 9606-2:2007 Egzamin kwalifikacyjny spawaczy - Spawanie - Część 2: Aluminium i stopy aluminium;
- PN-EN ISO 9606-3:2001 Egzaminowanie spawaczy - Spawanie - Część 3: Miedź i stopy miedzi;
- PN-EN ISO 9606-4:2001 Egzaminowanie spawaczy - Spawanie - Część 4: Nikiel i stopy niklu;
- PN-EN ISO 9606-5:2002 Egzaminowanie spawaczy - Spawanie - Część 5: Tytan i stopy tytanu, cyrkon i stopy cyrkonu.
Uprawnienia spawalnicze są nabywane podczas egzaminu przeprowadzanego w zależności od spawanego materiału. Kursy spawania oraz egzaminy prowadzone są według programów przez jednostki upoważnione przez Instytutu Spawalnictwa, Urząd Dozoru Technicznego, Polski Rejestr Statków, TÜV Rheinland.
Uprawnienia są ważne trzy albo dwa lata
Uprawnienia spawalnicze nie są bezterminowe. Konieczne jest więc ich odnawianie. Uprawnienia te są ważne trzy lata (w przypadku stali) lub dwa lata (w przypadku aluminium, miedzi, niklu oraz tytanu). Pod warunkiem jednak, że nadzór spawalniczy lub egzaminator potwierdzi, że spawacz pracował w zakresie swoich kwalifikacji w sposób ciągły (dopuszcza się przerwę w pracy nie dłuższą niż sześć miesięcy). Natomiast w normie aluminiowej mówi się o nadzorze spawalniczym lub odpowiedzialnym personelu pracodawcy, a w normach miedziowej i niklowej o nadzorze spawalniczym lub pracodawcy. Takie potwierdzenie powinno być dokonywane co sześć miesięcy. Praca spawacza powinna być zgodna z warunkami technicznymi, w jakich przeprowadzono egzamin i nie mogą wystąpić istotne przyczyny do zakwestionowania jego umiejętności i fachowości. Po upływie ważności uprawnień, można je przedłużyć.
Czytaj także: Jakie wymagania powinny spełniać maseczki i przyłbice stosowane w zakładzie produkcyjnym przy spawaniu, szlifowaniu? >>>
Spawanie pod szczególnym nadzorem
Pracodawca ma obowiązek wydać pisemne pozwolenie na wykonywanie prac spawalniczych przez danego pracownika. Stanowi o tym par. 84 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Prace te są bowiem traktowane jako jeden z rodzajów prac niebezpiecznych pod względem pożarowym. Niedopełnienie przez pracodawcę ciążących na nim obowiązków wiąże się z sankcjami. Zgodnie z art. 283 par. 1 ustawy Kodeks pracy, kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Zaniedbania w tym zakresie mogą spotkać się także z sankcją karną na podstawie art. 220 ustawy Kodeks karny. Przepis ten stanowi, że kto, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Pracodawca musi też określić szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych, w szczególności zapewnia:
- bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób;
- odpowiednie środki zabezpieczające;
- instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:
- imienny podział pracy,
- kolejność wykonywania zadań,
- wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach.
Dostęp do miejsc wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych mogą mieć jedynie osoby upoważnione i odpowiednio poinstruowane.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
