Czy 61-letni mężczyzna, który przepracował 29 lat i od 10 lat nie pracuje, ma prawo do emerytury?

Mężczyzna 61 lat, przepracował 29 lat, od 10 lat nie pracuje. Obecnie pracuje przy pracach publicznych do października 2008 r. Czy ma prawo do...

Mężczyzna 61 lat, przepracował 29 lat, od 10 lat nie pracuje. Obecnie pracuje przy pracach publicznych do października 2008 r.
Czy ma prawo do emerytury? Jeśli tak, jak powinien się o nią ubiegać?

Mężczyzna, który urodził się przed 1 stycznia 1949 r. i ukończył 60 lat ma prawo do tzw. wcześniejszej emerytury, jeżeli spełnia warunki określone w art. 29 u.e.r., w szczególności, jeżeli posiada co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy albo co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy. Stąd też, jeżeli mężczyzna, który ukończył 61 lat posiada jedynie 29-letni okres składkowy i nieskładkowy i nie został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy, to nie ma prawa do wcześniejszej emerytury, o której stanowi art. 29 u.e.r.

Warunki nabywania prawa do emerytury przez ubezpieczonych urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. zostały uregulowane przepisami art. 27-45 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.) - dalej u.e.r. Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 2) u.e.r. mężczyzna urodzony przed 1 stycznia 1949 r., który nie osiągnął powszechnego wieku emerytalnego (tj. 65 lat) może przejść na emeryturę, jeżeli:
a) posiada co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy;
albo
b) co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy.

Okresy składkowe i nieskładkowe zostały wyliczone odpowiednio w art. 6 i 7 u.e.r.
Niezależnie od powyższych warunków taki mężczyzna musi spełniać jeszcze warunki określone w art. 29 ust. 2 u.e.r., czyli:
1) ostatnio, przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, musi być pracownikiem (tj. musi podlegać pracowniczym ubezpieczeniom społecznym);
oraz
2) w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawał w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę jest uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Warunków wymienionych w pkt 1) i 2) powyżej, nie musi jednak spełniać mężczyzna, który przez cały wymagany staż emerytalny był objętymi ubezpieczeniem społecznym albo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi jako pracownik.
Należy ponadto dodać, że mężczyzna urodzony przed 1 stycznia 1949 r., który ukończył 60 lat i posiada co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy ma prawo do emerytury na podstawie art. 31 u.e.r. pod warunkiem, że jest uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, wypadkiem przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej, działalności twórczej lub artystycznej, umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo przy wykonywaniu przez osoby duchowne i zakonne czynności religijnych lub czynności związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy zaistniałym do dnia 31 grudnia 2002 r., albo wskutek choroby zawodowej.

W wieku niższym od powszechnego wieku emerytalnego (np. w wieku 60 lat) ma prawo do emerytury również mężczyzna zatrudniony w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze reguluje art. 32 u.e.r. oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43, z późn. zm.).

Postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia prawa do emerytury zasadniczo wszczynane jest na wniosek zainteresowanego. Stąd też mężczyzna urodzony przed 1 stycznia 1949 r., który spełnia wyżej przedstawione warunki nabycia prawa do tzw. wcześniejszej emerytury, powinien złożyć w ZUS wniosek o emeryturę na piśmie lub ustnie do protokołu sporządzonego przez ZUS. W tym celu zainteresowany może również posłużyć się opracowanym przez ZUS drukiem ZUS Rp-1. Ponadto zainteresowany musi złożyć wypełniony druk ZUS Rp-6, a także dokumenty potwierdzające staż emerytalny i wysokość zarobków (np. legitymację ubezpieczeniową, świadectwa pracy, wystawiony przez pracodawcę na druku ZUS Rp-7 zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu).