Biesiada przy grillu nie pozbawi świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego

Wypadek, któremu uległa osoba prowadząca działalność gospodarczą, udając się do miejsca zakwaterowania zapewnionego przez organizatora spotkania biznesowego po zakończeniu biesiady, w czasie której omawiano warunki współpracy, jest wypadkiem przy pracy podczas wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 sierpnia 2013 r., I UK 56/13, Lex 1460966.

Rozstrzygnięcie to wydano w sprawie o jednorazowe odszkodowanie, którego od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych domagała się wdowa po zmarłym przedsiębiorcy. W stanie faktycznym poszkodowany, chcący nawiązać współpracę w zakresie sprzedaży wysokociśnieniowych węży, przyjął zaproszenie na spotkanie handlowo-integracyjne zorganizowane przez jeden z zakładów produkcyjnych. Po spotkaniu wziął udział w biesiadzie na świeżym powietrzu, by kontynuować rozmowę o warunkach współpracy. W drodze do miejsca zakwaterowania, poszkodowany potknął się i spadł ze schodów. Mimo udzielenia pomocy medycznej i operacji zmarł w następstwie ciężkiego urazu czaszkowo-mózgowego, licznych złamań podstawy czaszki i masywnego obrzęku mózgu.

Zobacz także: O śmiertelnym wypadku przy pracy pracodawca zawiadomi prokuratora>>

Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wypłaty żonie zmarłego jednorazowego odszkodowania, argumentując, iż opisane zdarzenie nie może być traktowane na równi z wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 3 pkt 8 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) – dalej u.u.s.w.p. W jego ocenie spotkanie integracyjne nie może zostać uznane za zwykłą czynność przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Ponadto w chwili wypadku mąż był w stanie nietrzeźwości.
Argumentacja ta nie przekonała sądu I instancji, który przyznał wnioskodawczyni żądane świadczenie. Według sądu zmarły wykonywał zwykłe czynności związane z prowadzeniem działalności pozarolniczej. Na zaproszenie potencjalnego kontrahenta pojechał prowadzić rozmowy handlowe oraz ustalić plan i strategię sprzedaży. Połączenie negocjacji z imprezą plenerową nie jest niczym nadzwyczajnym we współczesnych stosunkach gospodarczych, toteż nie może zaważyć na prawnej kwalifikacji wypadku. Natomiast fakt, iż poszkodowany był pod wpływem alkoholu nie pozbawia członków jego rodziny ubezpieczonego prawa do jednorazowego odszkodowania.

Zobacz także: Okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy zbada zespół powypadkowy>>

Ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego potwierdził Sąd Okręgowy, podkreślając, że nie może budzić wątpliwości, iż uczestnictwo męża wnioskodawczyni w spotkaniu integracyjnym należało do zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 8 u.u.s.w.p. Do wypadku doszło w drodze powrotnej z ośrodka do miejsca zakwaterowania w pierwszym dniu spotkania handlowego. Serwowanie w trakcie biesiady napoi alkoholowych nie doprowadziło do zerwania związku z pracą. Poszkodowany był w stanie wskazującym na spożycie alkoholu, jednak nie w stanie nietrzeźwości. Spożywanie przezeń alkoholu nie wyłączyło prawa do świadczeń wypadkowych (art. 21 u.u.s.w.p.).
Stanowisko to w pełni zaaprobował Sąd Najwyższy. W uzasadnieniu zwrócono uwagę, że powrotu do miejsca zakwaterowania nie można rozpatrywać w oderwaniu od spotkania handlowo-integracyjnego. W sprawie mamy bowiem do czynienia z ciągiem zdarzeń, które łącznie ujmować należy jako zwykłe czynności związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, objęte ochrona ubezpieczeniową, o której mowa w art. 3 ust. 3 pkt 8 u.u.s.w.p.
Sąd Najwyższy opowiedział się także przeciwko zbyt wąskiemu określaniu zakresu ochrony wypadkowej osób prowadzących działalność gospodarczą. Sprzeciwia się jej podobieństwo konstrukcji art. 3 ust. 3 pkt 8 u.u.s.w.p. z definicją wypadku przy pracy. Pozwala to wysnuć wniosek, że podstawową granicę ochrony wypadkowej wyznacza związek czasowy wypadku z wykonywaniem zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej. Czytelne było także dla Sądu Najwyższego dążenie ustawodawcy do ujednolicenia ochrony wypadkowej. Uzasadniało to sięgnięcie do dawniejszych orzeczeń, w których zdarzenia podobne do analizowanego uznawano za wypadek przy pracy (por. wyrok SN z dnia 18 sierpnia 1999 r., II UKN 86/99, OSNAPiUS 2001, nr 1, poz. 20, Lex 39589 dotyczący wypadku pracownicy w czasie imprezy przy ognisku czy wyrok SN z dnia 8 października 1999 r., II UKN 545/98, OSNAPiUS 2001, nr 1, poz. 21, Lex 40207 w sprawie wypadku delegowanego pracownika podczas części rekreacyjnej podróży służbowej).
Z tych względów skarga kasacyjna ZUS nie mogła zostać uwzględniona.

Zobacz także: Rażące niedbalstwo wyklucza świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.