Przedstawiony do dyskusji na posiedzenie Zespołu Ubezpieczeń Społecznych Komisji Trójstronnej materiał zawiera propozycje NSZZ Solidarność, które zasadniczo zmierzają do likwidacji dotychczasowego sposobu rozliczenia zbiegu tytułów do ubezpieczenia społecznego. Skutkowałoby to podleganiu osób posiadających wymienione tytuły, pracujących więcej i intensywniej niż inne – ubezpieczeniom społecznym łącznie z nich wszystkich (tytułów, czyli źródeł zarobkowania). Dotyczyłoby to w szczególności osób: wykonujących umowy o dzieło, członków organów spółek (rad nadzorczych), uczniów i studentów do 26 roku życia, a także pobierających świadczenia przedemerytalne.
NSZZ Solidarność postuluje także podniesienie o 40 punktów procentowych podstawy wymiaru dla osób prowadzących działalność gospodarczą (do 100%), a w przypadku, gdy przychód ubezpieczonego jest niższy – kwotę tego przychodu, ale nie mniej niż 60% podstawy wymiaru (przeciętne prognozowane wynagrodzenie).
Uwagi szczegółowe:
Umowa o dzieło a ubezpieczenie społeczne. Zdaniem BCC słuszny jest pogląd podnoszony przez resort pracy, iż „ubezpieczenie umowy o dzieło nie przystaje do systemu ubezpieczeń społecznych”. Dzieło ma charakter rezultatowy, starannościowy i zapłata jest związana z jego przyjęciem, można też od niego odstąpić. Objęcie umowy o dzieło ubezpieczeniem społecznym nie znajduje uzasadnienia ani na gruncie formalnym, ani materialnym i BCC jest temu przeciwny.
Członkowie organów spółek, w szczególności członkowie rad nadzorczych, nie mający innego tytułu do ubezpieczenia nie powinni być zdaniem BCC objęci przymusem ubezpieczenia społecznego. W ich przypadku, podobnie jak przy umowie o dzieło nie występuje stosunek zależności lub podporządkowania, a w radzie chociaż z reguły są delegowani przez dany podmiot – członkowie reprezentują siebie. Objęcie ubezpieczeniem, w tym chorobowym, powinno następować wyłącznie na zasadzie dobrowolności.
Objęcie ubezpieczeniem osób pobierających zasiłki i świadczenie przedemerytalne byłoby naruszeniem konstrukcji materii prawa ubezpieczeń społecznych i nie znajduje oparcia w jego logice, podobnie jak postulat objęcia uczniów i studentów do 26 roku życia wyłącznie przymusem ubezpieczenia wypadkowego oraz dobrowolnej opcji dla objęcia ubezpieczenia.
BCC jest przeciwne zniesieniu wyłączeń w razie kumulacji zbiegu jednoczesnych tytułów do ubezpieczeń społecznych i obniżeniu tym samym poziomu osiąganych dochodów przez osoby, które pracują intensywniej aniżeli przeciętnie. Oznaczałoby to prawne usankcjonowanie zniechęcania do podejmowania dodatkowego zarobkowania.
Podniesienie o 40 pp podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących działalność gospodarczą, pomijając oczywiste pomieszanie w projekcie materii przychodu, spowoduje przyspieszenie procesu likwidacji firm, zwłaszcza z sektora MŚP. O skali tego zjawiska w dużym, obserwowanym przez siebie regionie, z podaniem danych statystycznych wspominał w minionym, 2012 roku, doświadczony przedsiębiorca, który jest Przewodniczącym Zespołu. Trudno pojąć intencje projektodawców i ich ekspertów, którzy w warunkach silnego spowolnienia gospodarczego, utraty w styczniu 2013 blisko 150 tys. miejsc pracy, proponują tego typu rozwiązania. BCC uważa je za szkodliwe dla polityki ochrony rynku pracy i jest im zdecydowanie przeciwny.
Przedstawione propozycje zmian w przepisach prawnych należy uznać generalnie za niekorzystne z punktu widzenia wysiłków na rzecz wzrostu gospodarczego, uderzające w przedsiębiorców, którzy tworzą miejsca pracy oraz osoby, które świadczą ją w sposób ponadprzeciętny i intensywny. Nie są nam znane żadne badania wspierające tezę o oczekiwaniu osób, które są zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, bądź posiadają kilka źródeł zarobkowania, aby objąć je przymusem ubezpieczenia społecznego. Oczekiwanie, iż polepszy to sytuację wymienionych osób, wobec istotnego obniżenia ich dochodów w oczywisty sposób przeczy logice.
Mając na uwadze zaprezentowane powyżej uwagi szczegółowe BCC negatywnie opiniuje przedstawione w materiale propozycje zmian w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Źródło: www.bcc.org.pl, stan z dnia 18 lutego 2013 r.