W piątek 22 kwietnia odbyło się nie tylko posiedzenie rządu, na którym przyjęto trzy rozporządzenia w sprawie pomocy dla rolników, ale również spotkali się przedstawiciele izb rolniczych. Samorządowcy przekazali premierowi swoje postulaty dotyczące rozwiązania kryzysu na rynku rolnym. 

Czytaj też: Prof. Kustra-Rogatka: Mogą być konsekwencje zakazu importu z Ukrainy

Wprowadzić cła 

Zdaniem przedstawicieli samorządu rolniczego należy wprowadzić cła, przy czym  20 proc. dochodów z tego tytułu powinno zasilić budżet państwa, a 80 proc. wesprzeć pomoc dla Ukrainy. Żądają również  zaprzestania procedowania projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie tymczasowej liberalizacji handlu będącej uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi. Projekt przewiduje na kolejny rok do 5 czerwca 2024 r. zawieszenie stosowanie cła oraz zniesienie ograniczeń ilościowych dwóch kategorii produktów:

  • owoców i warzyw objętych systemem cen wejścia,
  •  produktów rolnych i przetworzonych produktów rolnych objętych kontyngentami taryfowymi.

 

KAS powinna monitorować ukraińskie produkty

Przedstawiciele izb proponują objąć ukraińskie produkty rolno-spożywcze jako produkty wrażliwe, które przekraczają granicę i wjeżdżają na teren Polski systemem SENT przez Krajową Administrację Skarbową, czyli pełnym monitoringiem. Chcą ujawnienia również wszystkich firmy zajmujących się skupem zbóż i rzepaku z Ukrainy, a tzw. zboże techniczne wykorzystać zgodnie z przeznaczeniem; jeśli sprzedane zostało na cele konsumpcyjne zastosować surowe kary w stosunku do podmiotów sprzedających i kupujących.

Czytaj też: C-24/20, Kompetencje Unii w dziedzinie wspólnej polityki handlowej, KOMISJA EUROPEJSKA PRZECIWKO RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ. - Wyrok Trybunału Sprawiedliwości >

Wysokie kary dla spekulantów i kontrola jakości zboża 

Wśród postulatów pojawiła się również propozycja wprowadzenia wysokich kar dla nieuczciwych krajowych podmiotów skupujących ukraińskie zboże oraz monitoringu umów z dostawcami z Ukrainy na sprzedaż produktów rolno-spożywczych. 

W opinii rolniczych samorządowców trzeba też wprowadzić ciągłe i pełne badania fitosanitarne, pozostałości pestycydów, mykotoksyn i badania weterynaryjne produktów rolno-spożywczych oraz zabezpieczyć porty w Polsce dla eksportu nadwyżki polskiego zboża z magazynów – tranzyt ukraińskich produktów rolno-spożywczych powinien odbywać się drogą lądową. Prowadzenie tranzytu winno się odbywać w sposób nie blokujący możliwości zbytu polskiego ziarna.

Czytaj w LEX: Majkowska-Szulc Sylwia, Zasady kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania z terytorium Unii Europejskiej do Rosji po inwazji rosyjskiej na Ukrainę w 2022 r. >

Rekompensaty dla rolników

Ponadto zażądano zabezpieczenia środków finansowych z budżetu UE i budżetu krajowego w kwocie minimum 10 mld zł na rekompensaty dla gospodarstw rolnych produkujących zboża (również na cele paszowe), rzepak, owoce miękkie, produkcję sadowniczą i warzywniczą.

Zdaniem samorządowców należy szybko i jednoznacznie określić i podać do publicznej wiadomości rolników rozwiązania prawne umożliwiające wypłatę rekompensat za poniesione straty w przeliczeniu na 1 ha na podstawie wniosków o dopłaty bezpośrednie złożone do ARiMR w 2022 r. a także wprowadzić w trybie pilnym skup zboża od polskich rolników przez Holding Polska Grupa Spożywcza. Holding powinien postawić nowe elewatory pozwalające na przyjęcie ziarna od producentów nie posiadających magazynów.

Czytaj w LEX: Śniadach Olga, Unijna strategia "od pola do stołu" - sprawiedliwy, zdrowy i przyjazny środowisku system żywnościowy >

Budowa portu zbożowego

Samorządowcy uważają, że należy również wdrożyć program dopłat dla podmiotów gotowych odpłatnie przechować ziarno. Aby natomiast zabezpieczyć rolników przed kryzysem w dłuższej perspektywie, pilnie trzeba rozpocząć budowę portu zbożowego, np. na terenie Euro portu w Gdańsk, o dużej przepustowości, z infrastrukturą kolejową – zamiast inwestować w budowę Centralnego Portu Lotniczego, który z pewnością pochłonie znaczne środki finansowe. W tym celu należy przekierować środków budżetowe z CPK na budowę portu zbożowego. Taka inwestycja da polskim rolnikom szansę na sprzedaż swojego zboża po konkurencyjnej cenie, co z kolei przyczyni się do rozwoju i przetrwania polskiego rolnictwa oraz poprawy sytuacji gospodarczej kraju. Potrzeba budowy portu wynika z faktu, że do czasu wojny Rosji na terytorium Ukrainy, transport zboża z zachodu Ukrainy odbywał się przez port morski w Kłajpedzie przez Białoruś. Budując port w Polsce można osiągnąć powstanie nowego szlaku eksportu ukraińskiego zboża do Afryki, co będzie szansą rozwoju dla Polski.

Dofinansowanie z KPO

Jednym z postulatów jest dofinansowanie np. z KPO budowę biogazowni na kiszonkę z kukurydzy.

Tranzyt pod nadzorem i rządowe wsparcie 

Część postulatów rząd już zdążył zrealizować. Od piątku obowiązuje rozporządzenie 21 kwietnia 2023 r. w sprawie zakazu przywozu z Ukrainy produktów zbożowych. Zastąpiło ono rozporządzenie z 15 kwietnia 2023 r. całkowicie zakazującego wwozu produktów na teren Polski.

Czytaj: Rozporządzenie w sprawie dopłat do transportu zboża opublikowane. Nie tylko onoRząd wprowadził zakaz importu żywności z Ukrainy - krytyczna reakcja KE

- Uruchomimy przejazd przez Polskę tych towarów, które są w załączniku do rozporządzenia, od północy od piątku. Ten czas, do tego momentu, jest potrzebny na wydanie dwóch rozporządzeń ministra finansów i aktualizację mojego rozporządzenia. Wprowadzimy plomby elektroniczne i system SENT dla tych towarów. To będzie podstawą do zmiany mojego rozporządzenia - tak mówił o nowych przepisach Waldemar Buda, minister rozwoju i technologii. 

Nowe przepisy poza wyjątkiem związanym z tranzytem  zakazują wwozu do Polski z Ukrainy zbóż, cukru, suszu paszowego, nasion, chmielu, lnu i konopii, owoców i warzyw oraz produktów z przetworzonych owoców i warzyw. Nie można będzie wwozić także wina, wołowiny i cielęciny, mleka i przetworów mlecznych, wieprzowiny, baraniny i koziny, jaj, mięsa drobiowego, alkoholu etylowego, produktów pszczelich oraz „pozostałych produktów”.

W piątek rząd przyjął pakiet rozporządzeń wprowadzający rozwiązania pozwalające na przyznanie wsparcia finansowego rolnikom, którzy ucierpieli na skutek masowego importu m. in. zbóż oraz nasion oleistych z terenu Ukrainy. 

Czytaj też: Będzie wsparcie finansowe dla rolników poszkodowanych przez masowy import zboża z Ukrainy

 

Nowość
Prawo rolne
-10%
Nowość

Paweł Czechowski

Sprawdź  

Cena promocyjna: 71.11 zł

|

Cena regularna: 79 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 59.25 zł