Wspólnym korzystaniem z wód określa się szczególne korzystanie z wód wykonywane przez więcej niż jeden podmiot w granicach tych samych zasobów wodnych powierzchniowych wód płynących. Ponieważ takie korzystanie z wód może być od siebie zależne, a zarazem służyć rozbieżnym interesom, ustalenie warunków korzystania dla poszczególnych podmiotów wymaga od administracji wodnej udzielającej pozwoleń wodnoprawnych szczególnej staranności.

 

Zasady korzystania z publicznych powierzchniowych wód płynących określa ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) – dalej pr. wod. Szczególne korzystanie z wód, zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 1 pr. wod., wymaga pozwolenia wodnoprawnego. Korzystaniem takim, w świetle art. 37 w zw. z art. 124 pr. wod., jest korzystanie wykraczające poza korzystanie powszechne lub zwykłe, a w szczególności:
1. pobór oraz odprowadzanie wód powierzchniowych lub podziemnych,
2. wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,
3. przerzuty wody oraz sztuczne zasilanie wód podziemnych,
4. piętrzenie oraz retencjonowanie śródlądowych wód powierzchniowych,
5. korzystanie z wód do celów energetycznych,
6. wydobywanie z wód kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu.


W sytuacji, gdy szczególne korzystanie z wody przez kilka podmiotów jest możliwe wyłącznie dzięki istnieniu i eksploatacji jednego urządzenia wodnego, korzystanie to jest korzystaniem od siebie zależnym. Sposób i zakres korzystania z wód przez jeden podmiot będzie mieć bowiem wpływ na zakres korzystania z wód przez pozostałe podmioty. Sytuacja taka występuje w przypadku poboru przez kilka zakładów wody podpiętrzonej przy pomocy budowli piętrzącej, bez względu na to do jakich celów zakłady te zamierzają wodę pobierać: energetycznych, nawodnień, zaopatrzenia w wodę, hodowli ryb, czy retencjonowania wód. Pobór taki jest możliwy, albo dzięki rozrządowi wody na jazie, albo poprzez ujęcia usytuowane się poza budowlą piętrzącą, w górnym biegu rzeki. Podkreślić należy, że ujmowanie wody nawet w znacznej odległości przed jazem piętrzącym może stanowić korzystanie zależne, jeżeli jej ujęcie znajdować się będzie w tzw. cofce piętrzenia, a sam pobór wody będzie mógł ograniczyć uprawnienia zakładu piętrzącego lub będzie w ogóle możliwy dzięki występującemu w cofce podpiętrzeniu.
Korzystaniem zależnym będzie również korzystanie przez kilka podmiotów, niezależnie od siebie, z wody znajdującej się w kanale, polegające na poborze wody lub odprowadzaniu ścieków do takiego kanału. Kanał - sztuczne koryto prowadzące wodę w sposób ciągły lub okresowy, o szerokości dna co najmniej 1,5 m przy ich ujściu lub ujęciu, w rozumieniu pr. wod., jest urządzeniem wodnym, a znajdująca się w nim woda jest publiczną wodą płynącą (stanowi własność Skarbu Państwa). Istotą wspólnego korzystania z wód w takim przypadku jest konieczność wykorzystywania do tego celu jednego urządzenia wodnego, którego eksploatacja takie korzystanie z wód czyni w ogóle możliwym.
 

Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Prawo Ochrony Środowiska