Senat nie chce zmian w zasadach wypłaty odszkodowań za wywłaszczone nieruchomości

Senat odrzucił w czwartek nowelizację ustawy o gospodarce nieruchomościami, która zmienia sposób określania wysokości odszkodowania za wywłaszczenia nieruchomości pod inwestycje publiczne m.in. pod Centralny Port Komunikacyjny. Teraz nowela ponownie trafi do Sejmu.

Za odrzuceniem nowelizacji ustawy głosowało 53 senatorów, przeciw było 43, nikt się nie wstrzymał. Teraz wnioskiem Senatu zajmie się Sejm.

O odrzucenie noweli wcześniej wniosły połączone senackie komisje: infrastruktury oraz samorządu terytorialnego i administracji państwowej. - Podejmując decyzję o odrzuceniu ustawy, Izba wzięła pod uwagę krytyczne opinie mieszkańców miejscowości, na których terenie jest planowana budowa CPK, a także negatywną ocenę tej inwestycji, wyrażoną przez NIK  - wyjaśniła w komunikacie Kancelaria Senatu.

Jakie są propozycje

Ustawa  wprowadza mechanizm polegający na powiązaniu wysokości należnego odszkodowania z wartością rynkową nieruchomości. Zgodnie z nią odszkodowanie za wywłaszczenie ma być powiązane z wartością rynkową nieruchomości. Do odszkodowania będzie dodawany bonus pieniężny, który - po zmianie na etapie prac sejmowych - ma wynieść bazowo 20 proc. wartości nieruchomości oraz 40 proc. wartości budynków zlokalizowanych na nieruchomości i wartości lokalu mieszkalnego.

Przysługiwać będzie roszczenie do sądu cywilnego o szkodę rzeczywistą w zakresie szerszym niż wynika to z odszkodowania. Z rozwiązania tego będzie mógł skorzystać np. przedsiębiorca, dla którego wywłaszczenie spowodowało wyjątkowo wysokie szkody nierekompensowane odszkodowaniem.

Ponadto, ustawa zakłada szereg zachęt do zbywania nieruchomości przed formalnym ustaleniem lokalizacji CPK, w drodze decyzji administracyjnej.

Centralny Port Komunikacyjny ma być wybudowany do 2027 r. wraz z realizacją niezbędnych połączeń z komponentami sieci kolejowej i drogowej. Ma to być węzeł przesiadkowy między Warszawą i Łodzią, który zintegruje transport lotniczy, kolejowy i drogowy. W ramach tego projektu w odległości 37 km na zachód od Warszawy, na obszarze ok. 3 tys. ha zostanie wybudowany Port Lotniczy Solidarność, który w pierwszym etapie będzie w stanie obsługiwać 40 mln pasażerów rocznie. W skład CPK wejdą też inwestycje kolejowe: węzeł w bezpośredniej bliskości portu lotniczego i połączenia na terenie kraju, które umożliwią przejazd między Warszawą a największymi polskimi miastami w czasie nie dłuższym niż 2,5 godz.  

Ostre protesty przeciwko zmianom

Przeciwko tej ustawie protestują wywłaszczani pod budowę CPK.  Postulat likwidacji tzw. zasady korzyści zupełnie inaczej postrzegają eksperci. Zdaniem Mirosława Ochojskiego z Fundacji INLEGIS wbrew swojej nazwie zasada ustanowiona w art. 134 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie przysparza osobom wywłaszczonym żadnych korzyści. Jej podstawową funkcją jest symulowanie rynkowych warunków nabycie w toku przymusowego pozbawiania prawa dotychczasowych właścicieli. Dzięki tej normie rzeczoznawca ustala wartość nieruchomości na taką, za jaką dotychczasowy właściciel byłby gotów ją sprzedać, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności.

 W opinii Łukasza Bernatowicza, radcy prawnego, wiceszefa BCC zmienia się przepisy po to, by ta (CPK) oraz inne publiczne inwestycje były tańsze. Robi się to kosztem wywłaszczanego obywatela.