Jakość wód opadowych.
Jak wynika z praktyki, głównymi wskaźnikami zanieczyszczenia wód opadowych pochodzących z powierzchni dróg będą: zawiesiny, substancje ropopochodne, substancje ekstrahujące się eterem naftowym (SEEN), metale ciężkie, chlorki oraz chemiczne zapotrzebowanie na tlen (ChZT). Przeprowadzając analizę możliwości zanieczyszczenia tego rodzaju wód należy uwzględniać m.in. takie aspekty jak:
Ø charakterystyka zjawiska opadowego i stopień jego zanieczyszczenia,
Ø rodzaj nawierzchni drogowej oraz wielkość natężenia ruchu pojazdów i ich rodzaju,
Ø występowanie obiektów towarzyszących infrastrukturze drogowej,
Ø sposób zagospodarowania terenu w otoczeniu infrastruktury drogowej.
Należy zdawać sobie sprawę z tego, że niejednorodny przepływ objętościowy ścieków opadowych odprowadzanych z powierzchni drogowych powoduje wysoką zmienność parametrów zanieczyszczeń w jednostce czasu, objawiające się występowaniem efektu kulminacyjnego zanieczyszczeń, głównie w zawiesinie. Badania jakości wód opadowych odprowadzanych z tras szybkiego ruchu w latach 1988-91, 1993 i 1999 przeprowadzone przez Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie oraz opracowane na tej podstawie zestawienia parametrów statystycznych dla tych wskaźników, w stosunku do różnego rodzaju dróg wykazały, że dla tras szybkiego ruchu średnie stężenie zawiesiny kształtowało się na poziomie 165 mg/l, a wskaźnika ChZT – 157 mgO2 /l, stężenie wskaźnika SEEN -13 mg/l.
Rodzaje odbiorników wód opadowych.
Charakterystyka wód opadowych może być istotna przy wyborze systemów do ich neutralizacji towarzyszącym projektom odwodnienia powierzchni infrastruktury drogowej, jak też ich potencjalnego odbiornika tych wód. Przy wyborze miejsca odprowadzania ww. wód na uwadze można mieć:
Ø zbiorczą sieć kanalizacyjną (miejskie systemy ogólnospławne lub rozdzielcze - opadowe), która często towarzyszy terenom zurbanizowanym. W tym przypadku istotne będą przepisy ustawy z dnia 7 czerwca 2001 o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z późn. zm.) – dalej u.z.w.o.ś. Z przepisu u.z.w.o.ś. wynika, że korzystanie z tego rodzaju systemów polegające na wprowadzaniu do nich ścieków (a są nimi wody opadowe zebrane z powierzchni dróg), powinno odbywać się na podstawie umów zawieranych w trybie art. 6 u.z.w.o.ś.
Ø odbiorniki naturalne – wody powierzchniowe lub ziemia, które są alternatywą w przypadku braku systemów kanalizacyjnych. Wówczas pod uwagę należy głównie brać regulacje wynikające z ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) – dalej pr. wod. Zorganizowane wprowadzanie wód opadowych do środowiska powinno uwzględniać systemem zakazów oraz ograniczeń wynikających z przepisów art. 39 ust. 1 pr. wod. Zasadniczym celem tych regulacji jest ochrona poziomów wodonośnych wód podziemnych oraz określonych rodzajów wód powierzchniowych (np. jezior i ich dopływów), wód stojących, wód w obrębie kąpielisk. Ponadto system ten zabezpiecza strefy ochronne ujęć wody oraz obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych, czy też wody powierzchniowe znajdujące się w obrębie stref ochronnych utworzonych oddzielnymi przepisami.
Ewa Piętowska
Jak wynika z praktyki, głównymi wskaźnikami zanieczyszczenia wód opadowych pochodzących z powierzchni dróg będą: zawiesiny, substancje ropopochodne, substancje ekstrahujące się eterem naftowym (SEEN), metale ciężkie, chlorki oraz chemiczne zapotrzebowanie na tlen (ChZT). Przeprowadzając analizę możliwości zanieczyszczenia tego rodzaju wód należy uwzględniać m.in. takie aspekty jak:
Ø charakterystyka zjawiska opadowego i stopień jego zanieczyszczenia,
Ø rodzaj nawierzchni drogowej oraz wielkość natężenia ruchu pojazdów i ich rodzaju,
Ø występowanie obiektów towarzyszących infrastrukturze drogowej,
Ø sposób zagospodarowania terenu w otoczeniu infrastruktury drogowej.
Należy zdawać sobie sprawę z tego, że niejednorodny przepływ objętościowy ścieków opadowych odprowadzanych z powierzchni drogowych powoduje wysoką zmienność parametrów zanieczyszczeń w jednostce czasu, objawiające się występowaniem efektu kulminacyjnego zanieczyszczeń, głównie w zawiesinie. Badania jakości wód opadowych odprowadzanych z tras szybkiego ruchu w latach 1988-91, 1993 i 1999 przeprowadzone przez Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie oraz opracowane na tej podstawie zestawienia parametrów statystycznych dla tych wskaźników, w stosunku do różnego rodzaju dróg wykazały, że dla tras szybkiego ruchu średnie stężenie zawiesiny kształtowało się na poziomie 165 mg/l, a wskaźnika ChZT – 157 mgO2 /l, stężenie wskaźnika SEEN -13 mg/l.
Rodzaje odbiorników wód opadowych.
Charakterystyka wód opadowych może być istotna przy wyborze systemów do ich neutralizacji towarzyszącym projektom odwodnienia powierzchni infrastruktury drogowej, jak też ich potencjalnego odbiornika tych wód. Przy wyborze miejsca odprowadzania ww. wód na uwadze można mieć:
Ø zbiorczą sieć kanalizacyjną (miejskie systemy ogólnospławne lub rozdzielcze - opadowe), która często towarzyszy terenom zurbanizowanym. W tym przypadku istotne będą przepisy ustawy z dnia 7 czerwca 2001 o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z późn. zm.) – dalej u.z.w.o.ś. Z przepisu u.z.w.o.ś. wynika, że korzystanie z tego rodzaju systemów polegające na wprowadzaniu do nich ścieków (a są nimi wody opadowe zebrane z powierzchni dróg), powinno odbywać się na podstawie umów zawieranych w trybie art. 6 u.z.w.o.ś.
Ø odbiorniki naturalne – wody powierzchniowe lub ziemia, które są alternatywą w przypadku braku systemów kanalizacyjnych. Wówczas pod uwagę należy głównie brać regulacje wynikające z ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) – dalej pr. wod. Zorganizowane wprowadzanie wód opadowych do środowiska powinno uwzględniać systemem zakazów oraz ograniczeń wynikających z przepisów art. 39 ust. 1 pr. wod. Zasadniczym celem tych regulacji jest ochrona poziomów wodonośnych wód podziemnych oraz określonych rodzajów wód powierzchniowych (np. jezior i ich dopływów), wód stojących, wód w obrębie kąpielisk. Ponadto system ten zabezpiecza strefy ochronne ujęć wody oraz obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych, czy też wody powierzchniowe znajdujące się w obrębie stref ochronnych utworzonych oddzielnymi przepisami.
Ewa Piętowska