Postępowanie restrukturyzacyjne jest rodzajem postępowania sądowego, do którego, w zakresie nieuregulowanym w przepisach prawa restrukturyzacyjnego, stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego (art. 209 ust. 1 p.r.). Kodeks postępowania cywilnego zna instytucję wykładni wyroku. Ustawodawca stwierdza lapidarnie: „Sąd, który wydał wyrok, rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści” (art. 352 k.p.c.).
Przepisy o wyrokach stosuje się także do postanowień (art. 361 k.p.c.), a w postępowaniu restrukturyzacyjnym sąd wydaje tylko postanowienia, nawet gdy orzeka o istocie sprawy. Zatem, podsumowując krótko: jest odesłanie piętrowe do przepisów o wykładni wyroku. Co więcej, przepisy ustawy Prawo restrukturyzacyjne nie wyłączają wprost stosowania przepisów o wykładni wyroków do postępowania (por. redakcję art. 209 ust. 1 p.r.).
Czytaj też: Prof. Adamus: Możliwe kierunki reformy zasad głosowania nad układem
Wykładnia ma kilka pięter, ale jest
Zwrot „wykładnia układu” to pewien skrót myślowy. Dalej wyjaśnić należy, że w przypadku wykładni układu warstwą interpretacyjną jest treść orzeczenia sądu. Zatem, treść układu jest elementem orzeczenia sądu. Postanowienie sądu w przedmiocie zatwierdzenia układu nie odwołuje się do jakiegoś załącznika czy jakiegoś innego dokumentu, ale zawiera w sobie pełną treść układu. Zamieszczenie treści układu w postanowieniu sądu jest wynikiem tego, że sąd dokonuje skrupulatnej oceny dopuszczalności układu o określonej treści, w zakresie jego zgodności z prawem.
W przypadku pozwu o skomplikowanym petitum, który pochodzi od strony procesu i sentencji wyroku, w którym sąd posługuje się frazami użytymi przez powoda przedmiotem wykładni jest sentencja wyroku. Analogicznie treść propozycji układowych zamieszczana jest w postanowieniu o zatwierdzeniu układu i wykładni podlega treść postanowienia sądu.
Sąd może też dokonywać pewnych adaptacji treść propozycji układowych na potrzeby treści postanowienia. Dotyczy to kwestii redakcyjnych (np. zmiana czasowników z pierwszej osoby liczby pojedynczej lub pierwszej osoby liczby mnogiej na trzecią osobę liczby pojedynczej; zmiana polegająca na doprecyzowaniu określenia osoby dłużnika, itp), ale jedna z propozycji nowelizacji ustawy zawierała regulację, w myśl której sąd będzie mógł dokonywać zmian merytorycznych w treści propozycji układowych, jeżeli są one niewielkie a dzięki tym zmianom sąd nie odmówi zatwierdzenia układu.
Zobacz w LEX: Zasady prawa restrukturyzacyjnego > >
![Upadłość i restrukturyzacja kredytobiorcy lub banku przy umowach o kredyt frankowy [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/81709/978-83-8358-458-4_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Ponadto przy wykładni postanowienia o zatwierdzeniu układu chodzi o to, jak sąd zatwierdzający układ rozumiał jego treść. Rozumienie treści układu przez kogokolwiek innego byłoby trudne do odtworzenia. Dlaczego? Nie wiadomo, czyje rozumienie układu byłoby wiążące? Czy rozumienie dłużnika (względnie rozumienie członków jego organów)? A jeżeli autorem propozycji układowych była rady wierzycieli, to czy kluczowe byłoby rozumienie treści układu przez wszystkich czy kilku członków rady wierzycieli? Wreszcie - ponieważ układ nie jest jednostronną czynnością prawną – powstaje pytanie, czy chodziłoby tu o rozumienie treści układu przez wierzycieli głosujących za układem, wierzycieli głosujących przeciwko układowi, wierzycieli nie biorących udział w głosowaniu? A gdyby nawet przeprowadzić badanie rozumienia treści układu wśród uczestników postępowania, to jaki wynik byłby rozstrzygający: większościowy czy uśredniony?
Układ, aby wszedł w życie, musi być zatwierdzony przez sąd. Zatem dla dłużnika i wierzycieli wiążące będzie to, jak treść tego układu rozumiał sąd.
Jeżeli spór co do rozumienia treści układu może kwalifikować zachowanie dłużnika jako niewykonywanie układu, to sąd w sprawie o uchylenie układu względnie w sprawie o zmianę układu i tak będzie musiał rozstrzygnąć znaczenie treści układu. Nie powinno być zatem żadnych przeciwwskazań, aby sąd „prewencyjnie” wyjaśnił treść układu, w zakresie jego własnego rozumienia treści, zanim dojdzie do być może niepotrzebnego wszczęcia postępowania o zmianę układu bądź jego uchylenie. Zastosowanie instytucji wykładni układu ma zatem głębokie uzasadnienie w ekonomice postępowania: pełni funkcję prewencyjną. Wykładnia układu zapobiega późniejszym poważniejszym sporom na tle znaczenia treści układu.
Sprawdź również w LEX: Doradca restrukturyzacyjny jako pełnomocnik procesowy > >
Własne życie układu
Na marginesie można dodać, że niekiedy rozumienie treści układu wynika z okoliczności niezależnych od autora propozycji układowych. Jeżeli na przykład propozycje układowe przewidują płatności oznaczone w konkretnych datach, a zatwierdzenie układu uległo przesunięciu, wówczas może być potrzebna reguła z znaczeniowa, jak rozpocząć liczenie terminów płatności rat układowych. Ponadto wykładnia układu może odnosić się do zagadnienia, które wcześniej w ogóle nie zostało dostrzeżone.
Zgodnie z zasadami ogólnymi zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji, którego przedmiotem jest wykładnia orzeczenia albo odmowa (art. 394. par. 1 pkt 5[1] k.p.c.).
prof. dr hab. Rafał Adamus, radca prawny, wykładowca w Katedrze Prawa Gospodarczego i Finansowego Uniwersytetu Opolskiego, arbiter w Sądzie Polubownym przy Regionalnej Izbie Gospodarczej w Katowicach
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
