WSA: inwestor nie ma prawa wykańczać budynku uznanego za samowolę budowlaną

Inwestor nie miał prawa wykańczać budynku, który był uznany za samowolę budowlaną. Nie może czerpać korzyści z niewykonania ostatecznej decyzji o nakazie rozbiórki obiektu. Uznanie, że skoro budynek został wykończony, to nie ma zastosowania wcześniej orzeczony nakaz rozbiórki tego samego budynku, stanowiłoby niebezpieczny precedens, który dawałby możliwość ciągłego uchylania się od skutków takich decyzji.

Tak orzekł WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 12 lipca 2016 r., sygn. akt II SA/Gl 304/16.

W 1996 r. JG samowolnie zrealizował budynek mieszkalny. Wójt nałożył na inwestora obowiązek rozbiórki. Wojewoda utrzymał w mocy decyzję, a NSA wyrokiem z dnia 12 maja 1999 r., sygn. akt II SA/Ka 472/99, ostatecznie oddalił skargę w przedmiocie nakazu rozbiórki. W tamtym czasie obiekt znajdował się w stanie surowym otwartym. Inwestor nie tylko nie wykonał decyzji, ale też prowadził roboty budowlane i wykończył budynek. Następnie zwrócił się z wnioskiem do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego o wznowienie postępowania. Organ jednak odmówił, a jego decyzję podtrzymał WSA i NSA w wyrokach odpowiednio: VII SA/Wa 1896/12 i II OSK 935/13. JG ponownie jednak zwrócił się z wnioskiem o wznowienie postępowania, który PINB oddalił.

Inwestor złożył zażalenie zarzucając naruszenie prawa procesowego, a w szczególności art. 61a § 1 i 2 k.p.a., polegające na przyjęciu, iż istnieją podstawy do odmowy wszczęcia postępowania, podczas gdy zważywszy na zmianę okoliczności (wykończenie obiektu budowlanego), a w szczególności stanu faktycznego i prawnego istnieją podstawy do zatwierdzenia projektu budowlanego budynku mieszkalnego i nie ma podstaw do odmowy wszczęcia postępowania w tej sprawie. WINB utrzymał jednak w mocy zaskarżone postanowienie tłumacząc, że nie można po raz kolejny wszcząć postępowania w sprawie rozstrzygniętej uprzednio decyzją ostateczną. Ponowne rozstrzygnięcie przez organ sprawy załatwionej wcześniej decyzją ostateczną jest możliwe tylko po uchyleniu pierwotnej decyzji w ustalonym przez prawo trybie. JG po raz kolejny wniósł skargę do WSA.

Argumentował, że wcześniej prowadzone postępowania dotyczyły innego stanu faktycznego. Budynek znajdował się w stanie surowym otwartym, a obecnie został wykończony. Zdaniem inwestora nie można mówić o powadze rzeczy osądzonej (rozstrzygniętej), gdy wniosek dotyczył innego, bo zmienionego stanu faktycznego i nowego stanu prawnego.

Sąd nie przychylił się do tłumaczenia JG. Zauważył, że co prawda wcześniejsze postępowanie dotyczyło budynku w stanie surowym, otwartym, a obecnie budynek został wykończony. Nie zmieniło to jednak sytuacji w niniejszej sprawie. Inwestor nie miał prawa wykańczać budynku, który był uznany za samowolę budowlaną. Nie można czerpać korzyści z niewykonania ostatecznej decyzji o nakazie rozbiórki obiektu. Uznanie, że skoro budynek został wykończony, to nie ma zastosowania wcześniej orzeczony nakaz rozbiórki tego samego budynku ale w stanie surowym otwartym, stanowiłoby niebezpieczny precedens, który dawałby możliwość ciągłego uchylania się od skutków takich decyzji. Wystarczyłoby bowiem prowadzić dalsze roboty budowlane na tym samym nielegalnym obiekcie, a następnie podważać nakaz rozbiórki, tak jak w niniejszej sprawie, ze stwierdzeniem, że zmienił się stan faktyczny i że wcześniej wydana decyzja nie obejmuje substancji powstałej później, a zatem nie może być wykonywana. Tym samym stan prawny nie zmienił się w takim stopniu, by należało uznać dopuszczalność ponownego prowadzenia postępowania.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił skargę.

Sygnatura akt: II SA/Gl 304/16

Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl, stan z dnia 7 października 2016 r.