Pytanie
Na terenie gminy znajduje się wiekowy budynek zamieszkały przez ludzi, który wewnątrz nie posiada urządzeń sanitarnych, a na terenie nieruchomości nie ma zlokalizowanego zbiornika bezodpływowewgo. Wytworzone ścieki bytowe wylewane są bezpośrednio do pobliskiego potoku. Nadmieniam przy tym, że wszystkie sąsiednie budynki są włączone do istniejącej kanalizacji sanitarnej.
Jakie istnieją więc możliwości (procedura) wyegzekwowania obowiązku prawidłowego pozbywania się ścieków bytowych tj. wybudowania szczelnego zbiornika z możliwością wywożenia na oczyszczalnię ścieków, czy tez wykonania przydomowej oczyszczalni ścieków lub tez obowiązku przyłączenia się do istniejącej kanalizacji sanitarnej?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 26 stycznia 2012 r.
Przedstawiony przypadek jest trudny do oceny, gdyż niezrozumiałe jest funkcjonowanie na terenie gminy obiektu przeznaczonego na pobyt stały ludzi bez wyposażenia go w podstawowe media. Bowiem z punktu widzenia ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.), obiekty budowlane, są nimi budynki służące zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, mogą być użytkowane przy spełnieniu warunków użytkowych zgodnych z ich przeznaczeniem m.in. dotyczących zaopatrzenia w wodę, usuwania ścieków (art. 5 pr. bud.). Z punktu widzenia § 26 wykonawczego do ww. ustawy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz.. 690 z późn. zm.) - dalej r.w.t., działka budowlana przewidziana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinna mieć zapewnioną możliwość przyłączenia uzbrojenia działki lub bezpośrednio budynku m.in. do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Natomiast ust. 3 § 26 r.w.t. dopuszcza, w przypadku braku warunków przyłączenia sieci zbiorczej, aby działka została wykorzystana pod zabudowę mieszkaniową, jednakże pod warunkiem zapewnienia korzystania z rozwiązań indywidualnych w zakresie odbioru i unieszkodliwiania powstających ścieków (zbiornik bezodpływowy lub przydomowa oczyszczalnia), jeżeli ich ilość nie przekroczy 5 m3/dobę. Natomiast, jeśli ilość powstających ścieków będzie wyższa, ich przetrzymywanie lub oczyszczanie będzie wymagało pozytywnej opinii właściwego terenowo inspektora ochrony środowiska.
Zgodnie zaś z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.) - dalej u.u.c.p.g., podłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej jest obowiązkiem ciążącym na ich właścicielach. Jednakże zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 u.u.c.p.g. dopuszczono wyposażenie nieruchomości we własny system unieszkodliwiana powstających nieczystości ciekłych (ścieków bytowych) w zbiornik bezodpływowy lub w przydomową oczyszczalnię ścieków, jeżeli budowa sieci kanalizacyjnej zbiorczej byłaby technicznie lub ekonomicznie niezasadna, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że urządzenia te będą zapewniały wymagania wynikające z odrębnych przepisów. W przypadku gromadzenia nieczystości ciekłych pochodzących z nieruchomości w zbiorniku bezodpływowym korzystający z takiego rozwiązania powinien posiadać umowę zawartą z gminną jednostką organizacyjną lub przedsiębiorcą prowadzącym działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu zgromadzonych w nim nieczystości (art. 6 ust. 1 u.u.c.p.g.) oraz dysponować dowodami wykonania tej usługi.
Również i ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.) – dalej pr. wod., w art. 42 ust. 4 dopuszcza stosowanie rozwiązań indywidualnych dla utylizacji ścieków bytowych pochodzących z własnych gospodarstw domowych. Podobnie jak w omawianych ustawach takie odstępstwo będzie możliwe wyłącznie w ściśle określonych sytuacjach, tj. kiedy budowa systemów zbiorczych pociągałaby nadmierne koszty lub nie przyniosłaby korzyści dla środowiska. Jednocześnie ustawodawca wyraźnie zastrzega, że takie indywidualne rozwiązania powinny zapewniać ochronę środowiska, co oznacza, że w przypadku oczyszczalni przydomowej powinny zostać spełnione określone wymagania oraz standardy jakości odprowadzanych ścieków.
Reasumując, za niedopuszczalne uznawane są sytuacje takie, jak opisano w pytaniu, gdyż rozwiązanie problemu utylizacji ścieków powstających w wyniku funkcjonowania nieruchomości powinno nastąpić albo poprzez budowę indywidualnych urządzeń podczyszczających lub też podłączanie tych nieruchomości do istniejących na terenie gminy systemów zbiorczych dla odbioru i oczyszczania ścieków bytowych. Zarówno regulacja u.u.c.p.g., jak i pr. wod. przewidują określone sankcje karne w przypadku nie wywiązywania się z nałożonych w nich obowiązków (odpowiednio art. 10 u.u.c.p.g. oraz art. 194 pr. wod.).
Ewa Piętowska