Władze Warszawy podwyższyły w 2008 r. opłaty za użytkowanie wieczyste należne od Spółdzielni Mieszkaniowej WOLA. Podwyżka miała zacząć obowiązywać od stycznia 2009 r.
Według obliczeń spółdzielni opłata roczna za jeden metr kwadratowy użytkowanych nieruchomości miała wynosić – po podwyżce – około 24,5 tys. zł wobec dotychczasowych 7,6 tys. zł.
Problem polegał na tym, że miasto podwyższyło opłatę tylko za część jednej z nieruchomości będących w użytkowaniu spółdzielni. Podwyżka miała bowiem dotyczyć działki użytkowej, o powierzchni niespełna 1900 metrów kw., która w dodatku nie była odrębną nieruchomością hipoteczną i nie miała założonej własnej księgi wieczystej.
Spółdzielnia odwołała się od tej decyzji do samorządowego kolegium odwoławczego, a gdy jej odwołanie zostało oddalone, skierowała sprawę do sądu.
Sąd I instancji wydał dla spółdzielni korzystny wyrok – unieważnił sporną decyzję stołecznych władz. Sąd wskazał, że zmiana wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, dokonana przez miasto, powinna odnosić się do całej nieruchomości gruntowej, a nie tylko do jej części będącej wybraną działką ewidencyjną i niestanowiącej odrębnej nieruchomości hipotecznej.
Od tego orzeczenia odwołało się miasto, ale rozpoznający sprawę sąd II instancji zdecydował się skierować w tej sprawie pytanie do Sądu Najwyższego. Sąd spytał, czy zmiana opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste może dotyczyć tylko jednej lub kilku działek ewidencyjnych, stanowiących jedynie część nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste.
Podczas środowej rozprawy pełnomocnik spółdzielni, mec. Dariusz Śniegocki wskazywał, że takie ustalanie częściowych opłat za poszczególne działki jest niedopuszczalne, bo przedmiotem użytkowania wieczystego może być tylko cała nieruchomość hipoteczna. Opłata powinna być więc ustalana dla całości gruntu.
Stanowiska miasta broniła mec. Katarzyna Niewińska-Wierchowiec, podnosząc, że nie ma zakazu odłączania działek i ustanawiania ich jako odrębnych nieruchomości.
Sąd Najwyższy uznał, że zmiany opłat z tytułu użytkowania wieczystego nie mogą dotyczyć poszczególnych działek ewidencyjnych. Zmiana opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego może obejmować jedynie całą nieruchomość gruntową, dla której ustanowiona jest księga wieczysta - uznał SN w środowej uchwale (sygn. III CZP 24/13).