Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, przedłożony przez ministra rozwoju i finansów.

Jak poinformowano po posiedzeniu rządu, chodzi o lepszą ochronę interesów mikro-, małych i średnich firm, poprawę środowiska prawnego, w którym funkcjonują oraz zapewnienie bardziej partnerskich relacji między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej.

Projekt ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców wchodzi w skład pakietu „Konstytucja Biznesu”, którego celem jest urzeczywistnienie konstytucyjnej zasady wolności działalności gospodarczej oraz innych konstytucyjnych zasad ważnych dla przedsiębiorców, a także wprowadzenie zmian w polskiej rzeczywistości gospodarczej.

Zgodnie z projektem ustawy, rzecznik ma stać na straży praw mikro-, małych i średnich przedsiębiorców. Przede wszystkim ma strzec poszanowania zasady wolności działalności gospodarczej i pogłębiania zaufania przedsiębiorców do władzy publicznej, bezstronności i równego traktowania, a także zasady uczciwej konkurencji.

Rzecznik będzie powoływany przez premiera na wniosek ministra do spraw gospodarki na 6-letnią kadencję. Ta sama osoba będzie mogła być rzecznikiem tylko przez jedną kadencję. Osoba powołana na to stanowisko nie będzie mogła należeć do partii politycznej, prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z obowiązkami wynikającymi z pełnienia tego urzędu, a także wykonywać innych czynności pozostających w sprzeczności z obowiązkami rzecznika albo mogących wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność.

Do zadań rzecznika należeć będzie m.in. opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących interesów mikro-, małych i średnich przedsiębiorców oraz zasad wykonywania działalności gospodarczej, a także pomoc w organizacji mediacji między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej. Będzie on również zajmował się współpracą z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi, których celem jest ochrona praw przedsiębiorców.

Z projektu wynika, że rzecznik będzie także mógł:

- występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej albo wydanie lub zmianę innych aktów prawnych w sprawach dotyczących działalności gospodarczej;

- występować do właściwych organów z wnioskiem o wydanie tzw. objaśnień prawnych (będą one dawały ochronę przedsiębiorcom, którzy się do nich zastosują; wniosek rzecznika będzie dla tych organów wiążący);

- występować do właściwych organów o przygotowanie oceny funkcjonowania aktu prawnego, co do którego ujawni się znaczne ryzyko, że powoduje negatywne skutki gospodarcze lub społeczne;

- występować do Sądu Najwyższego z wnioskami w sprawie rozstrzygnięcia rozbieżności wykładni prawa, jeśli chodzi o przepisy prawne dotyczące działalności gospodarczej;

- występować do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskami o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;

- zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosić skargi do sądu administracyjnego, a także uczestniczyć w tych postępowaniach na prawach przysługujących prokuratorowi;

- żądać wszczęcia przez uprawnionego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa wszczynane z urzędu;

- informować właściwe organy nadzoru lub kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organów administracji publicznej;

- zwracać się do właściwych organów, organizacji lub instytucji o podjęcie działań zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw przedsiębiorców oraz do usprawnienia trybu załatwiania spraw w tym zakresie.

Podjęcie czynności przez rzecznika będzie następowało z urzędu lub na wniosek przedsiębiorcy. Swoje zadania rzecznik będzie realizował przy pomocy biura (specjalnie powołanego).

Według projektu Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców powinien rozpocząć działalność w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie, tj. od 1 marca 2018 r