Rząd chce zmienić model regulacji zawodu urbanisty, ale izby nie przywróci

Przepisy zawarte w projekcie ustawy o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach mają przywrócić regulowany charakter zawodu urbanisty, jednak w inny sposób niż regulacje prawne obowiązujące przed 2014 r. - wskazuje Ministerstwo. Projekt nie zakłada przywrócenia izby urbanistów.

Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa informuje, że projekt ustawy o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach, ma na celu dostosowanie obowiązujących przepisów dotyczących wyżej wymienionych zawodów do zmian wynikających z projektu Kodeksu urbanistyczno-budowlanego. Ponadto resort wskazuje, że potrzeba wprowadzenia projektowanych rozwiązań w zakresie wzmocnienia roli urbanistów, została zasygnalizowana w Rekomendacjach Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, w ramach działań niezbędnych, w związku z przeciwdziałaniem występowania na znacznym obszarze kraju wysokiego stężenia zanieczyszczeń powietrza.

Projektowane regulacje zmienią obecnie obowiązujące przepisy, które kwestię uprawnień osób opracowujących projekty aktów planowania przestrzennego regulują ogólnie - podkreślono w ocenach skutków regulacji. Ministerstwo wskazuje, że zawód urbanisty w latach 2000-2014 posiadał prawnie określone jednostki organizacyjne w postaci krajowej i okręgowych izb urbanistów, jednak ustawą z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, status ten został mu odebrany. "Zaznaczenia przy tym wymaga, że projekt nie jest próbą powrotu do „starych” rozwiązań, lecz polega na wprowadzeniu egzaminu państwowego, obowiązku ustawicznych szkoleń w modelu lifelong learning, co ma szczególne znaczenie wobec faktu, iż system planowania przestrzennego obejmuje ponad 100 ustaw, których treść podlega ciągłym zmianom, oraz szczegółowych regulacji dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej, co zagwarantuje rzetelne wykonywanie zawodu urbanisty przez osoby mające ku temu odpowiednie kwalifikacje" - wskazuje resort.

Projekt ustawy zakłada, że zawód będzie mogła wykonywać osoba, która została wpisana do centralnego rejestru osób posiadających prawo do wykonywania zawodu urbanisty. Prowadzenie rejestru, zgodnie z przepisem art. 134. ust. 1., będzie zadaniem ministra właściwego do spraw gospodarowania przestrzenią i mieszkalnictwa.

Do rejestru będzie mogła zostać wpisana osoba, która kumulatywnie spełni cztery przesłanki określone w art. 130. ust. 2., czyli posiada pełną zdolność do czynności prawnych, korzysta z pełni praw publicznych, nie była karana za przestępstwo umyślne, przestępstwo skarbowe lub za nieumyślne przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu obrotu gospodarczego oraz złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin potwierdzający prawo do wykonywania zawodu urbanisty. Ponadto prawo wpisania do rejestru będzie przysługiwało również osobie, która uzyskała decyzję w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu urbanisty na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej albo świadczy usługi transgraniczne w zakresie wykonywania zawodu urbanisty na podstawie ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Czytaj: Kontrolę nad urbanistami będzie sprawowała komisja >>>

W przepisie art. 129 projektu ustawy o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach podjęto próbę zdefiniowania wykonywania zawodu urbanisty poprzez określenie, że jego wykonywanie polega na sporządzaniu projektów aktów planowania przestrzennego, raportów krajobrazowych oraz na opracowywaniu opinii lub analiz urbanistycznych o których mowa w ustawie Kodeks urbanistyczno – budowlany.

Projekt określa granice „działalności„ urbanisty poprzez wskazanie, iż jest on zobowiązany do wykonywania zawodu zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa i standardami zawodowymi, a także ze szczególną starannością oraz z zasadami etyki zawodowej. Projektodawca przewidział, że wytyczne standardów oraz zasad etyki zawodowej określi w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw gospodarowania przestrzenią i mieszkalnictwa, po zasięgnięciu opinii stowarzyszeń zrzeszających osoby wykonujące zawód urbanisty.

Ponadto projekt wprowadza obowiązek stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych oraz jego dokumentowania. Powyższe, w ocenie wnioskodawców, pozwoli na sprawowanie faktycznej kontroli nad rozwojem zawodowym urbanistów. Organem powołanym do kontroli wykonywania zawodu urbanisty będzie minister właściwy do spraw gospodarowania przestrzenią i mieszkalnictwa.

"Art. 132. 1. Minister właściwy do spraw gospodarowania przestrzenią i mieszkalnictwa sprawuje kontrolę wykonywania zawodu urbanisty w zakresie:
1) udzielania przez urbanistę niezbędnych wyjaśnień dotyczących sporządzanych projektów aktów planowania przestrzennego;
2) wykonywania przez urbanistę obowiązków w sposób rzetelny, bezstronny i terminowy;
3) wykonywania przez urbanistę obowiązków zgodnie z przepisami prawa oraz wytycznymi etyki zawodu;
4) stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych.
2. W ramach sprawowania kontroli minister właściwy do spraw gospodarowania przestrzenią i mieszkalnictwa może żądać od urbanisty udzielania wyjaśnień w formie pisemnej lub ustnej, a w szczególności przedstawienia dokumentów potwierdzających stałe doskonalenie kwalifikacji zawodowych."

Przepisy projektu ustawy zakładają ich wejście w życie na zasadach i w trybie określonym w ustawie - Przepisy wprowadzające ustawę – Kodeks urbanistyczno – budowlany.

(RCL/MIB/KPRM/DL) 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Serwis Budowlany Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów