Zapewnienie zgodności działalności zakładów ubezpieczeń z przepisami prawa oraz zapobieżenie naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia to cele, które przyświecały wprowadzenie przez Komisję Nadzoru Finansowego rekomendacji dotyczących likwidacji szkód komunikacyjnych.
- Pierwsze obserwacje pojawią się najwcześniej w pierwszym kwartale 2023 r. Wtedy będziemy mogli ocenić wstępny wpływ rekomendacji na wartość wypłacanych odszkodowań. Kwestia ewentualnych zmian w składkach za OC komunikacyjne jest rzeczą wtórną. Dwa czy nawet trzy miesiące obowiązywania rekomendacji nie są realną miarą, która pokaże, jak zachować się mogą składki. Z pewnością każdy zakład ubezpieczeń indywidualnie będzie analizował wpływ rekomendacji na wysokość odszkodowań i wynik techniczny – mówi Łukasz Kulisiewicz, ekspert w Polskiej Izbie Ubezpieczeń.
Widać jednak, że pojawiły się pierwsze wątpliwości, ponieważ nadzorca zdecydował się na publikację Q&A do rekomendacji.
Sprawdź w LEX: Rekomendacje dotyczące likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych >>>
Warsztaty kontra ubezpieczyciele
Rekomendacje wydane zostały w czasie narastającego konfliktu pomiędzy zakładami ubezpieczeń a warsztatami. Z jednej strony warsztaty zarzucały ubezpieczycielom nieuzasadnione cięcie kosztorysów oraz narzucanie kosztów napraw w szkodach z ubezpieczenia OC według warunków finansowych obowiązujących w tzw. sieci preferowanej. Warsztaty nienależące do tej sieci mówią o zaniżonych stawkach i zarzucają ubezpieczycielom ograniczanie konkurencji. Ubezpieczyciele odwrotnie – uważają, że skoro możliwe jest tańsze naprawienie pojazdów, to nie widzą sensu opłacania droższego.
KNF w rekomendacjach uznał, że wyceniając koszt naprawy szkody, należy odnosić się do rynku lokalnego, czyli do miejsca zamieszkania poszkodowanego, a jeśli poszkodowany udokumentuje fakt, że cena roboczogodziny jest wyższa niż na rynku lokalnym, to towarzystwo powinno mu zapłacić. To jest korzystne dla warsztatów, które dzięki temu mogą podnosić ceny usług (a ubezpieczycielom utrudnia to wymuszenie na warsztatach niekorzystnych dla tych ostatnich obniżek cen).
Sprawdź w LEX: Miejsce opodatkowania usług likwidacji szkód. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 1.08.2022 r., C-267/21 >>>
Asekuratorzy z dystansem też podchodzą do rekomendacji odnoszącej się do tzw. napraw na kosztorys, która zakazuje ubezpieczycielom uwzględniania w kosztorysach rabatów i upustów. To sprawia, że powinny wzrosnąć odszkodowania wypłacane nie na podstawie faktur, a kosztorysu, co jest kontrowersyjne, gdyż takie naprawy często wykonywane są po najniższych kosztach, niekoniecznie z zachowaniem należytych standardów.
- Na obecnym etapie weryfikowane są sygnały o praktykach, które w zakamuflowany sposób łamią wytyczne KNF. Można oczywiście zauważyć pewien wzrost kwot oferowanych w ramach rozliczeń kosztorysowych. Niestety jak wynika z obserwacji zasilają one głównie szarą strefę, która urośnie jeszcze bardziej. Legalne i uczciwe serwisy reprezentujące dużą rzeszę poszkodowanych konsumentów raczej nie mają co liczyć na spektakularną poprawę fatalnej sytuacji – uważa Łukasz Szarama, biegły ekspert branży motoryzacyjnej i członek rady Rzecznika MŚP.
Ubezpieczycielom na ręce patrzy też branża odszkodowawcza.
- Przez pierwsze trzy tygodnie obowiązywania rekomendacji w dalszym ciągu nie cichną echa wypowiedzi każdej z zainteresowanych stron w zakresie ich niekorzystnego wpływu na likwidacją szkód komunikacyjnych. O ile cel przyświecający UKNF był słuszny, to jednak już widoczne są zabiegi towarzystw ubezpieczeń w sporządzaniu kalkulacji naprawy z ukrytymi (a obecnie wykluczonymi treścią rekomendacji) operacjami, np. rabatowanie części zamiennych, bez informacji o wykonaniu przez TU takiej operacji – mów adwokat Magdalena Rok-Konopa, prezes Polskiej Izby Doradców i Pośredników Odszkodowawczych.
Czytaj w LEX: Zwolnienie z VAT likwidacji szkód ubezpieczeniowych - omówienie wyroku TSUE z dnia 17 marca 2016 r., C-40/15 >>>
Niejasne zasady wymagały dodatkowych wyjaśnień
Na obecnym etapie pojawiło się kilka wątpliwości związanych z funkcjonowaniem rekomendacji. Jedna z kłopotliwych kwestii odnosiła się do zrównania metody kosztorysowej z serwisową i chodziło o to, czy wynik ustalenia odszkodowania w obu metodach ma być taki sam. Nadzorca doprecyzował, że rekomendacja 15 wskazuje na obowiązek stosowania w obydwu metodach identycznych zasad do ustalenia wysokości odszkodowania w zakresie przyjmowania kryteriów uwzględniania cen części zamiennych, materiałów i stawek za usługi warsztatów naprawczych. Zastosowanie takich samych zasad, np. w odniesieniu do stawki za usługę warsztatów naprawczych oznacza zastosowanie stawki za roboczogodzinę ustalonej przez zakład ubezpieczeń na podstawie cen stosowanych przez warsztaty naprawcze działające na rynku lokalnym (rozumianym jako obszar gminy lub powiatu, na terenie których znajduje się miejsce zamieszkania albo siedziba uprawnionego), które są w stanie dokonać naprawy w sposób zapewniający przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę.
Kontrowersje budziła rekomendacja 16, a chodziło o to, czy wprowadza faktyczny zakaz organizowania przez zakład ubezpieczeń naprawy pojazdu w warsztacie naprawczym położonym poza rynkiem lokalnym uprawnionego. Nadzorca wyjaśnia, że rekomendacja nie wprowadza takiego zakazu, a zakład ubezpieczeń, może zorganizować naprawę pojazdu w warsztacie naprawczym położonym poza rynkiem lokalnym (rozumianym jako obszar gminy lub powiatu, na terenie których znajduje się miejsce zamieszkania albo siedziba uprawnionego), pod warunkiem zapewnienia realizacji rękojmi wykonanej naprawy lub realizacji gwarancji wykonanej naprawy w przypadku, gdy gwarancja została udzielona przez warsztat naprawczy oraz poniesienia kosztów związanych z realizacją przez uprawnionego rękojmi lub gwarancji, w szczególności kosztów transportu lub najmu pojazdu zastępczego.
Wątpliwości budziła też możliwość ustalenia wysokości odszkodowania z zastosowaniem cen miejsca naprawy pojazdu. KNF wyjaśnia, że do ustalania odszkodowania na podstawie hipotetycznych kosztów naprawy, należy przyjąć ceny obowiązujące na rynku lokalnym, rozumianym jako obszar gminy lub powiatu, na terenie których znajduje się miejsce zamieszkania albo siedziba uprawnionego (tj. hipotetyczne miejsce naprawy), bowiem to właśnie miejsce zamieszkania albo siedziba stanowi ośrodek interesów życiowych, osobistych lub gospodarczych uprawnionego, w którym koncentruje się jego aktywność. Jeżeli jednak uprawniony jest zainteresowany naprawą w innym miejscu, to ma swobodę wyboru miejsca naprawy pojazdu. W przypadku podjęcia przez uprawnionego decyzji o naprawie pojazdu (metoda serwisowa), odszkodowanie ustalane jest na podstawie faktury lub rachunku wystawionego przez warsztat naprawczy, w którym poszkodowany dokonał naprawy uszkodzonego pojazdu.
Cena promocyjna: 103.2 zł
|Cena regularna: 129 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 116.1 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.