Przeniesienie prawa do wkładu mieszkaniowego bez zgody małżonka

Członkini spółdzielni mieszkaniowej ma prawo do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Wystąpiła do zarządu spółdzielni z wnioskiem o przepisanie lokalu na córkę. Członkini jest zamężna i w dniu nabycia prawa do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego była zamężna.

Zarząd nie widzi przeszkód w przyjęciu w poczet członków spółdzielni córki i podpisania z nią umowy na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu.

Czy w takiej sytuacji należy uzyskać zgodę męża członkini?

Czy wycenę wartości wkładu należy zwaloryzować?

Czy dotychczasowa członkini może zadysponować, aby jej wkład pozostawić, jako wkład córki?

Czy są jakieś inne wymogi lub przeszkody w wykonaniu takiej zamiany?

Odpowiedź

Dokonane w niniejszej sprawie zrzeczenie stanie się skuteczne z chwilą dojścia do wiadomości spółdzielni i nie wymaga dla swej skuteczności akceptacji jakichkolwiek jej organów. Na dokonanie powyższego nie ma potrzeby uzyskiwania zgody drugiego małżonka. Nie ma przeszkód do przeniesienia prawa do wkładu mieszkaniowego (gdyż jest to prawo majątkowe). W obecnym stanie prawnym jedynie statut spółdzielni będzie określał zasady dotyczące wkładu mieszkaniowego, w tym kwestie jego waloryzacji i do niego należy sięgnąć.

Uzasadnienie

Judykatura i doktryna dopuszcza zarówno zrzeczenie się prawa lokatorskiego do lokalu (co nie pociąga za sobą utraty członkostwa), jak też zrzeczenie się członkostwa (co automatycznie oznacza wygaśnięcie lokatorskiego prawa do lokalu), dokonane nie w celu "dysponowania lokatorskim prawem" (co istotnie jest prawnie wykluczone), lecz celem umożliwienia spółdzielni ustanowienia takiego nowego prawa, np. na rzecz osoby, której takie prawo przysługiwałoby po ustaniu członkostwa aktualnego uprawnionego, zgodnie z wolą dotychczasowego członka. W niniejszym przypadku członkini spółdzielni zamierza zadysponować– w porozumieniu ze spółdzielnią – prawem do lokalu na rzecz osoby bliskiej – córki. Dokonane w związku z tym zrzeczenie się stanie się skuteczne z chwilą dojścia do wiadomości spółdzielni - art. 61 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny - dalej k.c. i nie wymaga dla swej skuteczności akceptacji jakichkolwiek jej organów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1999 r. II CKN 501/98, LEX nr 1217919). Zrzeczenie się jest warunkiem koniecznym i obligatoryjnym dla "prawnego uwolnienia lokalu" i objęcia go nowym przydziałem, na rzecz osoby objętej wielostronnym porozumieniem umownym (członek – spółdzielnia – przyszły członek), rodząc wręcz uprawnienie "przyszłego" członka dla domagania się ustanowienia konkretnie oznaczonego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z art. 37 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, na dokonanie powyższego nie ma potrzeby uzyskiwania zgody drugiego małżonka.

Nie ma przeszkód do przeniesienia prawa do wkładu mieszkaniowego (gdyż jest to prawo majątkowe).

Zgodnie z art. 8 pkt 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2001 r. o spółdzielniach mieszkaniowych sprawy nieuregulowane w ustawie, w tym w szczególności kwestie dotyczące wnoszenia, ustalenia i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu. W obecnym stanie prawnym jedynie więc statut spółdzielni będzie określał zasady dotyczące wkładu mieszkaniowego, w tym kwestie jego waloryzacji i do niego należy sięgnąć.