1. Obowiązek przejścia z podatkowej księgi przychodów i rozchodów na księgi rachunkowe
Obowiązek przejścia z podatkowej księgi przychodów i rozchodów na księgi rachunkowe został określony w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości - dalej u.o.r. - i dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich w sytuacji, gdy przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych w danym roku będą większe od 1.200.000 euro. Należy zaznaczyć, że do limitu nie zalicza się pozostałych przychodów operacyjnych oraz przychodów ze sprzedaży materiałów. Jest to jednak zapis u.o.r. Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów stosują przepisy zawarte w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., dlatego też dla określenia limitu 1.200.000 euro, powinni uwzględniać przychody wymienione z art. 14 u.p.d.o.f. W celu ustalenia obowiązku przejścia na księgi rachunkowe należy zestawić ze sobą przychody z kolumny 9 „Razem przychód". Ponadto istotny jest zapis, według którego wielkości wyrażone w euro przelicza się na złote polskie po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na dzień pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy, od którego należy rozpocząć dokonywanie zapisów w formie ksiąg rachunkowych (art. 3 ust. 3 u.o.r.). Warto podkreślić, że w przypadku wymienionych jednostek przejście z podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje od następnego roku po przekroczeniu wymienionego limitu przychodów.
Należy również zaznaczyć, że osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne oraz spółki partnerskie mogą od początku następnego roku obrotowego fakultatywnie stosować przepisy u.o.r., czyli prowadzić księgi rachunkowe, nawet wtedy, gdy przychody są niższe od równowartości w walucie polskiej 1.200.000 euro. W tej sytuacji osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego są obowiązani do zawiadomienia o tym urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym (art. 2 ust. 2 u.o.r.).
2. Zamknięcie podatkowej księgi przychodów i rozchodów
Zamknięcie podatkowej księgi przychodów i rozchodów wymaga podobnych zabiegów, jak te które się wykonuje na koniec roku podatkowego (kalendarzowego). Dla rocznego zamknięcia podatkowej księgi przychodów i rozchodów niezbędne jest:
- podsumowanie kolumn księgi,
- przeprowadzenie spisu z natury towarów i materiałów,
- ustalenie wyniku (dochodu / straty) z prowadzonej działalności.
Podsumowanie kolumn księgi na koniec roku przeprowadza się wtedy, gdy nie dokonuje się podsumowania kolejnych miesięcy narastająco od początku roku. W tym wypadku należy sporządzić na oddzielnej stronie w księdze, zestawienie rocznych kwot zapisów z podziałem na kolumny księgi oraz poszczególne miesiące.
Celem przeprowadzania spisu z natury przez podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów jest prawidłowe ustalenie dochodu. Wynika to z ujmowania w księdze wartości zakupionych towarów i materiałów. Należy jednak zaznaczyć, że wartość zakupów towarów i materiałów nie oznacza ich sprzedaży lub zużycia, gdyż w okresie za który ustala się dochód można sprzedać lub zużyć więcej lub mniej towarów lub materiałów niż wynosił ich zakup. Ustalenie wartości zapasów w drodze spisu z natury na początek i koniec okresu, za który ustala się dochód, umożliwia obliczenie wartości sprzedanych towarów lub zużytych materiałów w cenie zakupu lub nabycia.
Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zawierać następujące elementy (§ 28 ust. 2 r.p.k.p.r.):
- nazwisko i imię właściciela zakładu (nazwę firmy),
- dane spisu,
- kolejny numer pozycji arkusza spisu,
- szczegółowe określenie spisywanego składnika,
- jednostkę miary,
- ilość stwierdzoną w czasie spisu,
- cenę jednostkową,
- wartość przedmiotu spisu, będącą iloczynem ilości towaru, materiału i ceny jednostkowej,
- łączną wartość spisu z natury,
- klauzulę „spis zakończono na pozycji...",
- podpisy osób sporządzających spis i właściciela/li zakładu (wspólników).
Sposób ustalania dochodu na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów jest stosunkowo prosty, gdyż ewidencja ta służy ujęciu opodatkowanych przychodów i kosztów związanych z ich osiągnięciem. Sposób obliczenia dochodu jest następujący:
1. Przychody (kolumna 9 PKPiR)
2. Koszty uzyskania przychodów:
a) wartość spisu z natury towarów i materiałów na początek okresu - znak plus;
b) wartość zakupu towarów handlowych i materiałów (kolumna 10 i 11 PKPiR) - znak plus;
c) wartość spisu z natury towarów i materiałów na koniec okresu - znak minus;
d) wartość pozostałych kosztów (kolumna 14 PKPiR) - znak plus;
e) wartość wynagrodzeń w naturze ujętych w innych kolumnach podatkowej księgi przychodów i rozchodów (np.: w gastronomii wartość zakupu materiałów zużytych do przygotowania posiłków dla pracowników) - znak minus;
3. Dochód (poz. 1 - 2).
Z przedstawionego sposobu ustalania dochodu wynika, że jednym z elementów kształtujących dochód jest wartość spisu z natury na początek i koniec okresu, za który dochód jest ustalany. Sporządzanie spisu z natury wynika z przyjęcia uproszczeń w prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Uproszczenia polegają na tym, że w księdze ujmuje się wartość zakupionych towarów handlowych i materiałów. Jest to niezgodne z zasadą współmierności przychodów i kosztów, gdyż przychody wynikają z wartości towarów lub produktów sprzedanych, którym nie można przypisać wartości towarów, materiałów zakupionych lub produktów wytworzonych. Sporządzenie spisu z natury na początek i koniec okresu, za który ustala się dochód umożliwia ustalenie zmiany zapasów towarów handlowych i materiałów. Zmiana stanu, czyli różnica między stanem końcowym a początkowym może być:
- zwiększeniem stanu zapasów,
- zmniejszeniem stanu zapasów.
Zwiększenie stanu zapasów oznacza, że w danym okresie, za który ustala się dochód nie sprzedano wszystkich towarów handlowych lub nie zużyto wszystkich materiałów do produkcji wyrobów lub nie wszystkie wyroby gotowe zostały sprzedane. W związku z tym wartość kolumny 10 i 11 PKPiR, w których ujmuje się zakup towarów handlowych i materiałów, jest w stosunku do przychodów zawyżona. Dlatego też kolumny 10 i 11 należy pomniejszyć o wartość zwiększenia. Zmniejszenie stanu zapasów informuje o odwrotnej sytuacji.
(...)
| Dowiedz się więcej z książki | |
Zmiany w ustawie o rachunkowości + Ustawa o rachunkowości. Komentarz
|
|