Właściciel nieruchomości zwrócił się do organów gminy o wymeldowanie skarżącej z pobytu stałego. Wyjaśnił, że ma one inne miejsce zamieszkania, i tam również jest zameldowana. Skarżąca nie zaprzeczyła, ale dodała, że opuściła budynek wbrew swojej woli. Wyjaśniała, że w 2012 r. właściciel odmówił podpisania z nią umowy najmu nieruchomości, a następnie naruszył jej mir domowy, wymieniając zamki w drzwiach wejściowych budynku. Jednocześnie wszczął przed sądem procedurę eksmisyjną. Ona sama wniosła przeciwko niemu pozew o przywrócenie utraconego posiadania. Z tej właśnie przyczyny organ gminy zawiesił postępowanie i podjął je dopiero w lipcu 2017 r., gdy powództwo skarżącej zostało prawomocnie oddalone.

Nie można utrzymywać fikcji meldunkowej

Po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających, prezydent Krakowa, uznał, że skarżąca opuściła miejsce pobytu stałego. I w takiej sytuacji zgodnie z art. 35 ustawy o ewidencji ludności* zadecydował o jej wymeldowaniu. Wojewoda, jako organ odwoławczy przypomniał, że zameldowanie na pobyt stały lub czasowy służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma potwierdzić pobytu osoby w miejscu, w którym się zameldowała (art. 28 ust. 4 ustawy). Skoro skarżąca nie zaprzeczyła, że od wielu lat nie przebywa w miejscu swojego zameldowania i opuściła je bez wymeldowania się, organ gminy słusznie dopełnił za nią tego obowiązku. Zdaniem wojewody pozostawienie w budynku rzeczy, nawet o znaczącej wartości (100 tys. zł) - na co wskazywała skarżąca - również nie przesądza  o tym, że budynek nadal stanowił jej centrum życiowe. Z kolei, podkreślany przez nią zamiar powrotu do tego miejsca, mógł być co najwyżej słowną manifestacją. Nie miała bowiem ani realnych ani prawnych możliwości ponownego zamieszkania w nim, skoro sąd cywilny oddalił jej powództwo o przywrócenie posiadania nieruchomości. Wyczerpała w ten sposób prawne możliwości ponownego zamieszkania w budynku, a to oznaczało, że dalsze utrzymywanie meldunku pod tym adresem stanowiłoby fikcję. Wojewoda dodał, że organ gminy nie miał podstaw do ponownego zawieszenia postępowania administracyjnego, nawet jeżeli postępowanie o eksmisję jeszcze się nie zakończyło. Wynik tamtego postępowania nie mógł mieć bowiem żadnego wpływu na decyzję w tej sprawie. 

Przegrała, choć opuściła budynek pod przymusem

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Ten jednaknie stwierdził naruszenia prawa. Wyjaśnił, że decyzja o wymeldowaniu może zostać wydana, gdy zameldowany dobrowolnie i trwale opuścił miejsce pobytu stałego i przebywa w innym miejscu, w którym znajduje się też jego centrum życiowe tj. mieszka tam, nocuje, wypoczywa, spożywa posiłki, czy też przechowuje swoje rzeczy. Rezygnacja z przebywania w określonym lokalu może nastąpić przez złożenie stosownego oświadczenia, albo ujawnić się przez zachowanie osoby zameldowanej. 
W tej sprawie właściciel nie chciał wynająć budynku skarżącej i zmusił ją do opuszczania go już w 2012 r. Niezależnie zatem od formy w jakiej to się stało, skarżąca trwale opuściła przedmiotową nieruchomość, przenosząc w inne miejsce swoje centrum życiowe i tam czasowo się meldując. Podkreślił, że nawet pozostawienie rzeczy w budynku, samo w sobie nie przesądzało iż nadal trwale była związana z miejscem zameldowania. Cała aktywność życiowa skarżącej przeniosła się bowiem w inne miejsce, czemu ona sama nie zaprzeczyła. W międzyczasie przegrała sprawę o przywrócenie posiadania budynku i nie ma już prawnych możliwości powrotu do niego, a tym samym usunięcia skutków zastosowanego wobec niej przymusu. Sąd cywilny przyznał w ten sposób, że stan w którym skarżąca nie włada już budynkiem jest zgodny z prawem. Odpadła w ten sposób ostatnia przeszkoda do wymeldowania jej z miejsca pobytu stałego. Na marginesie Sąd zauważył, że w tej sytuacji proces o eksmisję jest bezcelowy, skoro skarżąca już w budynku nie przebywa, a powództwo o przywrócenie posiadania zostało oddalone. 

Wyrok WSA w Krakowie z 24 maja 2018 r., sygn. III SA/KR 202/18.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu.