Ustawa wdraża do porządku prawnego przepisy unijnej dyrektywy w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie. Na podstawie, których Polska powinna uregulować kwestię zgłaszania, rejestracji i informowania społeczeństwa o uprawach GMO. Przyjęte w ustawie rozwiązania zostały opracowane na podstawie zgłoszonych przez Komisję Europejską uwag. Ponadto na treść przepisów wpływ miał wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 2 października 2014 r. (sprawa C-478/13), którego wykonanie wiąże się z wprowadzeniem przepisów dotyczących obowiązku powiadamiania i zgłaszania lokalizacji upraw GMO, a także podawania do publicznej wiadomości informacji o ich lokalizacji.

Przepisy nowelizacji na wstępie ustanawiają regułę, zgodnie z którą Polska jest wolna od upraw GMO. Ustawodawca postanowił wprowadzić mechanizm umożliwiający wystąpienia ministra środowiska do Komisji Europejskiej z wnioskiem o wykluczenie danego GMO z uprawy na terytorium całego kraju. Ponadto nowelizacja zakłada procedurę zobowiązującą Radę Ministrów do wprowadzenia zakazu upraw danego rodzaju GMO. Ma się to odbywać zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 26b ust. 3 dyrektywy 2001/18/WE, które upoważniają państwa członkowskie do przyjmowania środków ograniczających lub ograniczających uprawę na części lub całości terytorium danego GMO.

Wprowadzając zakaz, Rada Ministrów będzie musiała zapewnić jego proporcjonalność i niedyskryminacyjny charakter. Będzie musiał on być uzasadniony między innymi celami polityki ochrony środowiska i polityki rolnej, skutkami społeczno-gospodarczymi, planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym oraz sposobem użytkowania gruntów.

Ustawa zakłada powołanie jawnego rejestru upraw GMO, który będzie prowadzony przez ministra środowiska. Wpis będzie mógł zostać dokonany wyłącznie dla uprawy planowanej na gruntach rolnych i w odległości nie mniejszej niż 30 km od granicy obszaru, dla którego ustanowiono formę ochrony przyrody. Uprawę będzie wpisywał minister środowiska, po zasięgnięciu opinii ministra rolnictwa, rady gminy, rady powiatu, sejmiku województwa oraz właściwej terytorialnie izby rolniczej.

Do wniosku będzie należało dołączyć oświadczenie o niewyrażaniu sprzeciwu przez właścicieli albo użytkowników wieczystych nieruchomości położonych w odległości do 30 km od granicy gruntu rolnego, na którym ma być prowadzona uprawa GMO. Ustawa przewiduje taki sam obowiązek, jeżeli w pobliżu znajdują się pasieki. Wtedy potrzebna będzie zgoda pszczelarza lub związku pszczelarskiego.

Organem odpowiedzialnym za kontrolę upraw GMO będzie wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa właściwy ze względu na miejsce ich prowadzenia. Kontrola ma być przeprowadzana z urzędu - na podstawie ustalanego corocznego programu kontroli ministra środowiska (w porozumieniu z ministrem rolnictwa) albo na wniosek osoby fizycznej, osoby prawnej, jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej lub ministra środowiska.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.