Czy na jednym placu budowy mogą jednocześnie wykonywać roboty budowlane dwaj wykonawcy?


Czy po przekazaniu przez inwestora placu budowy wykonawcy A, inwestor może wprowadzić na ten sam plac budowy wykonawcę B, aby wykonał inne roboty budowlane?

Czy wykonawca A, który przejął plac budowy, może nie zgodzić się na prowadzenie robót budowlanych przez wykonawcę B w okresie prowadzenia przez siebie robót budowlanych?

Odpowiedź

Jeżeli roboty budowlane realizowane są na podstawie pozwolenia na budowę, to zgodnie z przepisem art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) – dalej pr. bud. obowiązkiem inwestora jest zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

W ramach wykonania tego obowiązku inwestor zobowiązany jest do zapewnienia objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy, a w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych- przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

Wśród obowiązków inwestora wymieniony jest także obowiązek zapewnienia opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (w sytuacji wystąpienia sytuacji wymienionych w art. 21a ust. 1a pr. bud.

Przed rozpoczęciem robót wykonywanych na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę obowiązkiem inwestora jest złożenie do organu nadzoru budowlanego zawiadomienia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót, oraz dołączenie do zawiadomienia:
1) oświadczenia kierownika budowy (robót), stwierdzające sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz przyjęcie obowiązku kierowania budową (robotami budowlanymi), a także zaświadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 7 pr. bud.;
2) w przypadku ustanowienia nadzoru inwestorskiego - oświadczenia inspektora nadzoru inwestorskiego, stwierdzające przyjęcie obowiązku pełnienia nadzoru inwestorskiego nad danymi robotami budowlanymi, a także zaświadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 7 pr. bud.;
3) informację zawierającą dane zamieszczone w ogłoszeniu, o którym mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 pr. bud.@page_break@

Do kompetencji kierownika budowy określonych w art. 22 pkt 3a pr. bud. należy:
zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia: przy opracowywaniu technicznych lub organizacyjnych założeń planowanych robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów, które mają być prowadzone jednocześnie lub kolejno, przy planowaniu czasu wymaganego do zakończenia robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów.

Do obowiązków kierownika budowy należy:
- koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach, o których mowa w art. 21a ust. 3 pr. bud., oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
- wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b pr. bud., oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych.

Ponadto na obowiązki kierownika budowy składają się: dbanie o porządek i bezpieczeństwo na terenie budowy polegające m.in. na podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym (art. 22 pkt 3d pr. bud.).

Kierownik budowy w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia ma obowiązek wstrzymanie robót budowlanych oraz bezzwłocznego zawiadomienia o tym właściwego organu (art. 22 pkt 4 pr. bud.).

Jeżeli chodzi o "przekazanie terenu budowy" wykonawcy, to termin ten występuje w przepisie art. 652 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c. stanowiącym, że jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie. Skoro teren budowy został przekazany protokolarnie wykonawcy A, to odpowiedzialność za ten teren spoczywa na tym wykonawcy.

Jako pierwszy z obowiązków kierownika budowy ustanowionych w przepisach art. 22 pr. bud. wymieniony został nakaz protokolarnego przejęcia od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi.

Odnosząc się natomiast do zagadnienia wprowadzenia przez inwestora drugiego wykonawcy na teren budowy, który został przekazany poprzednio protokolarnie pierwszemu wykonawcy, to w takiej sytuacji strony umowy o roboty budowlane powinny szczegółowo określić warunki powierzenia terenu budowy "nowemu wykonawcy".


Wobec ponoszenia przez wykonawcę odpowiedzialności za szkody po przejęciu protokolarnie teren budowy, w celu uwolnienia się od odpowiedzialności za szkody spowodowane działaniem bądź zaniechaniem poczynionym przez "nowego" wykonawcę wprowadzonego na teren budowy przez inwestora zasadne wydaje się wyłączenie określonej części terenu budowy spod pieczy pierwotnego wykonawcy i przekazanie jej protokolarnie "nowemu" wykonawcy.


W przypadku działania kilku wykonawców na terenie jednej budowy zgodnie z przepisami pr. bud. odpowiedzialność, za kierowanie budową i koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach spoczywa na kierowniku budowy.


W przypadku powierzenia przez inwestora niektórych robót wykonawcom realizującym jedynie część zamierzenia powinno się to odbywać w uzgodnieniu z kierownikiem budowy.


Odpowiadając na pytanie o brak zgody wykonawcy, który przejął i prowadzi roboty na wprowadzenie "nowego wykonawcy" to brak zgody może być rozpatrywany jedynie na gruncie przepisów kodeksu cywilnego i zapisów umowy o roboty budowlane wiążącej strony.


Niewątpliwie istotne jest w obliczu przedstawionych wyżej obowiązków kierownika budowy, aby czynności te (wprowadzenie kolejnego wykonawcy) odbywały się w porozumieniu z kierownikiem budowy. Jeżeli inwestor utrudnia kierownikowi budowy realizację jego ustawowych obowiązków, kierownik budowy powinien rozważyć złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji i wtedy niezwłocznie powiadomić o rezygnacji organ nadzoru budowlanego.