Posłowie PiS, którzy są autorami projektu nowelizacji ustawy o własności lokali chcą zmienić przepisy blokujące sprzedaż mieszkań niemających w archiwach pozwoleń na budowę i użytkowanie.

Projektodawcy proponują wyłączyć zastosowania art. 2 ust. 1a wyżej wymienionej ustawy w stosunku do budynków istniejących przed dniem 1 stycznia 1995 r., jak również do tych, co do których decyzje o pozwoleniu o budowę zostały wydane przed tą datą.

Obecnie przepis ten nakazuje sprawdzić, czy ustanowienie odrębnej własności mieszkania następuje zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a gdy go nie ma, z decyzją o warunkach zabudowy oraz z pozwoleniem na budowę (lub zgłoszeniem) i pozwoleniem na użytkowanie.

"Wprowadzona norma spowodowała, że w wydzielenie lokali w starych budynkach, a tym samym ustanowienie odrębnej własności samodzielnego lokalu stało się w niektórych przypadkach utrudnione, z uwagi na brak dokumentacji budowlanej w archiwach organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego" - wskazują projektodawcy w uzasadnieniu do projektu ustawy. Powyższe jest konsekwencją tego, że obowiązek przechowania dokumentacji technicznej obiektu budowlanego, w tym pozwoleń na budowę, istnieje od dnia 1 stycznia 1995 r., czyli od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

Dodatkowym problemem jest niejednoznaczność przepisów, które nie wskazują organu odpowiedzialnego za to zadanie. Projektodawcy wskazują, że często dochodzi do negatywnego sporu kompetencyjnego, czyli sytuacji, w której nie ma organu poczuwającego się do realizacji tego obowiązku.

"Niektórzy starostowie odmawiają wydania kompletnego zaświadczenia w zakresie przewidzianym przez art. 2 ust. 1a ustawy, ograniczając się wyłącznie do stwierdzania, że lokal jest samodzielny, z uwagi na brak wyraźnego skonkretyzowania obowiązku starosty w tym zakresie" - wskazują projektodawcy. Natomiast bez wydania kompletnego zaświadczenia, notariusz jak i sąd wieczystoksięgowy nie mogą dokonać czynności niezbędnych do ustanowienia odrębnej własności samodzielnego lokalu.

Ponadto w sytuacji ustanawiana odrębnej własności lokalu w drodze umowy bądź jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości, zaświadczenia należy okazać notariuszowi. Dokument ten powinien być także powołany w treści aktu notarialnego, a następnie przesłany do sądu, jako załącznik do wniosku o założenie dla lokalu księgi wieczystej. Jeżeli nie zostanie dołączony, to sąd odmawia wpisu, który jest niezbędny do powstania odrębnej własności lokalu.

Niemniej jednak dochodzi także do sytuacji, w których notariusze oraz sądy wieczystoksięgowe kwestionują możliwość opierania się wyłącznie na treści kompletnego zaświadczenia. Tłumaczą to faktem, że przepisy nie zawierają norm kompetencyjnych, które uprawniałyby starostę do jego wydania. Wniesiony do Sejmu poselski projekt nowelizacji ustawy o własności lokali wskazuje wprost, że organem wydającym zaświadczenie o samodzielności lokalu i prawidłowości jego wydzielenia będzie starosta.

Projekt zakłada, że ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia