Komentarz pochodzi z  programu Serwis Budowlany .


Wznoszenie budynków, budowli (jakichkolwiek obiektów budowlanych) jest pewnym procesem rozciągniętym w czasie. Jego końcowym efektem jest powstanie zamierzonego budynku, czy też budowli (obiektu budowlanego). Pierwszym etapem tego procesu – podjętym już po zaprojektowaniu obiektów budowlanych i uzyskaniu stosownych pozwoleń na budowę – są natomiast czynności przygotowawcze. Poprzedzają one rozpoczęcie właściwych robót budowlanych.

Zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane - dalej pr. bud., rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy.

Jak precyzuje przepis art. 41 ust. 2 pr. bud. pracami przygotowawczymi są:
1) wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie;
2) wykonanie niwelacji terenu;
3) zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów;
4) wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy.

Powstaje tutaj pytanie o skutki w zakresie podatku od towarów i usług, jakie wiążą się z rozpoczęciem prac przygotowawczych.

Obowiązki inwestora w zakresie prac przygotowawczych
Zgodnie z art. 41 ust. 3 pr. bud. prace przygotowawcze mogą być wykonywane tylko na terenie objętym pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem.

Dotyczy to również wytyczenia geodezyjnego obiektów w terenie. Są one wyraźnie wymienione jako czynności przygotowawcze, a więc powinny następować po uzyskaniu pozwolenia na budowę, bądź odpowiednio po zgłoszeniu zamiaru rozpoczęcia robót budowlanych. Jak trafnie zauważył WSA w Kielcach w wyroku z dnia 11 września 2008 r., sygn. II SA/Ke 342/08, LEX nr 526502: „Wytyczenie geodezyjne obiektu w terenie jest jednym z rodzajów wymienionych przez ustawodawcę prac przygotowawczych, które rozpoczynają budowę (...) Nie należy ono do czynności, które poprzedzają uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę".

Jak precyzuje art. 41 ust. 4 pr. bud. inwestor jest obowiązany zawiadomić o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę, właściwy organ oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem, co najmniej na 7 dni przed ich rozpoczęciem, dołączając na piśmie:
1) oświadczenie kierownika budowy (robót), stwierdzające sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz przyjęcie obowiązku kierowania budową (robotami budowlanymi), a także zaświadczenie o wpisie na listę członków odpowiedniego samorządu budowlanego (zaświadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 7 pr. bud.);
2) w przypadku ustanowienia nadzoru inwestorskiego - oświadczenie inspektora nadzoru inwestorskiego, stwierdzające przyjęcie obowiązku pełnienia nadzoru inwestorskiego nad danymi robotami budowlanymi, a także zaświadczenie o wpisie na listę członków odpowiedniego samorządu budowlanego (zaświadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 7 pr. bud.);
3) informację zawierającą dane zamieszczone w ogłoszeniu na placu budowy (o którym mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 pr. bud.).
3. Prace przygotowawcze jako przedmiot podatku

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., opodatkowaniu w obrocie krajowym podlegają dostawa towarów oraz świadczenie usług.

W ramach prac przygotowawczych wykonywane są różnego rodzaju czynności. Są to świadczenia polegające na określonym działaniu.
Świadczenia te mieszczą się w pojęciu usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 u.p.t.u. Zgodnie bowiem z powołanym przepisem przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu u.p.t.u., w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Wszystkie czynności przygotowawcze, o których mowa (wytyczenie geodezyjne, niwelacja terenu, przygotowanie terenu budowy, podłączenie mediów) są pewnymi świadczeniami, które nie polegają na dostawie towarów. Fakt, że podmioty wykonuje je w pewnym zakresie w ramach nakazu wynikającego z przepisu prawa (art. 41 pr. bud.) nie zmienia tego faktu; świadczenie usług zgodnie z nakazem wynikającym z mocy prawa też je przedmiotem opodatkowania.

W związku z tym świadczenie tych usług jest przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zauważyć, że świadczenia powyższe na rzecz inwestora wykonywać będą zwykle podmioty trzecie. Dla tych właśnie podmiotów trzecich będzie to przedmiot opodatkowania. U nich wystąpi sprzedaż opodatkowana.

Jeśli wyjątkowo zdarzyłoby się tak, że inwestor za pomocą własnych środków sam dla siebie wykonywałby jakieś czynności przygotowawcze (np. niwelację terenu), to wówczas nie będzie to żadna odrębna czynność opodatkowana. Inwestor sam dla siebie usług nie świadczy.

Komentarz pochodzi z programu Serwis Budowlany .