Funkcjonariusze celni przeprowadzili u przedsiębiorcy, wykonującego działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, kontrolę przestrzegania przepisów ustawy o grach hazardowych. W lokalu było osiem urządzeń, w tym włączony i gotowy do gry automat o nazwie HOT SPOT. Przeprowadzone oględziny i eksperymenty wykazały, że gry na tym urządzeniu zawierały element losowości, do czego przedsiębiorca nie był uprawniony. Ustalenia te doprowadziły do wymierzenia kary pieniężnej. Decyzja w tej sprawie została także potrzymana w mocy przez organ drugiej instancji.
Ochrona społeczeństwa uzasadnia ograniczenia
Przedsiębiorca wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, w której zarzucił naruszenie przez organy administracji publicznej Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, a w szczególności prawa własności, wolności prowadzenia działalności gospodarczej, wolności wyboru zawodu i prawa podejmowania pracy. Sąd jednak miał inne zdanie i przychylił, się do twierdzeń organu drugiej instancji, że ograniczenie możliwości organizowania gier na automatach jest niezbędne dla ochrony społeczeństwa przed negatywnymi skutkami hazardu. WSA uznał, że organy nie naruszyły przepisów, więc skarga została oddalona. Przedsiębiorca wniósł jednak skargę kasacyjną. Zarzucił w niej naruszenie art. 15, 16 i 17 Karty Praw Podstawowych UE.
Prawo do wyboru zawodu nie dotyczy spółki
Sprawą zajął się Naczelny Sąd Administracyjny, który wskazał, że stan faktyczny nie pozwalał na analizę pod kątem naruszenia art. 15 Karty Praw Podstawowych UE, ponieważ przepis ten dotyczy prawa wyboru zawodu i wykonywania pracy. Oznacza to, że beneficjentami przyznanych praw są osoby fizyczne, które wybierają zawód i go wykonują. Dlatego do kręgu takich podmiotów nie może należeć osoba prawna, m.in. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Wolności nadrzędne nad prawami ekonomicznymi
NSA wskazał, że Karta Praw Podstawowych UE stanowi zbiór praw mających na celu zagwarantowanie poszanowania godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności, więc wykładnia jej przepisów powinna uwzględniać ten cel. Niemniej jednak prawa i wolności, które są gwarantowane tym aktem nie mają charakteru absolutnego. Sąd ocenił bowiem, że należy przyznać prymat prawom gwarantującym wolności nadrzędne, takie jak: godność, prawo do życia, prawo do poszanowania swej integralności fizycznej i psychicznej, ochrona zdrowia czy prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, nad prawami ekonomicznymi, na co wskazuje treść Preambuły. Ponadto sama Karta Praw Podstawowych UE przewiduje możliwość nakładania ograniczeń w odniesieniu do wolności prowadzenia działalności gospodarczej i prawa własności.
Czytaj także: NIK: Wciąż dużo nielegalnego hazardu, ale prawo ułatwia fiskusowi nadzór >>>
Ograniczenia nie naruszają praw człowieka
Zgodnie bowiem z art. 16, uznaje się wolność prowadzenia działalności gospodarczej, ale zgodnie z prawem Unii oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi. Ponadto art. 17 wskazuje, że korzystanie z mienia może podlegać regulacji ustawowej w zakresie, w jakim jest to konieczne ze względu na interes ogólny, a taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie. NSA podkreślił, że sektor hazardowy niesie ryzyko uzależnienia osób grających. Dlatego konieczne jest jego monitorowanie i ograniczanie dostępności gier hazardowych, a co za tym idzie minimalizacja ich wpływu na społeczeństwo. Ponadto prawodawstwo krajowe całkowicie nie zakazuje organizowania gier hazardowych, a jedynie zawiera regulacje mające na celu zmniejszenie dostępności do nich i zwiększenie kontroli nad tą branżą. Tym samym nie można uznać, że przepisy ustawy o grach hazardowych naruszają prawa i wolności człowieka przewidziane w Karcie Praw Podstawowych UE. Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną.
Wyrok NSA z 5 lutego 2020 r., sygn. akt II GSK 2730/17
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
