Powyższy obowiązek zawarty jest w § 38 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109 z późn. zm.) – dalej r.w.n.s.o.sz. Zgodnie z powołanym przepisem:
- Przy określaniu wartości nieruchomości uwzględnia się obciążenia nieruchomości ograniczonymi prawami rzeczowymi, jeżeli wpływają one na zmianę tej wartości.
- Przy określaniu wartości nieruchomości obciążonej ograniczonym prawem rzeczowym jej wartość pomniejsza się o kwotę odpowiadającą wartości tego prawa, równej zmianie wartości nieruchomości, spowodowanej następstwami ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego.
- W przypadku braku możliwości określenia wartości w sposób, o którym mowa w ust. 2, wartość ograniczonego prawa rzeczowego określa się przez obliczenie kosztów uzyskania tego prawa.
- Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli nieruchomość jest przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, użyczenia albo innej umowy, której przedmiotem jest korzystanie z nieruchomości, jeżeli wpływa to na zmianę wartości nieruchomości.
- W przypadku określenia wartości nieruchomości na potrzeby ustalenia odszkodowania za jej wywłaszczenie uwzględnia się jej obciążenie prawem dożywocia.
Rodzaje ograniczonych praw rzeczowych i zobowiązaniowych
Naczelnym prawem rzeczowym jest prawo własności, które jest prawem na rzeczy własnej i obejmuje najszerszy zakres uprawnień wobec rzeczy a ściśle rzecz biorąc – obejmuje pełen zakres możliwych uprawnień. Inaczej prezentują się na tym tle ograniczone prawa rzeczowe.
Zasadniczo (poza wyjątkiem z art. 325 § 2 k.c.) są one prawami na rzeczy cudzej (iura in re aliena). Tutaj ustawodawca pozytywnie i wyczerpująco określa uprawnienia, jakie składają się na treść każdego ograniczonego prawa rzeczowego. Ich zakres ogranicza się do sfery zastrzeżonej przez ustawodawcę, nieporównywalnie szczuplejszej od treści prawa własności. Właśnie z powodu ograniczonego zakresu uprawnień określono je mianem ograniczonych praw rzeczowych (por. J. Ignatowicz w: Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, red. J. Ignatowicz, Warszawa 1972, s. 668; A. Wąsiewicz w: System prawa cywilnego, red. W. Czachórski, t. II, Prawo własności i inne prawa rzeczowe, red. tomu J. Ignatowicz, Ossolineum 1977, s. 597).
Ograniczone prawa rzeczowe polegają na wykonywaniu niektórych uprawnień na cudzej rzeczy, przysługujących w zwykłych warunkach właścicielowi i w takim znaczeniu stanowią obciążenia prawa własności. W przeważającej mierze ograniczone prawa rzeczowe polegają na korzystaniu w oznaczonym zakresie z cudzej rzeczy. Dotyczy to prawa użytkowania, służebności i wszystkich typów własnościowego prawa do lokalu w spółdzielniach mieszkaniowych – por. Edward Gniewek, Komentarz do art. 244 Kodeksu cywilnego, stan prawny 1 lipca 2001, publ. Lex.
W systemie polskiego prawa cywilnego prawami rzeczowymi są: prawo własności, użytkowanie wieczyste i ograniczone prawa rzeczowe. Najistotniejsze znaczenie ma natomiast podkreślenie faktu istnienia zamkniętego katalogu ograniczonych praw rzeczowych. Zgodnie z art. 244 § 1 k.c. ograniczonymi prawami rzeczowymi są:
- użytkowanie,
- służebność,
- zastaw,
- własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu,
- hipoteka.
(...)
Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany>>