Regionalni dyrektorzy ochrony środowiska, z racji pełnionej funkcji organów w zakresie ochrony przyrody, otrzymują liczne zgłoszenia dotyczące naruszania przepisów o ochronie przyrody, które następnie przekazują do organów ścigania, głównie policji. W latach 2015-2016 spośród 256 takich zgłoszeń do policji trafiło aż 246. Szczegółowa analiza danych pochodzących od regionalnych dyrekcji ochrony środowiska pokazuje, że zgłoszenia najczęściej dotyczyły naruszania zakazów odnoszących się do dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową. Najwięcej wykroczeń przeciwko przyrodzie (około 60% zgłoszeń) dotyczyło niszczenia siedlisk lub ostoi roślin, zwierząt i grzybów gatunków objętych ochroną gatunkową oraz niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd ptaków.
Do tych czynów zabronionych dochodziło najczęściej podczas wykonywania remontów, prac termomodernizacyjnych budynków, zasypywania zbiorników wodnych, czy wycinki drzew. Znaczny odsetek zgłoszeń (około 16%) był związany z zabijaniem dziko występujących zwierząt gatunków objętych ochroną gatunkową, głównie poprzez otrucie i kłusownictwo. W analizowanym okresie dochodziło też do łamania zakazów obowiązujących w rezerwatach przyrody, obszarach chronionego krajobrazu, czy obszarach Natura 2000.
Jak wynika z przeprowadzonej analizy danych, spośród 151 spraw, co do których regionalni dyrektorzy ochrony środowiska otrzymali od organów ścigania informację zwrotną o dalszym ich przebiegu, 30 spraw (około 20%) zostało umorzonych na etapie postępowania przed organami ścigania, a zaledwie 35 spraw (około 23%) policja przekazała do sądu. Pozostałe zgłoszenia (86 spraw) zakończyły się m.in. odmową wszczęcia postępowania, informacją o braku danych uzasadniających popełnienie przestępstwa lub niewykryciem sprawcy wykroczenia. Dodatkowo spośród spraw przekazanych do sądu, 3 sprawy zostały umorzone na etapie postępowania sądowego.
Na stosunkowo niski odsetek spraw trafiających do sądu, niewątpliwie duży wpływ mają takie okoliczności jak trudności w zebraniu danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego oraz wykrycie sprawcy. Przyczyną tego zjawiska może być skomplikowana materia, jaką jest prawo ochrony przyrody. Jednym z podstawowych założeń projektu Masz prawo do skutecznej ochrony przyrody jest właśnie pogłębianie współpracy pomiędzy podmiotami zajmującymi się prawną ochroną przyrody oraz wzajemna wymiana informacji i dobrych praktyk w tym zakresie. Więcej informacji o projekcie znajduje się na stronie internetowej Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska: projekty.gdos.gov.pl/masz-prawo-cele.
Źródło: www.gdos.gov.pl, stan z 20.03.2017 r.
