Nie zawsze przejście prawa własności budynku oznacza dostawę towaru

Nie można uznać, że przedmiotem dostawy jest budynek nierozerwalnie związany z gruntem, jeżeli został on zbudowany przez nabywcę z własnych środków bez udziału właściciela gruntu, a cena zbycia została tak skalkulowana, że nie obejmuje wartości tego budynku uznał NSA.

Gmina zwróciła się do Ministra Finansów o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie opodatkowania podatkiem VAT zamiany działek, w sytuacji gdy gmina oddaje spółdzielni zabudowany przez nią grunt. Gmina przyjęła, iż transakcja dostawy w ramach zamiany zabudowanej nieruchomości stanowiącej własność gminy nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Minister Finansów stwierdził, że stanowisko gminy jest nieprawidłowe. Zdaniem organu skoro spółdzielnia "wytworzyła" towar, jakim jest budynek i uczyniła to z własnych środków bez udziału właściciela gruntu - gminy, to nie ma podstaw do przyjęcia, że gmina dokona dostawy budynku, chociaż przeniesie własność gruntu na spółdzielnię. Z punktu widzenia prawa cywilnego, na spółdzielnię formalnie przejdzie prawo własności budynku z wszystkimi cywilistycznymi konsekwencjami tego faktu, ale jednocześnie, nie wystąpi dostawa towaru, jakim jest budynek, gdyż już wcześniej spółdzielnia mogła dysponować wybudowanym przez siebie budynkiem jak właściciel. Ekonomiczne władanie budynkiem należało do spółdzielni z chwilą wybudowania budynku, chociaż nie należało do niej prawo własności. Skoro zatem art. 7 ust. 1 ustawy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) mówi o czynności, w wyniku której nabywca otrzyma prawo rozporządzania rzeczą jak właściciel, transakcja zbycia nieruchomości w części obejmującej budynek nie będzie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.
 

NSA przyznał rację fiskusowi. Sąd zwrócił uwagę, iż uniezależnienie "dostawy towarów" od czynności prawnej towarzyszącej wydaniu towarów pozwala na wydzielenie z czynności prawnej pewnego fragmentu, czy też uznanie, że czynność prawna będzie uznana za dostawę tylko w określonej części. Zatem w sytuacji, w której spółdzielnia "wytworzyła" towar, jakim jest budynek i uczyniła to z własnych środków bez udziału właściciela gruntu, a cena transakcji została tak skalkulowana w taki sposób, że nie będzie obejmowała wartości budynku, nie ma podstaw do przyjęcia, że przedmiotem dostawy był budynek. Z punktu widzenia prawa cywilnego, na spółdzielnię przejdzie prawo własności budynku, ale jednocześnie, nie wystąpi dostawa towaru, jakim jest budynek, gdyż już wcześniej spółdzielnia mogła dysponować wybudowanym przez siebie budynkiem jak właściciel. Ekonomiczne władanie budynkiem należało do spółdzielni z chwilą wybudowania budynku, chociaż nie należało do niej prawo własności.

Nie można uznać, że przedmiotem dostawy, o której mowa w art. 7 ust.1 ustawy o VAT, będzie budynek nierozerwalnie związany z gruntem, jeżeli budynek został zbudowany przez nabywcę z własnych środków bez udziału właściciela gruntu, a cena zbycia została tak skalkulowana, że nie obejmuje wartości tego budynku. W konsekwencji nie można też uznać, że przedmiotem opodatkowania pozostaje wartość całej transakcji, jeżeli cena zbycia została tak skalkulowana, że nie obejmuje wartości budynku – orzekł NSA.
 

Wyrok I FSK z 10 stycznia 2013 r., sygn. akt 310/12, prawomocny