W ramach Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2004-2009 zakontraktowano już 100 proc. alokacji, czyli kwotę ponad 528 mln euro. Środki te zostały przeznaczane na realizację 413 projektów w ramach 10 obszarów priorytetowych oraz 6 grantów blokowych.
Najszybciej realizowane są projekty z zakresu ochrony środowiska. Na realizację projektów z priorytetu 2.8 Ochrona środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem wzmocnienia zdolności administracyjnych do wprowadzania w życie odpowiednich przepisów istotnych dla realizacji projektów inwestycyjnych zostało wykorzystanych już 97,03 proc. dostępnych funduszy. Z kolei w ramach priorytetu 2.1 Ochrona środowiska, w tym środowiska ludzkiego, poprzez m.in. redukcję zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii wydatkowano 91,07 proc. środków.
W trakcie trwania trzech naborów w ramach trzech priorytetów środowiskowych spośród 1094 złożonych wniosków, 158 otrzymało decyzje o dofinansowaniu. Taka sama była także liczba umów finansowych drugiego stopnia, tj. między Beneficjentem a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które podpisano na łączną kwotę 112 148 371 euro. Dotychczas zakończonych zostało 75 projektów.
W ramach w/w priorytetów realizowane są projekty m.in. z zakresu termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej, budowy sieci kanalizacyjnych i wodociągów, a także rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków, podnoszenia świadomości oraz wiedzy mieszkańców w zakresie ochrony środowiska i gospodarki odpadami, doposażenia jednostek budżetowych w nowoczesną aparaturę kontrolno-pomiarową.
***
Europejski Obszar Gospodarczy (EOG) stanowi 25 krajów Unii Europejskiej oraz Norwegia, Liechtenstein i Islandia. Polska stała się członkiem EOG na mocy podpisanej 14 października 2003 r. przez przedstawiciela Rządu Polskiego (Ministra Spraw Zagranicznych RP) Umowy o rozszerzeniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Jednym z elementów podpisanej umowy było przyznanie Polsce, podobnie jak i pozostałym ówcześnie kandydującym krajom do członkostwa w Unii Europejskiej, środków finansowych w postaci dwóch instrumentów: Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego.
To wsparcie finansowe zostało udzielone w zamian za możliwość korzystania z czterech swobód (swobodnego przepływu towarów, kapitału, usług i osób) jakie obowiązują w ramach wspólnego rynku Unii Europejskiej. Darczyńcami pomocy są 3 kraje (spośród 4 krajów EFTA - Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu): Norwegia, Liechtenstein i Islandia. Podstawowym celem mechanizmów jest realizacja przedsięwzięć prorozwojowych przyczyniających się do zmniejszenia różnic społecznych i ekonomicznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego.