Konsekwencje braku rejestracji VAT w przypadku wykonywania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów

W sytuacji, gdy fakt dokonania WDT jest bezsporny, zasada neutralności podatkowej wymaga, by zwolnienie od VAT (w Polsce stawka 0%) zostało zachowane - wyjaśnia Mariusz Jabłoński, ekspert Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie pochodzi z Vademecum Głównego Księgowego

Podatnik VAT nie złożył w terminie informacji o zamiarze wykonywania czynności wewnątrzwspólnotowych dostaw oraz nabyć towarów i usług. Przed złożeniem informacji wraz z czynnym żalem dokonywał nabyć wewnątrzwspólnotowych (wykazując podatek należny i naliczony) i dostaw (wykazując transakcje ze zwolnieniem z prawem odliczenia 0%).

Jakie są konsekwencje podatkowe dotyczące wykazanych w tych okolicznościach kwot podatków w ewidencjach i deklaracjach w szczególności w oparciu o orzecznictwo ETS i fakt wykonywania jedynie czynności opodatkowanych?

 

Odpowiedź

W sytuacji, gdy fakt dokonania WDT jest bezsporny, zasada neutralności podatkowej wymaga, by zwolnienie od VAT (w Polsce stawka 0%) zostało zachowane, nawet jeżeli podatnik nie dopełnił formalnego wymogu rejestracji i nie posiada ważnego numeru VAT poprzedzonego prefiksem PL

Jeśli chodzi o wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, to bez względu na to, czy nabywca jest zarejestrowany jako podatnik VAT-UE czynność tę rozpoznaje się w taki sam sposób. Tym samym, niezarejestrowanie się jako podatnik VAT-UE nie ma wpływu na rozliczenie WNT.

Również w przypadku usług brak rejestracji VAT UE, jak i brak zgłoszenia wykonywania czynności danego rodzaju, nie wywołuje natomiast żadnych skutków dla podatników nabywających i świadczących usługi.

 

Uzasadnienie

Jak wynika z przepisów art. 97 ust. 1 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 1221) – dalej u.p.t.u. podatnicy, o których mowa w art. 15, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96 u.p.t.u., o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.

Stosownie do przepisu art. 42 ust. 1 pkt 3 u.p.t.u. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27.09.2007 r., C 409/04, wewnątrzwspólnotowa dostawa towaru i wewnątrzwspólnotowe nabycie tego towaru stanowią w rzeczywistości jedną i tę samą czynność gospodarczą, nawet jeśli jest ona źródłem różnych praw i obowiązków zarówno dla stron, jak i organów podatkowych zainteresowanych państw członkowskich. Zatem każdemu wewnątrzwspólnotowemu nabyciu towarów opodatkowanemu w państwie członkowskim, w którym zakończono wewnątrzwspólnotową wysyłkę lub wewnątrzwspólnotowy transport towarów, zgodnie z art. 28a ust. 1 lit. a) akapit pierwszy Szóstej Dyrektywy, odpowiada dostawa zwolniona z opodatkowania w państwie członkowskim, w którym ta wysyłka lub transport zostały rozpoczęte, zgodnie z art. 28c część A lit. a) akapit pierwszy Szóstej Dyrektywy. Wynika z tego, że zwolnienie od podatku dostawy wewnątrzwspólnotowej odpowiadającej nabyciu wewnątrzwspólnotowemu pozwała na unikanie podwójnego opodatkowania, a tym samym naruszania zasady neutralności podatkowej, na której zasadza się wspólny system podatku VAT.

Trybunał w cytowanym wyroku stwierdził, iż należy uznać, że poza przesłankami dotyczącymi działania w charakterze podatnika, przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel i fizycznego przemieszczenia towarów pomiędzy dwoma państwami członkowskimi, nie można uzależniać zakwalifikowania danej czynności, jako wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów od spełnienia jakiejkolwiek innej przesłanki.

Ponadto wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29.07.2010 r., III SA/Wa 600/10 i z 28.10.2010 r., III SA/Wa 603/10,uznają, że wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, która nastąpiła przed rejestracją na potrzeby VAT UE, jest opodatkowana stawką 0%. Zdaniem Sądu, jeżeli fakt dokonania WDT jest bezsporny, zasada neutralności podatkowej wymaga, by zwolnienie od VAT (w Polsce stawka 0%) zostało zachowane, nawet jeżeli podatnik nie dopełnił formalnego wymogu rejestracji i nie posiada ważnego numeru VAT poprzedzonego prefiksem PL (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25.03.2014 r., IPPP3/443-4/14-2/KC).

Jeśli chodzi o wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, to bez względu na to, czy nabywca jest zarejestrowany jako podatnik VAT-UE czynność tę rozpoznaje się w taki sam sposób. Tym samym, niezarejestrowanie się jako podatnik VAT-UE nie ma wpływu na rozliczenie WNT.

Również w przypadku usług brak rejestracji VAT UE, jak i brak zgłoszenia wykonywania czynności danego rodzaju, nie wywołuje natomiast żadnych skutków dla podatników nabywających i świadczących usługi.