Pytanie
Jaki urząd jest organem odwoławczym w przypadku zezwoleń uprawniających prowadzącego instalację do uczestnictwa we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 30 stycznia 2012 r.
Organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.) - dalej k.p.a., w stosunku do starosty oraz marszałka województwa w sprawach zezwoleń wydawanych na podstawie ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2011 r. Nr 122, poz. 695) - dalej u.s.h.u.e.g., jest Minister Środowiska.
Uzasadnienie
Przepisy u.s.h.u.e.g., zmieniają sposób uregulowania kwestii właściwości instancyjnej organów administracji publicznej rozstrzygających w indywidualnych sprawach administracyjnych na podstawie przepisów tej ustawy. Nowe regulacje dotyczące organu wyższego stopnia odnoszą się do spraw rozstrzyganych w drodze decyzji przez marszałka i starostów.
Marszałkowi i staroście przepisy u.s.h.u.e.g., przyznają kompetencję do wydawania zezwoleń na emisję gazów cieplarnianych. Przepis art. 41 ust. 2 u.s.h.u.e.g. wskazuje, że zezwolenie wydaje odpowiednio organ właściwy do wydania pozwolenia zintegrowanego albo pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, o którym mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) - dalej p.o.ś. Problem właściwości organów administracji do wydawania pozwoleń związanych z eksploatacją instalacji rozstrzyga art. 378 p.o.ś. Organami tymi są:
1. Marszałek województwa, który jest właściwy w sprawach:
1) przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;
2) przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, realizowanego na terenach innych niż wymienione w pkt 1. (art. 378 ust. 2a p.o.ś.);
2. Regionalny dyrektor ochrony środowiska, który jest właściwy w sprawach przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zamkniętych;
3. Starosta - w pozostałych przypadkach.
Jak wspomniano przepisy u.s.h.u.e.g., rozstrzyga problem właściwości instancyjnej jedynie w przypadku spraw rozstrzyganych przez starostę i marszałka na podstawie przepisów ustawy. W stosunku do obu wymienionych organów, organem wyższego stopnia jest minister właściwy do spraw środowiska (art. 5 u.s.h.u.e.g.). Jednocześnie ustawa nie podejmuje kwestii właściwości instancyjnej w przypadku, gdy zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych byłoby wydane przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska, stąd przyjąć należy, że w przypadkach tych o właściwości instancyjnej organów decydują przepisy powołanej ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) - dalej u.o.o.ś. W świetle u.o.o.ś., organem wyższego stopnia w odniesieniu do decyzji wydawanych w pierwszej instancji przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska jest Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska (art. 127 ust. 3 u.o.o.ś.).
Jeżeli zatem prowadzący instalację chciałby wnieść odwołanie od decyzji - zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych wydanego na podstawie przepisów obowiązującej u.s.h.u.e.g., przez marszałka lub starostę, sprawa należałaby do właściwości Ministra Środowiska.
Warto zauważyć, że również zezwolenia wydawane na podstawie uchylonej przez Parlament ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 281, poz. 2784 z późn. zm.) - dalej u.h.u.e.g., mogą być zmieniane pod rządami obowiązującej u.s.h.u.e.g. Najczęściej weryfikacja treści zezwoleń dotyczy zmiany sposobu monitorowania wielkości emisji (zmiana planu monitorowania) czy aktualizacji zezwolenia w związku z rozbudową instalacji i rozstrzygnięciem w przedmiocie przydziału dodatkowych uprawnień do emisji. Jeżeli wniosek o zmianę zezwolenia zostałby skierowany do właściwego organu po wejściu w życie obowiązującej u.s.h.u.e.g., odwołanie od decyzji przysługiwałoby do organu wyższego stopnia wskazanego w art. 5 u.s.h.u.e.g., tj. do ministra właściwego do spraw środowiska.
Przepis ten (tj. art. 5 u.s.h.u.e.g.) pozbawiony jest natomiast znaczenia prawnego dla ustalenia właściwości instancyjnej w przypadku, gdy decyzja o wydaniu zezwolenia lub jego zmianie zapadłaby na podstawie przepisów uchylonej ustawy natomiast odwołanie od tej decyzji zostałoby wniesione w czasie obowiązywania nowej u.s.h.u.e.g.
Przepis art. 93 ust. 1 u.s.h.u.e.g., zawiera regułę intertemporalną wskazującą na obowiązek stosowania przepisów uchylonej ustawy z 2004 r. w odniesieniu do postępowań wszczętych na jej podstawie a nie zakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy z 2011 r. Wynika stąd, że również właściwość organów odwoławczych w stosunku do decyzji wydawanych, z mocy przepisu przejściowego, na podstawie u.h.u.e.g. z 2004 r. należałoby oceniać według przepisów tej ustawy.
Joanna E. Bukowska