Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .



Posiadacze samoistni działki nie żyją od 21 i 39 lat (małżeństwo). Jedyny spadkobierca jest ubezwłasnowolniony i od ponad 10 lat przebywa w domu opieki społecznej (poza miejscowością w której znajduje się działka).

Podatek od nieruchomości cały czas płaci w imieniu ubezwłasnowolnionego jego opiekun prawny (pracownik domu opieki społecznej).

Działka od wielu lat jest opuszczona.
 

Czy spadkobierca przebywający w domu opieki może ubiegać się o zasiedzenie?


Czy działka może przejść na gminę w której jest położona czy na gminę, gdzie przebywa jedyny spadkobierca (Skarb Państwa)?

W jaki sposób działka może przejść na własność gminy?

Odpowiedź
Zgodnie z przepisem art. 172 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny - dalej k.c. posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).


Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Stosownie zaś do przepisu art. 176 k.c. jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.


Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.


Jeśli chodzi o osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie, to może ona poprzez swego opiekuna prawnego ustanowionego w trybie przepisu art. 175 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wystąpić do właściwego sądu o stwierdzenie nabycia prawa własności przedmiotowej nieruchomości w drodze zasiedzenia.


Warunkiem jednakże pozytywnego dla tejże osoby rozstrzygnięcia sądu jest wykazanie zaistnienia przesłanek wynikających z powołanego przepisu art. 172 k.c. Nie jest wykluczone, iż przedmiotową nieruchomość, jako jej posiadacze zasiedzieli spadkodawcy osoby ubezwłasnowolnionej, o czym świadczą długie okresy czasu, jakie minęły od ich śmierci. Sprawa niewątpliwie wymaga przeprowadzenia wnikliwego procesu dowodowego przez sąd orzekający.


Z wnioskiem o zasiedzenie na rzecz czy to osoby ubezwłasnowolnionej, czy to jej poprzedników może wystąpić gmina, o ile wykaże swój interes prawny w przeprowadzeniu takiego postępowania (np. gmina chce kupić przedmiotową nieruchomość w celu realizacji na niej zadań własnych lub celów publicznych).

Przedstawiony stan sprawy nie pozwala wnioskować, ażeby nieruchomość mogła stać się własnością gminy, na obszarze której jest położona, czy też na obszarze której aktualnie przebywa osoba ubezwłasnowolniona, jako że żadna z tych gmin nie spełnia przesłanek z przepisu art. 172 k.c., tj. przede wszystkim gminy te nie są posiadaczem samoistnym tej nieruchomości, co jest niezbędne do jej zasiedzenia.

O nabycie prawa własności może ewentualnie ubiegać się Skarb Państwa w drodze dziedziczenia po właścicielach nieruchomości, której posiadaczami byli spadkodawcy osoby ubezwłasnowolnionej. Przygotowanie takiego wniosku wymaga jednakże zbadania ksiąg wieczystych oraz ustalenia, iż w tej sprawie nie było już prowadzone postępowanie spadkowe. Domniemywać należy, iż właściciele nieruchomości zmarli przed wrześniem 2009 r. i dlatego to Skarb Państwa, a nie gmina może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku. Pamiętać jednak należy, iż uczestnikiem tego postępowania będzie aktualny posiadacz, tj. osoba ubezwłasnowolniona, która opłaca podatek od tej nieruchomości, a jako uczestnik osoba ta ma prawo wniesienia zarzutu zasiedzenia nieruchomości.

Pytanie pochodzi z programu Serwis Budowlany .