Prezydent miasta zobowiązał gminę do wypłaty odszkodowania właścicielowi działki, zajętej na realizację inwestycji drogowej. W odwołaniu od tej decyzji strona skarżąca zarzuciła, iż organ błędnie uznał, że nie zaistniała podstawa do powiększenia kwoty przyznanego odszkodowania o 5%, o którym mowa w art. 18 ust. 1 "e" ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.). Skarżąca podkreśliła, iż działające na zlecenie gminy firmy budowlane jeszcze przed zakończeniem postępowania w sprawie, rozpoczęły roboty na wskazanej działce, a zatem nieruchomość została objęta w posiadanie przez gminę.

WSA rozpatrując skargę przypomniał, iż wywiązanie się z obowiązku niezwłocznego wydania nieruchomości przejętej pod realizację inwestycji, uprawnia właściciela nieruchomości (użytkownika wieczystego) do uzyskania podwyższonego o 5% odszkodowania. Jednocześnie bieg terminu niezwłocznego wydania nieruchomości, rozpoczyna się dla zobowiązanego z momentem doręczenia mu albo zawiadomienia o wydaniu decyzji opatrzonej rygorem natychmiastowej wykonalności albo z momentem doręczenia mu postanowienia o nadaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, rygoru natychmiastowej wykonalności. Nie ulega więc wątpliwości, że właściciel nieruchomości musi mieć świadomość ciążącego na nim obowiązku. Ciężar wykazania istnienia takiej świadomości spoczywa na organie administracji, który ma powinność zawiadomienia dotychczasowego właściciela nieruchomości o wydaniu decyzji (postanowienia) rodzącej obowiązek niezwłocznego wydania nieruchomości.

WSA zwrócił uwagę, iż skarżąca zawiadomienie o wydaniu decyzji dotyczącej jej nieruchomości otrzymała po dacie faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez wykonawcę robót budowlanych.

Świadomość zatem ciążącego na skarżącej obowiązku niezwłocznego wydania nieruchomości i jednocześnie bieg terminu do wydania nieruchomości, z którym się wiązało prawo do uzyskania podwyższonego odszkodowania, zaistniała w czasie, w którym bezprzedmiotowe już było wydawanie gruntu, albowiem był we władaniu gminy. Zdaniem WSA przesłanki do uzyskania podwyższonego o 5% odszkodowania, o jakim mowa w przepisie art. 18 ust. 1 "e" ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, są spełnione także wtedy, gdy bez czynionych przez byłego właściciela nieruchomości przeszkód, dochodzi do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez zarządcę drogi, zanim dotychczasowy właściciel zostanie zawiadomiony o wydaniu decyzji rodzącej obowiązek wydania nieruchomości.

Na podstawie: Wyrok WSA w Białymstoku z 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt II SA/Bk 768/11