Dokumentem niezbędnym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest skrócony akt urodzenia dziecka

W związku z poronieniem i dostarczeniem przez kobietę zatrudnioną na umowę zlecenia w okresie od dnia 1 marca 2013 r. do dnia 31 marca 2014 r. skróconego aktu urodzenia dziecka z dopiskiem dziecko martwo urodzone przysługuje jej zasiłek macierzyński przez okres 56 dni.Czy pracodawca powinien zażądać jeszcze jakichś innych dokumentów?Czy ta kobieta może nadal pracować na tą samą umowę zlecenia, z której nabyła uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego?Jeśli tak, to czy jeszcze jakieś dodatkowe dokumenty oświadczenia są potrzebne ?Jak wygląda sprawa oskładkowania umowy zlecenia wykonywanej w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego?Jakimi kodami należy zgłosić taką osobę do ubezpieczeń społecznych?

Odpowiedź: dokumentem niezbędny do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, który przypada po porodzie, a którego przedłożenie należy do obowiązków pracownicy jest tylko i wyłącznie skrócony akt urodzenia dziecka. Osoba, która pobiera zasiłek macierzyński i wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega tylko z tytułu pobierania tego zasiłku, a z tytułu umowy zlecenia obowiązkowe jest ubezpieczenie zdrowotne.

Uzasadnienie: zgodnie z § 9 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2012 r. poz. 444) – dalej r.o.d.w.z., dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, przypadający po porodzie, jest skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem. Jednocześnie z pozostałych przepisów r.o.d.w.z. wynika, że jest to jedyny dokument, do którego przedłożenia jest zobowiązana ubezpieczona, która ubiega się o zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, który przypada po porodzie.

Z art. 31 ust. 5 ustawyz dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: z 2014 r. poz. 159) – dalej u.ś.p., wynika, że do zasiłku macierzyńskiego nie stosuje się przepisu art. 17 ust. 1 u.ś.p., co oznacza, że można jednocześnie pobierać zasiłek macierzyński i wykonywać pracę zarobkową (np. pracę na podstawie umowy zlecenia). Jednocześnie przepisy u.ś.p. nie wymagają od ubezpieczonej, która łączy pobieranie zasiłku macierzyńskiego z wykonywaniem pracy zarobkowej składania na tą okoliczność jakichkolwiek dokumentów.

Osoba, która spełnia warunki do objęcia jej obowiązkowymi ubezpieczenia emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego i wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia, stosownie do art. 9 ust. 1c ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., podlega tym ubezpieczeniom tylko z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe są natomiast dobrowolne. Umowa zlecenia stanowi jednak tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, co wynika z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Jeżeli zleceniodawca jest płatnikiem zasiłku macierzyńskiego to począwszy od miesiąca, od którego zleceniobiorcy przysługuje zasiłek macierzyński, powinien składać za niego raport ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 40 XX (zgodnie z art. 36 ust. 9a u.s.u.s. zgłoszenie osoby pobierającej zasiłek macierzyński do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych dokonuje się poprzez wykazanie jej właśnie w raporcie ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 40 XX) oraz raport ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 XX i kodem świadczenia/przerwy 311.

W przypadku, gdy pomimo pobierania zasiłku macierzyńskiego zleceniobiorca kontynuuje wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia, a jednocześnie z tytułu tej umowy nie wnioskuje o objęcie go dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, przychód z tytułu umowy zlecenia będzie stanowił wyłącznie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. Okoliczność ta sprawia, że najpierw zleceniodawca powinien wyrejestrować takiego zleceniobiorcę z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego przy wykorzystaniu formularza ZUS ZWUA, a następnie zgłosić go wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego przy wykorzystaniu formularza ZUS ZZA. Taki tryb postępowania narzuca zleceniodawcy art. 36 ust. 14 u.s.u.s. Składki na ubezpieczenie zdrowotne należne od przychodu z tytułu umowy zlecenia powinny być rozliczone w raporcie ZUS RZA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 XX.