Pytanie:
Czy wydruk z portalu o przebiegu i zakończeniu aukcji stanowi umowę kupna w rozumienia przepisów kodeksu cywilnego, i czy na podstawie takiego wydruku można zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodu (tak jak na podstawie umowy kupna)?
Czy gdyby takie rozwiązanie nie dawało podstaw zaliczenia zakupionego towaru do kosztów podatkowych, to czy możliwa byłaby sprzedaż takiego towaru w systemie marży i opodatkowania tylko marży jako różnica pomiędzy ceną nabycia a sprzedaży?
Przykład: kupiono na aukcji od osoby fizycznej urządzenie o wartości 10.000 zł, sprzedano towar w wartości 15.000 zł.
WARIANT I - zakup stanowi koszt w wysokości 10.000 zł, koszt zakupu 15.000 zł (brutto) = 12.195,12 stanowi przychód, 2195,12 to dochód do opodatkowania
WARIANT II zakup nie stanowi kosztu, ale system marży 10.000 zł to koszt zakupu, 15.000 zł to sprzedaż, 5000 zł (brutto) stanowi marżę, a przychód netto to kwota 4065,04 zł?

 

Odpowiedź:
Potwierdzenie zawarcia umowy sprzedaży rzeczy ruchomych może przybrać formę wydruku potwierdzenia z aukcji; dokument taki może, moim zdaniem, być wykorzystany dla udokumentowania kosztów. Podatek dochodowy nie przewiduje procedury opodatkowania marży.

Uzasadnienie:
Wobec braku przeciwnych informacji przyjmuję, że podatnik prowadzi na potrzeby PIT ewidencję w postaci podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie z dyspozycją przepisu w § 12 ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 z późn. zm) - dalej r.p.k.p.r., koszty winny być dokumentowane za pomocą faktur, faktur VAT RR, rachunków oraz dokumentów celnych, zwanych dalej "fakturami", wystawionych zgodnie z odrębnymi przepisami. Zapisy mogą być także dokonywane na podstawie innych dowodów wymienionych w § 13 i 14 r.p.k.p.r., stwierdzających fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem. Muszą one jednak zawierać co najmniej:
- wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
- datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
- przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie,
- podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych.

W § 13 pkt 5 r.p.k.p.r. wskazane zostało, że dowodami księgowymi są również inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2 r.p.k.p.r. (czyli wymienione powyżej).
To moim zdaniem oznacza, że wydrukowane potwierdzenie zawierające opis i podsumowanie przebiegu aukcji, zwłaszcza wraz z potwierdzeniem zapłaty może stanowić podstawę dokonywaniu zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.
Podatek dochodowy nie przewiduje procedury opodatkowania marży (jako takiej nazwanej w ślad za regulacje VAT) jednak faktycznie taka "marża" stanowi podstawę opodatkowania nazwana dochodem (przychód pomniejszony o koszty uzyskania).
Na zakończenie należy wskazać, że pomimo iż zasadniczo należy dokumentować koszty aby uwzględnić je w rachunku podatkowym, to sam brak dowodu księgowego nie pozbawia podatnika możliwości uwzględnienia kosztu w rozliczeniu z fiskusem (patrz wyrok NSA z dnia 28 listopada 1996 r., SA/Ka 1646/95).

[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 1 I 2020 r.]