Pytanie:
Projekt budowlany drogowy wykonany został przez dwóch projektantów: projektant + sprawdzający działający w konsorcjum (obydwaj prowadzą jednoosobowe działalności gospodarcze). Inwestor chce wykonać projekt zamienny. Sprawdzający zobowiązał się do jego wykonania.
Czy potrzebna jest zgoda projektanta na dokonanie zmian?
Czy projektant musi podpisać się na projekcie zamiennym, lub czy może/musi wyrazić zgodę na wprowadzenie zmian i wykonanie projektu zamiennego, który wykona sprawdzający?
Odpowiedź:
Projektant powinien wyrazić zgodę na wprowadzenie zmian i wykonanie projektu zamiennego, który wykona sprawdzający, chyba że projektant wcześniej udzielił w umowie inwestorowi zgody "in blanco" na wprowadzenie jakichkolwiek zmian do projektu. Wówczas dla ustalenia stanu prawnego sprawy należy odnieść się do postanowień umownych rozstrzygających podniesione w tym pytaniu kwestie.
Uzasadnienie:
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że sprawdzający nie jest twórcą lub współtwórcą projektu budowlanego, gdyż jego rolą nie jest sporządzenie lecz wyłącznie sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego, co wynika z art. 20 ust. 2 ustawy z 7 lipca 1994 r. prawo budowlane.. Przy czym, jak wskazuje się w literaturze fachowej z art. 2 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - dalej pr.aut., wynika obowiązek uzyskania od projektanta zezwolenia (zgody) na zastosowanie opracowań, czyli twórczych przeróbek projektu jego autorstwa. Niemniej zasada ta nie ma zastosowania, gdy:
a. autorskie prawa majątkowe do przerabianego projektu już wygasły;
b. dokonanie zmian w projekcie wynika z potrzeby dokonania remontu lub odbudowy obiektu;
c. projektant wcześniej udzielił podmiotowi, zainteresowanemu zastosowaniem takiej przeróbki, np. inwestorowi, odpowiednich uprawnień, w zakresie których mieści się tego rodzaju zezwolenie, choćby w ramach umowy o prace projektowe w budownictwie – tak R. Golat, w: Wyjątki od wymogu zezwolenia projektanta - komentarz praktyczny, publ. LEX.
Ponadto możliwość dokonania zmian projektowych w sytuacji wygaśnięcia lub przeniesienia autorskich praw majątkowych jest uwarunkowana dodatkowymi okolicznościami, o których mowa w art. 49 ust. 2 pr.aut. Zgodnie bowiem z powyższą regulacją następca prawny, choćby nabył całość autorskich praw majątkowych, nie może, bez zgody twórcy, czynić zmian w utworze, chyba że są one spowodowane oczywistą koniecznością, a twórca nie miałby słusznej podstawy im się sprzeciwić. Dotyczy to odpowiednio utworów, których czas ochrony autorskich praw majątkowych upłynął.
W świetle powyższego, uwzględniając zaprezentowany w pytaniu stan faktyczny, projektant powinien wyrazić zgodę na wprowadzenie zmian i wykonanie projektu zamiennego, który wykona sprawdzający, chyba że projektant wcześniej udzielił w umowie inwestorowi zgody "in blanco" na wprowadzenie jakichkolwiek zmian do projektu. Wówczas dla ustalenia stanu prawnego sprawy należy odnieść się do postanowień umownych rozstrzygających podniesione w tym pytaniu kwestie.
