Pytanie:
Czy należy ww. przychód w kwocie 2000 zł wykazać w rocznym zeznaniu jako przychód zwolniony w wysokości wynikającej z zaświadczenia o udzielonej pomocy?
Czy koszty związane z szkoleniem np koszty delegacji pracownika, biorącego udział w szkoleniu są kosztem podatkowym, skoro są związane ze szkoleniem zwolnionym z opodatkowania?
Koszty delegacji nie były refundowane, ani objęte programem szkolenia, poniosła je firma.

 

Odpowiedź:
Uzyskana przez firmę pomoc polegająca na sfinansowaniu szkoleń pracowników zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z wyjątkiem otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.
Do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów (art. 14 ust. 3 pkt 3a u.p.d.o.f.).
Jak wynika z powyższego otrzymane przez firmę świadczenie w postaci sfinansowania ze środków pochodzących z EFS kosztów poniesionych na szkolenie swoich pracowników stanowi przychód z działalności gospodarczej, o ile zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. W przeciwnym wypadku środki te nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej.
Zakładając natomiast, że firma wydatki na szkolenie pracowników ujęła po stronie kosztów podatkowych, ich zwrot będzie stanowił dochód zwolniony od opodatkowania zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 114 u.p.d.o.f. Zgodnie z tym przepisem, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz świadczeń rzeczowych (w naturze) finansowanych lub współfinansowanych ze środków budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego, ze środków agencji rządowych lub ze środków pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach rządowych programów.
Zatem uzyskana przez firmę pomoc polegająca na sfinansowaniu szkoleń pracowników zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W mojej ocenie wydatki poniesione przez firmę tytułem delegacji pracowników biorących udział w szkoleniach stanowią koszt podatkowy, o ile szkolenia te spełniają definicję kosztu uzyskania przychodów wskazaną w art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. Zgodnie z tym przepisem za koszt podatkowy uznaje się wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów bądź zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem określonych w art. 23.
W większości przypadków wydatki na szkolenia stanowią koszt uzyskania przychodów, gdyż dyktowane są koniecznością stałego dokształcania i doskonalenia umiejętności zawodowych pracowników i jest związana z potrzebami rynku, zmieniającymi się szybko technologiami lub wynika z charakteru wykonywanej pracy.
Zakładając, że w przedmiotowym stanie faktycznym wydatki na szkolenie spełniają definicję kosztów uzyskania przychodu, wydatki na delegacje uczestników szkolenia również są kosztem podatkowym. Fakt, że w związku z tymi szkoleniami firma uzyskała przychód zwolniony od opodatkowania nie oznacza wydatki na delegacje nie mogą być uznane za koszty podatkowe. Należy bowiem mieć na uwadze to, że środki z EFS stanowią refundację części kosztów poniesionych w związku ze szkoleniem pracowników, czyli częściowy zwrot wydatków poniesionych w celu uzyskania przychodów. Zasadniczym celem, który przyświecał firmie kierującej pracowników na szkolenie nie było uzyskanie dofinansowania (czyli uzyskanie przychodu zwolnionego z opodatkowania), ale poszerzenie wiedzy i umiejętności pracowników, które miały się przełożyć np. na podniesienie ich wydajności. Wydatki na delegowanie pracowników na szkolenie nie mogą być więc traktowane jako poniesione w celu uzyskania dofinansowania (czyli dochodu zwolnionego). Wydatki te, tak jak wydatki na szkolenie pracowników, stanowią elementy tego samego kosztu związanego z podniesieniem kwalifikacji pracowników. Ponieważ część tych wydatków została sfinansowane z EFS stanowi ona (tj. ta część) przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym. Pozostała kwota wydatków (koszty delegacji) nie zwrócona firmie w jakiejkolwiek postaci stanowi koszt uzyskania przychodów na zasadach ogólnych.
W mojej ocenie przychody (dochody) zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym nie są wykazywane w zeznaniu PIT-36L.
Przepis art. 45 ust. 1a pkt 2 u.p.d.o.f. wskazuje, że podatnicy są obowiązani składać na druku PIT-36L roczne zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30c, czyli przedsiębiorcy rozliczający się z tytułu wybranej liniowej formy opodatkowania przychodu.
Treść tego przepisu nie wskazuje jednoznacznie, że przychody (dochody) zwolnione z podatku, nie są wykazywane w ww. zeznaniu.
Na brak obowiązku uwzględnienia ww. przychodów w zeznaniu podatkowym wskazuje konstrukcja zeznania PIT-36L. Wpisując w poz. 13 lub/i poz. 15 przychód (dochód) zwolniony, podatnik byłby zobowiązany naliczyć podatek dochody również od tych należności. Przychód (dochód) zwolniony "wszedłby" bowiem do poz. 35 ww. druku, w której ujmuje się kwotę stanowiącą podstawę obliczenia podatku.
Wnioskując na tej podstawie uważam, że przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym nie podlega wykazaniu w zeznaniu rocznym PIT-36L ani w załączniku PIT-B.
Jednocześnie dodam, że podobnie jak wydatki poniesione tytułem delegowania pracownika na szkolenie sfinansowane środkami pochodzącymi z EFS, również wydatki na jego wynagrodzenie za okres uczestnictwa w szkoleniu, stanowią dla pracodawcy koszt uzyskania przychodów.
Poza tym wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 54 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - dalej k.k.s., karze (w postaci grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie) podlega ten, kto nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie. Zakładając hipotetycznie, że w zeznaniu rocznym należy wykazać dochody zwolnione, zaniechanie tego obowiązku nie oznaczałoby, że podatnik podlegałby sankcjom wynikającym z k.k.s. Niewykazanie tego dochodu nie powoduje bowiem zaniżenia podatku.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 u.p.d.o.f., za przychód z działalności należy uznać m.in. dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia, otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków (z wyjątkiem, który nie ma znaczenia w sprawie).
Jak wynika z powyższego, dofinansowanie otrzymane z urzędu pracy na kurs komputerowy dla pracowników stanowi przychód pracodawcy. Przychód ten – zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 114 u.p.d.o.f. – jest zwolniony z opodatkowania.
Zgodnie zaś podstawową definicją, za koszty uzyskania przychodów należy uznać wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu albo w celu utrzymania lub zabezpieczenia źródła takiego przychodu. Jednocześnie wydatek taki nie może być wymieniony w art. 23 u.p.d.o.f. – znajduje się tam bowiem obligatoryjny katalog kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.
Wydatki na szkolenie pracowników niewątpliwie wpisują się w definicję kosztu uzyskania przychodu, gdyż służą podniesieniu kwalifikacji pracowników. Jednocześnie dodać należy, że ww. wydatki nie zostały wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów, określonym w art. 23 u.p.d.o.f. W świetle powyższego wydatek na zakup kursu komputerowego dla pracowników stanowi koszt podatkowy, nawet jeżeli część tych wydatków została sfinansowana środkami pozyskanymi z urzędu pracy.

[Uwaga - odpowiedź jest nieaktualna od 25 XI 2018 roku]