Pytanie:
Projektant opracował projekt rozbudowy z przebudową istniejącego terenu nazwanego potocznie boiskiem. Jest to tak naprawdę ogrodzony obszar na którym ustawione są bramki zamontowane bezpośrednio w ziemi. W chwili obecnej inwestor zlecił opracowanie ww. projektu. Dokumentacja projektowe obejmuje wykonanie płyty fundamentowej pokrytej nawierzchnią poliuretanowa o wymiarach większych niż obecny teren. Całość ogrodzona wraz z piłkochwytami. Na nawierzchni zaprojektowano bramki. Wymiary "boiska" nie pozwalają na profesjonalną grę z uwagi na niewielkie wymiary, ma ono służyć dzieciom do zabawy. Projektant zakwalifikował ww. obiekt jako inną budowlą nadając VIII kategorię obiektu. Organ administracji architektoniczno–budowlanej wskazuje natomiast, iż ww. kategoria jest błędna i projektowany obiekt winien zostać oznaczony jako kategoria V. W ocenie autora pytania nie sposób w tej samej kategorii opisać np. stadion narodowy i projektowany obiekt, gdzie do V kategorii obiektów zaliczone zostały obiekty zupełnie "innej klasy". Kto ma rację? Czy organ może ingerować w nadaną przez projektanta kategorię obiektu?
Odpowiedź:
Stosownie do treści art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - dalej pr. bud., projekt budowlany powinien spełniać wymagania określone w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, lub w stosownych pozwoleniach, o których mowa w cytowanym przepisie. Natomiast, stosownie do treści art. 35 ust. 1 pr. bud. przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza:
- zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a także wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
- zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi;
- kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń;
- wykonanie - w przypadku obowiązku sprawdzenia projektu, także sprawdzenie projektu - przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane i legitymującą się aktualnym na dzień opracowania projektu - lub jego sprawdzenia - zaświadczeniem,
W razie stwierdzenia naruszeń, w zakresie określonym powyżej, właściwy organ nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę. Natomiast, w razie spełnienia wymagań określonych powyżej oraz w art. 32 ust. 4 pr. bud., właściwy organ nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.
Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego - dalej r.z.f.p.b., określa szczegółowe wymagania, jakim powinien odpowiadać projekt budowlany, nie ograniczając zakresu opracowań projektowych w stadiach poprzedzających opracowanie projektu budowlanego, czy wykonywanych równocześnie.
Nowelizacja rozporządzenia r.z.f.p.b. wprowadzona poprzez rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 22 września 2015 r. zmieniająca rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego wprowadziła istotne zmiany w zakresie wymagań stawianych projektantom i samemu projektowi budowlanemu i jest konsekwencją zmiany ustawy – Prawo budowlane, która weszła w życie 28 czerwca 2015 r. Wśród licznych zmian, wprowadzono zasadę, że strona tytułowa projektu powinna zawierać, obok nazwy, adresu oraz jednostki ewidencyjnej, obrębu i numerów działek ewidencyjnych, na których obiekt jest usytuowany, również wskazanie kategorii obiektu budowlanego, co sprawiło, iż zgodnie z obowiązującym stanem prawnym ciężar ustalenia kategorii obiektu budowlanego spoczywa właśnie na projektancie.
Z orzecznictwa wynika zaś konstatacja, iż "organem kompetentnym do określenia kategorii budynku w świetle przepisów prawa budowlanego jest organ administracji budowlanej, który wypowiada się w sprawie funkcji budynku w drodze decyzji o pozwoleniu na budowę i zatwierdzeniu projektu budowlanego lub w drodze decyzji o wyrażeniu zgody na zmianę sposobu użytkowania budynku. Organ administracji budowlanej tworzy stan prawny określający funkcję (kategorię) budynku, który - z kolei - powinien znaleźć odzwierciedlenie w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez organy ewidencji i kartografii. Organy ewidencji nie są kompetentne do zmian zapisów ewidencyjnych co do kategorii budynku, bez uprzednich rozstrzygnięć organów administracji budowlanej" (wyrok WSA w Białymstoku z dnia 28 marca 2012 r. II SA/Bk 52/12).
Warto również zwrócić uwagę na stanowisko wyrażone przez NSA, zgodnie z którym "określenie kategorii obiektu budowlanego stanowi element merytoryczny decyzji o pozwoleniu na budowę. Podkreślenia wymaga to, że obowiązek zamieszczania przez organy administracji budowlanej kategorii obiektu w decyzji o pozwoleniu na budowę wynika z treści rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę, które wydane zostało na podstawie art. 32 ust. 5 pr. bud. W załączniku nr 3 do ww. aktu wykonawczego określony został wzór decyzji o pozwoleniu na budowę ze wskazaniem na poszczególne wymagane prawem elementy takiej decyzji".
Wprawdzie oba wyroki zostały wydane na gruncie poprzednio obowiązującego stanu prawnego, niemniej jednak stanowisko to należy uznać za aktualne na gruncie obecnego stanu prawnego.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszego stanu faktycznego wskazać należy, że przepisy budowlane w brzmieniu aktualnie obowiązującym dają uprawnienia właściwym organom do zakwestionowania kategorii obiektu budowlanego określonej przez projektanta w projekcie budowlanym, a podstawą prawną do takiego rozstrzygnięcia są przepisy pr. bud. regulujące procedury sprawdzające w zakresie spełnienia wymagań co do treści i formy projektu budowlanego.
Co tyczy się zaś kwalifikacji opisanego w treści pytania obiektu jako obiektu Kategorii V tj. obiektu sportui rekreacji, wskazać należy, iż w treści pr. bud. brak jest definicji "boiska" choć ustawa posługuje się tym pojęciem. Natomiast zgodnie z treścią art. 3 pkt 3 pr. bud. "budowle sportowe" należy traktować jak "budowle".
Co za tym idzie, dokonując interpretacji tego pojęcia należy każdorazowo opierać się na potocznym rozumowaniu tego terminu, z uwzględnieniem orzecznictwa, które wskazuje kierunki interpretacji. Tak, przykładowo, WSA w Poznaniu stwierdził: "Fakt, że jak podnosi skarżąca, boiska nie zostały wymienione w załączniku do ustawy Prawo budowlane, gdzie ustawodawca wymienił obiekty sportu i rekreacji nie powoduje, że realizacja boiska sportowego nie może być kwalifikowana jako realizacja budowli. Zauważyć bowiem należy, że redakcja powyższego załącznika, wskazująca, że kategoria V obiektów budowlanych obejmuje obiekty sportu i rekreacji, jak: stadiony, amfiteatry, skocznie i wyciągi narciarskie, kolejki linowe, odkryte baseny, zjeżdżalnie, ma charakter otwarty, co nie wyklucza możliwości jej poszerzenia o kolejne budowle, takie jak chociażby boiska szkolne.
Na marginesie zauważyć należy, że załączony do akt administracyjnych projekt budowlany wskazuje, że planowane prace mają obejmować m.in. korytowanie boiska, realizację ław fundamentowych czy też montaż syntetycznej polipropylenowej nawierzchni sportowej, co niewątpliwie wskazuje, na fakt realizacji budowli, jaką jest budowa boiska" (wyrok WSA z dnia 23 października 2015 r. II SA/Po 745/15).
Co za tym idzie wskazać należy, że kwalifikacja prezentowanego w treści pytania obiektu, jako obiektu Kategorii V, będzie w istocie uzależniona od zaistniałego stanu faktycznego, tj. m.in. od wielkości obiektu, rodzaju zastosowanych w obiekcie rozwiązań technicznych i szeregu innych jeszcze czynników, których to autor nie opisuje w treści pytania, dlatego w pierwszej kolejności należałoby kwestię tą ustalić.
