Pytanie
Czy na likwidację bezodpływowego rowu, który nie figuruje w ewidencji wód WZMiUW, konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego?
Rolnik, którego własnością jest opisany powyżej odcinek rowu, w trakcie prac polowych zaorał go i od wielu lat użytkuje jako grunt orny. W trakcie aktualizacji ewidencji gruntów uprawniony gleboznawca wykonał dokumentację, w której przedstawił aktualny stan na gruncie.
Czy do zatwierdzenia tej dokumentacji niezbędne jest pozwolenie wodnoprawne?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 31 stycznia 2012 r.
Likwidacja rowu wymaga pozwolenia wodnoprawnego, a brak ujawnienia go w ewidencji nie ma na to żadnego wpływu, albowiem uzyskania pozwolenia wodnoprawnego co do zasady wymaga rozbiórka urządzeń wodnych i urządzeń melioracji wodnych, które nie są urządzeniami wodnymi.
W przypadku, gdyby zatwierdzenie przywołanej dokumentacji miałoby być równoznaczne z dokonaniem aktualizacji operatu ewidencyjnego, należy przyjąć, iż do jego dokonania jest niezbędne pozwolenie wodnoprawne.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.) - dalej pr. wod., do urządzeń melioracji wodnych szczegółowych zalicza się miedzy innymi rowy wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie. Jak wynika z art. 70 ust. 3 pr. wod., marszałek województwa prowadzi zaś ewidencję urządzeń melioracji wodnych oraz gruntów zmeliorowanych. Sposób prowadzenia przywołanej ewidencji został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu prowadzenia ewidencji wód, urządzeń melioracji wodnych oraz zmeliorowanych gruntów (Dz. U. z 2005 r. Nr 7, poz. 55) - dalej r.e.w. Treść tego aktu normatywnego wskazuje, że ewidencja ta w zakresie urządzeń melioracji szczegółowej nie ma charakteru wyczerpującego. Świadczy o tym chociażby § 4 r.e.w., wskazujący, że "ewidencję prowadzi się w sposób jednolity, uwzględniając wody, urządzenia oraz zmeliorowane grunty, z wyjątkiem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, znajdujących się na gruntach będących w administracji Państwowego Gospodarstwa Leśnego "Lasy Państwowe", i gruntów zmeliorowanych przy pomocy tych urządzeń". Tym samym okoliczność niewyszczególnienia w tej ewidencji danego rowu nie jest równoznaczna ze stwierdzeniem, iż dany rów nie ma charakteru urządzenia melioracyjnego.
Analizując kwestię konieczności uzyskania pozwolenia wodnoprawnego należy wskazać, że zgodnie z art. 122 ust. 1 pr. wod., jeżeli ustawa ta nie stanowi inaczej, pozwolenie to jest wymagane na:
1) szczególne korzystanie z wód;
2) regulację wód oraz zmianę ukształtowania terenu na gruntach przylegających dowód, mającą wpływ na warunki przepływu wody;
3) wykonanie urządzeń wodnych;
4) rolnicze wykorzystanie ścieków, w zakresie nieobjętym zwykłym korzystaniem z wód;
5) długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej;
6) piętrzenie wody podziemnej;
7) gromadzenie ścieków oraz odpadów w obrębie obszarów górniczych utworzonych dla wód leczniczych;
8) odwodnienie obiektów lub wykopów budowlanych oraz zakładów górniczych;
9) wprowadzanie do wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój glonów;
10) wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych, będących własnością innych podmiotów, ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego określone w przepisach wydanych na podstawie art. 45a ust. 1.
W rozważanym stanie faktycznym kluczowe znaczenie wydaje się mieć kwestia wykonywania urządzeń wodnych. art. 9 ust. 1 pkt 19 lit. a pr. wod., który zawiera definicję legalną urządzeń wodnych, należy przez nie rozumieć urządzenia służące kształtowaniu zasobów wodnych oraz korzystaniu z nich, a w szczególności budowle piętrzące, upustowe, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy. Wypada jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z wolą ustawodawcy wyrażoną w art. 9 ust. 2 pkt 1 pr. wod. zawarte w niej przepisy, które dotyczą urządzeń wodnych stosuje się odpowiednio do urządzeń melioracji wodnych niezaliczonych do urządzeń wodnych. Powyższe oznacza, że uzyskania pozwolenia wodnoprawnego wymaga wykonanie urządzeń wodnych i urządzeń melioracji wodnych, które nie są urządzeniami wodnymi. Należy jednak wskazać, że rozumienie pojęcia "wykonanie" na gruncie pr. wod. odbiega od potocznego rozumienia tego pojęcia. O fakcie tym decyduje art. 9 ust. 2 pkt 2 pr. wod., który wskazuje, że przepisy dotyczące ich wykonania stosuje się odpowiednio do odbudowy, rozbudowy, przebudowy, rozbiórki lub likwidacji tych urządzeń, z wyłączeniem robót związanych z utrzymywaniem urządzeń wodnych w celu zachowania ich funkcji. Tym samym rozbiórka urządzenia wodnego albo urządzenia melioracji wodnej, które nie jest urządzeniem wodnym może wymagać uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
Odnosząc powyższe od zagadnienia aktualizacji danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków należy wskazać, że zasady wprowadzania zmian w operacie ewidencyjnym, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 z późn. zm.) - dalej u.p.g.k. zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454) - dalej r.e.g.b. Zgodnie z § 47 ust. 1 r.e.g.b., aktualizacji operatu ewidencyjnego dokonuje się niezwłocznie po uzyskaniu przez starostę odpowiednich dokumentów określających zmiany danych ewidencyjnych. Natomiast jak określono w ustępie 3 tego paragrafu, "w przypadku gdy aktualizacja operatu ewidencyjnego wymaga wyjaśnień zainteresowanych lub uzyskania dodatkowych dowodów, starosta przeprowadza w sprawie tej aktualizacji postępowanie administracyjne lub stosuje art. 22 ust. 3 ustawy" (u.p.g.k. – przyp. autora). W przedstawionym stanie faktycznym sama dokumentacja nie wydaje się być wystarczająca do dokonania opisywanej aktualizacji. Tym samym, jeżeli zatwierdzenie tej dokumentacji miałoby być równoznaczne z dokonaniem aktualizacji operatu ewidencyjnego, to należy przyjąć, iż do jego dokonania jest niezbędne pozwolenie wodnoprawne.
Michał Behnke