W przypadku starego budownictwa świadectwa energetyczne wystawiane są rzadko. Nikt też na serio ich nie traktuje, bo bez problemu można je kupić w Internecie. Ministerstwo Rozwoju i Technologii chce "odczarować" świadectwa i wróciło do pomysłu sprzed wielu lat. W projekcie nowelizacji ustawy o świadectwach energetycznych proponowało, by było ono niezbędnym dokumentem do sporządzenia aktu notarialnego sprzedaży nieruchomości lub własnościowego prawa do lokalu.
Takie rozwiązanie nie podobało się notariuszom. Co dobitnie pokazały konsultacje społeczne projektu. W ich trakcie Krajowa Rada Notarialna oraz Stowarzyszenie Notariuszy RP skrytykowały ministerialny pomysł. Były też zgodne, że zmiana utrudni obrót nieruchomościami. Podobnego zdania są inni eksperci. Pod wpływem tej krytyki ministerstwo zmienia swój projekt. Restrykcje będą zdecydowanie mniejsze.
Czytaj też: Paszport energetyczny przestanie być instytucją papierową>>
Świadectwo energetyczne to ważny dokument, ale...bez przesady
W opinii Stowarzyszenia Notariuszy RP efektywność energetyczna jest bardzo ważna dla edukacji obywateli, dla ochrony środowiska, dla upowszechniania i dostępu do alternatywnych źródeł energii, ale nie jest niezbędna dla obrotu nieruchomościami. Tymczasem projekt wprowadza obowiązek przekazywania świadectwa charakterystyki energetycznej podczas sporządzenia notarialnej umowy sprzedaży albo zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i wprowadza sankcję za brak dokumentu, a mianowicie odmowę dokonania czynności notarialnej.
Czytaj w LEX: Audyt termomodernizacyjny a świadectwo charakterystyki energetycznej - analiza porównawcza >
Zdaniem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej nie można uzależniać możliwości sprzedaży nieruchomości od sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej, gdyż kara jaka się wiąże z jego brakiem, czyli niemożność zbycia nieruchomości, jest nieadekwatna do korzyści jakie miałoby przynieść sporządzanie tych świadectw.
Sprawdź w LEX: Czy deweloper może odmówić wydania świadectwa charakterystyki energetycznej mieszkania? >
Podobnego zdania jest Krajowa Rada Notarialna. Według niej projektowana regulacja zamiast osiągnąć zamierzony cel, którym ma być usprawnienie i wzmocnienie obecnego mechanizmu, mającego na celu zabezpieczanie interesu nabywców nieruchomości w zakresie otrzymania świadectwa charakterystyki energetycznej nabywanego budynku lub lokalu, w rzeczywistości doprowadzi do znacznego skomplikowania obrotu nieruchomościami, a możliwe, że wręcz do jego paraliżu, który wpłynie negatywnie głównie na najsłabsze podmioty na rynku, czyli osoby fizyczne, w szczególności niezamożne, starsze i z mniejszych miejscowości.
Według KRN zmiana wpłynie na wzrost kosztów transakcyjnych i może doprowadzić do wzrostu cen nieruchomości. Zdaniem notariuszy takie zwiększenie obciążenia fiskalnego obywateli może wywołać niezadowolenie społeczne. Podkreslają też, że pandemia nie jest odpowiednim momentem do nakładania nowych obowiązków, gdyż w czasie niegasnącej jeszcze pandemii należy liczyć się z dalszym utrudnionym dostępem do dokumentacji, w tym tej umożliwiającej sporządzanie świadectw. Utrudnienia w obrocie nieruchomościami będą wyjątkowo niekorzystne w okresie wychodzenia gospodarki z pandemii SARS-Cov2
Sprawdź w LEX: Czy jest wymagane sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynku przemysłowego powstałego w 1970 r.? >
Stowarzyszenie ma także propozycję, by brak świadectwa obwarować karą grzywny i wprowadzeniem obligatoryjności pouczeniem stron czynności przez notariusza o tym fakcie. Jak podkreślają jej autorzy, przy zawieraniu umów najmu oryginał tego dokumentu, zgodnie z projektem ustawy, nie byłby potrzebny i wystarczyłaby jego kopia, a projektodawca sankcji za brak tego dokumentu nie przewidział.
Sprawdź w LEX: Czy dla budynku letniskowego projektant musi sporządzić charakterystykę energetyczną? >
Uświadamiać nie karać
Notariusz Arkadiusz Szkurłat w pełni popiera opinię stowarzyszenia i Krajowej Rady. - Obecnie przepisy przewidują, że sprzedający nie musi przekazywać świadectwa, ale musi mieć na to zgodę kupującego. Nie przypominam sobie, by w wypadku mieszkania na rynku wtórnym, któraś ze stron żądała w mojej obecności świadectwa, albo przekazywała je. Owszem zdarza się, ale bardzo rzadko przy lokalach na rynku pierwotnym - przyznaje notariusz.
I dodaje: - Dziś świadectwa energetyczne nie odgrywają dużej roli przy sporządzaniu aktów notarialnych. Jest to jeden z wielu dokumentów, jakie strony umowy przekazują sobie, a notariusz nie wnika w to czy faktycznie to robią czy nie. I tak powinno pozostać. Do aktu nie dołącza się bowiem dużo ważniejszych dokumentów aniżeli świadectwa energetyczne np. pozwolenia na budowę. Dlaczego ma być wyjątek akurat w wypadku świadectwa - zastanawia się Arkadiusz Szkurłat.
Czytaj w LEX: Obowiązki projektantów branżowych po zmianach warunków technicznych >
Stefan Jacyno, adwokat, wspólnik w Kancelarii Prawnej Wardyński i Wspólnicy przypomina, że świadectwo energetyczne w wypadku nowych budynków są obowiązkowo sporządzane. Nowe mieszkania więc je posiadają Ale te stare już nie. Trzeba więc je zamówić. To kosztuje, a wartość takiego świadectwa jest żadna. To czysta fikcja. Może obecnie wystawić je osoba z drugiego końca Polski nie widząc mieszkania - tłumaczy mec. Jacyno.
Jak wyjaśnia, świadectwa są ważne dla ochrony klimatu przed globalnym ociepleniem. - I tego nie neguję Ale czy powinny być niezbędnym załącznikiem do aktu notarialnego? Nie sądzę. Ale skoro ustawodawca tak chce, to niech wprowadzi sankcje administracyjne, a nie cywilnoprawne. Może to być nawet grzywna, ale w racjonalnej wysokości, a nie kosmicznej - podkreśla Stefan Jacyno.
Czytaj w LEX: Świadectwo charakterystyki energetycznej w praktyce notarialnej >
Ministerstwo ugina się pod krytyką
Z odpowiedzi uzyskanej w MRIT przez Prawo.pl wynika, że " świadectwo charakterystyki energetycznej budynku stanowi istotny element zwiększenia świadomości społecznej związanej z kosztami użytkowania budynków oraz jakości powietrza, jakim na co dzień oddychamy. Obecny kształt projektu przewiduje, że notariusz odnotowuje w akcie notarialnym fakt przekazania świadectwa, a w przypadku jego nieprzekazania, notariusz poucza o karze grzywny za brak przekazania dokumentu przy dokonywaniu czynności notarialnej".
Oznacza to, że ministerstwo wycofuje się ze swoich pierwotnych planów, choć nie wynika to jeszcze z projektu. Wciąż na stronie RCL-u wisi stara jego wersja.
Sprawdź w LEX: Jakie kroki powinien podjąć właściciel obiektu, który zgubił książkę obiektu wraz z protokołami z przeglądów? >
Cena promocyjna: 59.8 zł
|Cena regularna: 299 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 299 zł