Decyzje określające uwarunkowania środowiskowe realizacji przedsięwzięć wydawane na podstawie art. 71 i 72 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - dalej zwanej ustawą ocenową (Dz.U. z 2013 r., poz. 1235 z późn. zm.) stanowią podstawę realizacji inwestycji w przypadku, gdy przedsięwzięcie może potencjalnie lub znacząco oddziaływać na środowisko. Dlatego też z punktu widzenia praktyki bardzo istotne staje się ustalenie w jakich przypadkach organ prowadzący postepowanie może odmówić określenia uwarunkowań środowiskowych realizacji przedsięwzięcia. Niestety przesłanki uzasadniające wydanie takiego rozstrzygnięcia nie są zebrane w jednym miejscu, co może stanowić dodatkową trudność w ich zastosowaniu.
Jedna z podstaw do tego została wprost wyartykułowana w art. 81 ust. 3 ustawy "ocenowej", w który wskazano, że "Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 38j ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne." Z postanowień przytoczonego przepisu wynika więc, że podstawowe znaczenie mają w tym zakresie plany gospodarowania wodami dorzeczy określające cele środowiskowe, które powinny być w nich realizowane.
Jest to następstwem wejścia w życie dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327 z 22.12.2000, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 5, str. 275, z późn. zm.), tzw. Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW), która nakłada bezpośrednio obowiązki jedynie na państwa członkowskie. Nie może być jednak pomijana w procesie dokonywania wykładni obowiązujących przepisów prawa. RDW weszła w życie dnia 22 grudnia 2000 r. Najważniejszym jej przesłaniem jest ochrona zasobów wodnych dla przyszłych pokoleń.
Wprowadza ona zintegrowaną politykę wodną mająca na celu zapewnienie ludziom dostępu do czystej wody pitnej po rozsądnej cenie, która umożliwi rozwój gospodarczy i społeczny przy równoczesnym poszanowaniu potrzeb środowiska naturalnego. Głównym celem RDW jest osiągnięcie dobrego stanu wszystkich części wód, poprzez określenie i wdrożenie koniecznych działań w ramach zintegrowanych programów działań w państwach członkowskich do 2015 roku.
Z punktu widzenia Państw Członkowskich istotna jest więc ta ostatnia data. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego gdyby nie fakt, że zgodnie z postanowieniami par. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 2013 r. w sprawie szczegółowego zakresu opracowywania planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy (Dz.U. z 2013 r., poz. 578)"Plany gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, opracowane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, pozostają w mocy i będą dostosowane do przepisów niniejszego rozporządzenia nie później niż do dnia 22 grudnia 2015 r.". Nowe plany gospodarowania wodami dorzeczy nie zostały jednak w tym terminie opracowane. W związku z tym pojawia się praktyczna wątpliwość w jaki sposób powinny zachować się wszystkie organy prowadzące postępowania w przedmiocie określenia uwarunkowań środowiskowych przedsięwzięć, a zwłaszcza tych mogących oddziaływań na stan środowiska w poszczególnych jednolitych częściach wód. Skala zasygnalizowanego problemu jest zatem bardzo duża i dotyczy wszystkich organów wydających decyzje w przedmiocie określenia uwarunkowań środowiskowych realizacji przedsięwzięcia, od organów gminy poczynając, a na regionalnych dyrektorach ochrony środowiska kończąc. Dlatego też uzasadnione wydaje się poświęcenie mu kilku słów uwagi.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Prawo ochrony środowiska. Komentarz
|
@page_break@
W takim przypadku teoretycznie można rozważać dwa warianty zachowań organu administracji. W pierwszym odmówiłby on wydania pozytywnej decyzji. W drugim natomiast wydałby decyzję analizując wpływ konkretnego przedsięwzięcia na środowisko niestety bez możliwości uwzględnienia w tym procesie rozwiązań wynikających z planu gospodarowania wodami dorzeczy, z uwagi na jego brak. Przeciwko pierwszemu z tych wariantów przemawia fakt, że w art. 81 ust. 3 ustawy ocenowej precyzyjne wskazano, że odmowę określenia uwarunkowań środowiskowych może spowodować jedynie nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza. W związku z tym jeżeli takich celów środowiskowych nie ma z uwagi na brak ich wskazania, to siłą rzeczy nie można mówić o braku możliwości realizacji celów środowiskowych, które w danym okresie w ogóle nie zostały wyznaczone. Z punktu widzenia systemowego sytuacja ta jest zbliżona do tych przypadków, w których przesłanką determinującą możliwość wydania pozytywnej decyzji jest zgodność z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dlatego też należy uznać, że w analogicznych sytuacjach organy administracji powinny zachowywać się podobnie. Przykładem takich rozwiązań jest art. 80 ust. 2 ustawy ocenowej zgodnie, z którym „Właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony”.
Dokonanie takich ustaleń jako mogących determinować wynik dalszego postępowania musi być przeprowadzone niezwykle skrupulatnie i nie pozostawiać najmniejszej wątpliwości co do zgodności planowanego przedsięwzięcia z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dlatego też w orzecznictwie podkreśla się, że „Organ, dokonując oceny zgodności planowanej inwestycji z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, obowiązany jest do szczegółowej analizy wszystkich postanowień planu mających zastosowanie do konkretnej inwestycji, co oznacza, że nie jest wystarczające lakoniczne, jednozdaniowe i arbitralne stwierdzenie, że taka zgodność bądź niezgodność ma miejsce w sprawie. Obiekty pomocnicze i infrastruktura techniczna przewidziane w ramach określonego celu podstawowego winny pozostawać z nim w związku i nie mogą powodować faktycznej zmiany przeznaczenia danej jednostki urbanistycznej. W żadnym razie wątpliwości w tym zakresie nie można jednak interpretować na niekorzyść podmiotu zainteresowanego realizacją konkretnego przedsięwzięcia.” (wyrok WSA w Olsztynie z dnia 23 grudnia 2013 r., II SA/Ol 984/13, Lex nr 1414047).
Akceptując ten pogląd i wykorzystując go pomocniczo na kanwie wpływu realizacji konkretnego przedsięwzięcia na możliwość osiągnięcia celów środowiskowych wynikających z planów gospodarowania wodami dorzeczy należy stwierdzić, że jeżeli plany takie nie zostały opracowane, a w związku z tym i cele środowiskowe nie wyznaczone, to trudno mówić o braku możliwości ich realizacji. Z punktu widzenia prawnego ich po prostu nie ma. W żadnym razie nie może to stanowić więc podstawy do odmowy określenia uwarunkowań środowiskowych realizacji przedsięwzięcia.
Oczywiście brak wprowadzenia planów gospodarowania wodami poszczególnych dorzeczy nie zwalnia organu prowadzącego postępowanie w przedmiocie określenia uwarunkowań środowiskowych realizacji przedsięwzięcia od zbadania jego wpływu na środowisko wodne. Ocena taka będzie przeprowadzana bowiem na ogólnych zasadach, a kryterium determinującym możliwość realizacji konkretnego przedsięwzięcia będzie zasada przezorności mająca swoje umocowanie w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2013 r., poz. 1232 z późn. zm.) zgodnie, z którym „Kto podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze.” Jeżeli zatem z przeprowadzonej oceny będzie wynikało, że wpływ realizacji konkretnego przedsięwzięcia na środowisko został gruntownie oceniony, a przyjęte rozwiązania umożliwiają zapobieżenie negatywnym zmianom w środowisku, to brak będzie przeszkód „środowiskowych” do realizacji takiego przedsięwzięcia. Brak obowiązywania planów gospodarowania wodami dorzeczy nie stanowi zatem formalnej przeszkody uniemożliwiającej ocenę wpływu konkretnego przedsięwzięcia na środowisko, a co za tym idzie nie uniemożliwia wydania decyzji określającej uwarunkowania środowiskowe realizacj przedsięwzięcia.
| Dowiedz się więcej z książki | |
|
Prawo ochrony środowiska. Komentarz
|