a także mając na uwadze, co następuje:(1) Dyrektywą 2003/87/WE ustanowiono fundusz w celu wspierania inwestycji w modernizację systemów energetycznych i poprawę efektywności energetycznej w niektórych państwach członkowskich ("fundusz modernizacyjny"). W rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2020/1001 2 ustanowiono szczegółowe zasady dotyczące funkcjonowania funduszu modernizacyjnego.
(2) Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/959 3 zmieniono w kilku aspektach art. 10d dyrektywy 2003/87/WE ustanawiający fundusz modernizacyjny. Zakres inwestycji priorytetowych rozszerzono między innymi na infrastrukturę na potrzeby mobilności bezemisyjnej, a wsparcie z funduszu modernizacyjnego rozszerzono na Grecję, Portugalię i Słowenię. Szczegółowe zasady dotyczące funkcjonowania funduszu modernizacyjnego określone w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2020/1001 należy zatem dostosować do dyrektywy 2003/87/WE zmienionej dyrektywą (UE) 2023/959.
(3) W dyrektywie 2003/87/WE określono, które dochody z funduszu modernizacyjnego mogą być wykorzystywane na inwestycje związane z gazowymi paliwami kopalnymi. Ponadto w dyrektywie tej wskazano, które dochody mają być wykorzystywane zgodnie z kryteriami dotyczącymi zasady "nie czyń poważnych szkód" określonymi w art. 17 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 4 , jeżeli dochody te wykorzystuje się na potrzeby działalności gospodarczej, w odniesieniu do której zgodnie z art. 10 ust. 3 lit. b) tego rozporządzenia określono techniczne kryteria kwalifikacji służące ustaleniu, czy dana działalność gospodarcza wyrządza poważne szkody co najmniej jednemu z odpowiednich celów środowiskowych. Aby zapewnić zgodność z tymi wymogami, w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2020/1001 należy wprowadzić, w procedurach składania i oceny projektów inwestycji, rozróżnienie na szereg kategorii i podkategorii dochodów z funduszu modernizacyjnego.
(4) Aby poprawić należyte zarządzanie finansami funduszu modernizacyjnego, wsparcie na rzecz projektów, w przypadku których kwota wnioskowanego wsparcia z funduszu modernizacyjnego przekracza 70 000 000 EUR ("projekty na dużą skalę") i które w związku z tym mogą być realizowane w dłuższym okresie lub w etapach, powinno być wypłacane w ratach na podstawie harmonogramu zaproponowanego przez państwo członkowskie będące beneficjentem. Do takich projektów na dużą skalę powinny mieć zastosowanie zasady dotyczące pierwszej i kolejnych wypłat, które mają zastosowanie do programów. Wnioskując o kolejne wypłaty, państwo członkowskie będące beneficjentem powinno przedstawić informacje na temat zaawansowania wdrożenia projektu na dużą skalę.
(5) Aby zwiększyć przejrzystość finansowania w ramach funduszu modernizacyjnego, przed przedłożeniem Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu (EBI) i komitetowi inwestycyjnemu projektów inwestycji dotyczących projektów na dużą skalę i programów, w przypadku których łączna kwota wnioskowanego wsparcia przekracza 100 000 000 EUR (»programy na dużą skalę«), należy skonsultować się w sprawie tych projektów i programów z odpowiednimi zainteresowanymi stronami. Państwa członkowskie będące beneficjentami powinny podjąć decyzję w sprawie trybu takich konsultacji.
(6) Aby zapewnić efektywne wykorzystanie zasobów funduszu modernizacyjnego na potrzeby programów, które mogą obejmować dużą liczbę małych inwestycji realizowanych w okresie kilku lat, państwo członkowskie będące beneficjentem, wnioskując o kolejne wypłaty, powinno przedstawić informacje na temat zaawansowania wdrożenia tych programów. Ponadto aby zapewnić, by programy długoterminowe nadal spełniały cele funduszu modernizacyjnego, należy ograniczyć czas ich trwania do maksymalnie pięciu lat, po czym państwo członkowskie będące beneficjentem, które chce kontynuować program, może przedłożyć nowy projekt inwestycji, który powinien zostać poddany pełnej ocenie.
(7) Aby zagwarantować pewność prawa w odniesieniu do programów zatwierdzonych przez EBI lub programów, których finansowanie zalecił komitet inwestycyjny przed 5 czerwca 2023 r. (tj. przed datą wejścia w życie dyrektywy (UE) 2023/959, którą wprowadzono art. 10f do dyrektywy 2003/87/WE), należy przewidzieć, że kolejne wypłaty na rzecz tych programów nie zależą od zgodności programu z art. 10f dyrektywy 2003/87/WE. Z drugiej strony wypłaty z tytułu wszelkich inwestycji zatwierdzonych przez EBI lub inwestycji, których finansowanie zalecił komitet inwestycyjny 5 czerwca 2023 r. lub po tej dacie, muszą być zgodne z art. 10f dyrektywy 2003/87/WE.
(8) Aby propagować efektywne wykorzystanie środków z funduszu modernizacyjnego i uniknąć zamrażania ich w inwestycjach, które nie są wdrażane, należy udoskonalić przepisy mające zastosowanie do inwestycji wstrzymanych. Inwestycje należy uznać za wstrzymane, jeżeli po upływie określonego czasu nie doprowadziły one do wiążą- cego zobowiązania prawnego między państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą programem a beneficjentem końcowym środków z funduszu modernizacyjnego lub jeżeli na inwestycję nie przyznano wsparcia, chyba że państwo członkowskie będące beneficjentem jest w stanie wykazać, że inwestycja jest realizowana.
(9) Zasady dotyczące działania komitetu inwestycyjnego należy zaktualizować w celu uwzględnienia rozszerzonego składu komitetu obejmującego przedstawicieli nowych państw członkowskich będących beneficjentami.
(10) Aby poprawić spójność inwestycji finansowanych w ramach funduszu modernizacyjnego i zapewnić ich wkład w realizację celów klimatycznych i energetycznych Unii, państwa członkowskie będące beneficjentami powinny przesyłać przegląd swoich planowanych inwestycji w tym samym czasie, co sprawozdanie roczne. W sprawozdaniu rocznym należy wyjaśnić związek między planowanymi inwestycjami a krajowymi planami w dziedzinie energii i klimatu sporządzanymi na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 5 . Projekt przeglądu planowanych inwestycji należy skonsultować z odpowiednimi zainteresowanymi stronami. Państwa członkowskie będące beneficjentami powinny podjąć decyzję w sprawie trybu takich konsultacji.
(11) Aby poprawić ocenę projektów inwestycji i monitorowanie realizacji inwestycji w toku, należy przedstawić dodatkowe informacje na temat takich projektów i inwestycji. W szczególności, aby zapewnić kompleksowe informacje na temat potencjału każdej inwestycji w zakresie obniżenia emisyjności, wszystkie projekty inwestycji powinny zawierać informacje na temat ich potencjału w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz powiązanych kosztów redukcji emisji. Ponadto przeglądy planowanych inwestycji i projektów inwestycji powinny zawierać informacje na temat tego, czy inwestycji przyznano pieczęć lub jakikolwiek znak jakości przewidziany w prawie Unii po pozytywnej ocenie inwestycji w ramach programu finansowania objętego zarządzaniem bezpośrednim.
(12) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2020/1001.
(13) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Zmian Klimatu,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.Sporządzono w Brukseli dnia 22 listopada 2023 r.