a także mając na uwadze, co następuje:(1) Półprzewodniki stanowią podstawowy element każdego urządzenia cyfrowego oraz unijnej transformacji cyfrowej: od smartfonów i samochodów, przez zastosowania krytyczne i infrastrukturę krytyczną w sektorach zdrowia, energii, komunikacji i automatyzacji, aż po większość pozostałych sektorów przemysłu. Ponieważ półprzewodniki mają kluczowe znaczenie dla gospodarki cyfrowej, stanowią one potężny czynnik umożliwiający transformację w stronę modelu zrównoważonego i zieloną transformację, przyczyniając się tym samym do realizacji celów określonych w komunikacie Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. zatytułowanym "Europejski Zielony Ład". Choć półprzewodniki są niezbędne dla funkcjonowania dzisiejszej gospodarki i społeczeństwa, a także obronności i bezpieczeństwa, Unia doświadcza bezprecedensowych i mających znaczące konsekwencje zakłóceń w ich dostawach. Bieżące zakłócenia obnażają długotrwałe słabości w tym zakresie, w szczególności silne uzależnienie od państw trzecich w zakresie wytwarzania i projektowania czipów. Państwa członkowskie ponoszą główną odpowiedzialność za utrzymanie silnej, konkurencyjnej i zrównoważonej bazy przemysłowej w Unii, promującej innowacje w całej gamie czipów.
(2) Należy ustanowić ramy na rzecz zwiększenia odporności Unii w dziedzinie technologii półprzewodnikowych, wzmacniające unijny ekosystem półprzewodników poprzez zmniejszenie zależności, wzmacniające suwerenność cyfrową, stymulujące inwestycje, zwiększające zdolności unijnego łańcucha dostaw półprzewodników, jego bezpieczeństwo, zdolności adaptacyjne i odporność, a także zwiększające współpracę między państwami członkowskimi, Komisją oraz międzynarodowymi partnerami strategicznymi.
(3) Ramy te służą dwóm celom ogólnym. Pierwszym celem jest zapewnienie warunków niezbędnych dla konkurencyjności i zdolności innowacyjnych Unii, zapewnienie dostosowania przemysłu do zmian strukturalnych wynikających z szybkich cykli innowacji i potrzeby zrównoważoności, a także wzmocnienie ogólnounijnego ekosystemu półprzewodników dzięki połączeniu wiedzy, wiedzy fachowej, zasobów i wspólnych atutów. Drugim celem, odrębnym i uzupełniającym wobec pierwszego, jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego przez ustanowienie jednolitych unijnych ram prawnych służących zwiększeniu długoterminowej odporności Unii oraz jej zdolności do innowacji i zapewniania bezpieczeństwa dostaw w dziedzinie technologii półprzewodnikowych, z myślą o zwiększeniu odporności w celu przeciwdziałania zakłóceniom.
(4) Konieczne jest podjęcie działań mających na celu budowanie zdolności i wzmocnienie unijnego ekosystemu półprzewodników zgodnie z art. 173 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Działania te nie powinny wiązać się z harmonizacją krajowych przepisów ustawowych i wykonawczych. W tym względzie Unia powinna wzmocnić konkurencyjność i odporność bazy technologicznoprzemysłowej półprzewodników, zwiększając jednocześnie zdolności innowacyjne swojego ekosystemu półprzewodników w całej Unii, zmniejszając uzależnienie od niewielkiej liczby przedsiębiorstw z państw trzecich i regionów geograficznych oraz zwiększając swoje zdolności w zakresie projektowania i produkcji, instalacji w obudowach, ponownego użycia i recyklingu zaawansowanych półprzewodników. Inicjatywa "Czipy dla Europy" (zwana dalej "Inicjatywą") ustanowiona niniejszym rozporządzeniem powinna wspierać realizację tych celów, wypełniając lukę między zaawansowanymi zdolnościami Unii w zakresie badań naukowych i innowacji a ich zrównoważonym wykorzystaniem przemysłowym. Inicjatywa powinna promować budowanie zdolności, aby umożliwić projektowanie, produkcję i integrację systemów w technologiach półprzewodnikowych nowej generacji, oraz powinna zwiększać współpracę między kluczowymi podmiotami w całej Unii, wzmacniając unijne łańcuchy dostaw i wartości półprzewodników, zaspokajając potrzeby kluczowych sektorów przemysłu oraz tworząc nowe rynki.
(5) Ze względu na wszechobecność półprzewodników niedawne niedobory wywarły bezpośredni albo pośredni negatywny wpływ na przedsiębiorstwa w całej Unii oraz wywołały poważne reperkusje gospodarcze. Skutki gospodarcze i społeczne doprowadziły do zwiększenia świadomości opinii publicznej i podmiotów gospodarczych oraz w konsekwencji wywarły presję na państwa członkowskie, aby zajęły się strategicznymi zależnościami w odniesieniu do półprzewodników. Jednocześnie sektor półprzewodników charakteryzuje się współzależnościami w całym łańcuchu wartości, w którym żaden pojedynczy region geograficzny nie dominuje na wszystkich etapach łańcucha wartości. Ten transgraniczny charakter staje się bardziej widoczny uwzględniając rolę produktów półprzewodnikowych jako czynnika sprzyjającego gałęziom przemysłu przetwórczego. O ile wytwarzanie półprzewodników może być skoncentrowane w niektórych regionach, to branże wykorzystujące półprzewodniki są rozproszone w całej Unii. W tym kontekście kwestie bezpieczeństwa dostaw półprzewodników i odporności ekosystemu półprzewodników można najlepiej rozwiązać za pomocą prawa harmonizacyjnego Unii na podstawie art. 114 TFUE. Niezbędne są jednolite, spójne ramy regulacyjne harmonizujące niektóre warunki dla operatorów w zakresie realizacji konkretnych projektów, które przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa dostaw i odporności unijnego ekosystemu półprzewodników. Ponadto należy ustanowić skoordynowany mechanizm monitorowania, mapowania strategicznego, zapobiegania kryzysom i reagowania na nie, aby zaradzić niedoborom dostaw i zapobiegać powstawaniu przeszkód dla jedności rynku wewnętrznego, unikając różnic w reakcjach poszczególnych państw członkowskich.
(6) Wzmocnienie infrastruktury krytycznej Unii i jej bezpieczeństwa, a także jej pozycji lidera technologicznego wymaga zarówno najnowocześniejszych, jak i dojrzałych czipów, w szczególności aby przygotować sektory strategiczne na przyszłe wyzwania.
(7) Wsparcie w realizacji tych celów powinno zostać zapewnione dzięki mechanizmowi zarządzania. Aby ułatwić sprawne, skuteczne i zharmonizowane wykonanie niniejszego rozporządzenia, współpracę oraz wymianę informacji, w niniejszym rozporządzeniu powinno się ustanowić na poziomie Unii Europejską Radę ds. Półprzewodników, w skład której powinni wchodzić przedstawiciele państw członkowskich i której powinna przewodniczyć Komisja. Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna doradzać Komisji i wspierać ją w konkretnych kwestiach, w tym w zakresie spójnego wykonywania niniejszego rozporządzenia, zacieśniania współpracy między państwami członkowskimi oraz wymiany informacji na temat kwestii związanych z niniejszym rozporządzeniem. Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna również doradzać Komisji w kwestii współpracy międzynarodowej dotyczącej półprzewodników. Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna odbywać odrębne posiedzenia w związku ze swoimi zadaniami w ramach poszczególnych rozdziałów niniejszego rozporządzenia. W tych poszczególnych posiedzeniach mogą uczestniczyć przedstawiciele wysokiego szczebla w różnym składzie, przy czym Komisja może ustanawiać podgrupy.
(8) Biorąc pod uwagę zglobalizowany charakter łańcucha dostaw półprzewodników, współpraca międzynarodowa z państwami trzecimi jest ważnym elementem umożliwiającym osiągnięcie odporności unijnego ekosystemu półprzewodników. Działania podejmowane na podstawie niniejszego rozporządzenia powinny również umożliwić Unii odgrywanie ważniejszej roli jako centrum doskonałości w lepiej funkcjonującym globalnym, współzależnym ekosystemie półprzewodników. W tym celu Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna doradzać Komisji w kwestiach dotyczących koordynowania tych wysiłków i zacieśniania współpracy w ramach globalnego łańcucha wartości półprzewodników między Unią a państwami trzecimi oraz analizować - w stosownych przypadkach - opinie Sojuszu Przemysłowego na rzecz Procesorów i Technologii Półprzewodnikowych oraz innych zainteresowanych stron.
(9) Zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami oraz mającymi zastosowanie wymogami proceduralnymi Unia i państwa członkowskie mogłyby współpracować, w tym również w wymiarze dyplomatycznym, z międzynarodowymi partnerami strategicznymi, którzy mają atuty w sektorze półprzewodników, z myślą o poszukiwaniu rozwiązań mających wzmocnić bezpieczeństwo dostaw oraz zaradzić przyszłym zakłóceniom w łańcuchu dostaw półprzewodników, takim jak zakłócenia wynikające z ograniczeń wywozowych państw trzecich, a także w celu określania dostępności surowców i produktów pośrednich. W stosownych przypadkach może to obejmować koordynację działań w ramach odpowiednich forów międzynarodowych, zawieranie porozumień inwestycyjnych i handlowych lub inne środki dyplomatyczne zgodnie z mającymi zastosowanie wymogami proceduralnymi lub współpracę z odpowiednimi zainteresowanymi stronami.
(10) Aby wykorzystać istniejące zaangażowanie do zaspokojenia potrzeb w zakresie siły roboczej w całym łańcuchu dostaw półprzewodników, Komisja powinna zapewnić synergię z istniejącymi programami unijnymi oraz wspierać państwa członkowskie w tworzeniu inicjatyw, które przyczyniają się do wymiany wiedzy akademickiej, z udziałem międzynarodowych partnerów strategicznych.
(11) Jasnym celem Unii jest promowanie współpracy międzynarodowej i wymiany wiedzy w oparciu o interesy Unii, wzajemne korzyści, zobowiązania międzynarodowe oraz - w zakresie, w jakim jest to możliwe - wzajemność. Niemniej jednak naruszenie praw własności intelektualnej, nieuprawnione ujawnienie tajemnic przedsiębiorstwa lub wyciek powstających technologii wrażliwych w sektorze półprzewodników mogłyby zagrozić interesom Unii w zakresie bezpieczeństwa. W tym kontekście Komisja rozważa konkretne propozycje mające na celu wzmocnienie unijnych ram inwestycji i kontroli wywozu. Ponadto Unia i państwa członkowskie powinny współpracować z partnerami strategicznymi w celu wzmocnienia wspólnej wiodącej pozycji w dziedzinie technologii i przemysłu zgodnie z mającymi zastosowanie wymogami proceduralnymi.
(12) Sektor półprzewodników charakteryzuje się bardzo wysokimi kosztami rozwoju i innowacji oraz bardzo wysokimi kosztami budowy najnowocześniejszych ośrodków testowania i walidacji, zapewniających wsparcie produkcji przemysłowej. Ma to bezpośredni wpływ na konkurencyjność i zdolności innowacyjne przemysłu Unii, a także na bezpieczeństwo dostaw i odporność unijnego ekosystemu półprzewodników. W świetle wniosków wyciągniętych z niedawnych niedoborów w Unii i na świecie oraz gwałtownej ewolucji wyzwań technologicznych i cykli innowacji mających wpływ na łańcuch wartości półprzewodników konieczne jest wzmocnienie istniejących mocnych stron Unii, co zwiększy jej konkurencyjność, odporność oraz zdolności w zakresie badań naukowych i innowacji poprzez ustanowienie Inicjatywy.
(13) Główną odpowiedzialność za utrzymanie silnej, konkurencyjnej, zrównoważonej i innowacyjnej bazy przemysłowej Unii ponoszą państwa członkowskie. Charakter i skala wyzwań związanych z badaniami naukowymi i innowacjami w dziedzinie półprzewodników wymagają jednak podjęcia wspólnych działań na poziomie Unii.
(14) Aby wyposażyć Unię w zdolności w zakresie badań naukowych i innowacji w dziedzinie technologii półprzewodnikowych niezbędne do utrzymania wiodącej roli Unii w dziedzinie badań naukowych i inwestycji przemysłowych, oraz aby wypełnić obecną lukę między badaniami i rozwojem a produkcją, Unia i państwa członkowskie powinny lepiej koordynować swoje działania oraz dokonywać wspólnych inwestycji. Aktualne wyzwania stojące przed unijnym ekosystemem półprzewodników wymagają osiągnięcia zdolności na dużą skalę oraz wspólnego wysiłku ze strony państw członkowskich, a Unia powinna wspierać rozwój i wdrażanie zdolności na dużą skalę. Ten wspólny wysiłek obejmuje zapewnienie zasobów finansowych zgodnie z ambicjami Inicjatywy w celu wspierania rozwoju i powszechnej dostępności zdolności innowacyjnych i rozległej infrastruktury cyfrowej, co obejmuje wirtualną platformę projektową, linie pilotażowe, w tym dla czipów kwantowych, oraz rozpowszechnianie wiedzy, umiejętności i kompetencji z korzyścią dla całego ekosystemu półprzewodników. Aby to osiągnąć, Unia i państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę cele dwojakiej - zielonej i cyfrowej transformacji. W tym względzie urządzenia półprzewodnikowe i procesy wytwórcze oferują znaczące możliwości zmniejszenia wpływu poszczególnych sektorów przemysłu na środowisko, w szczególności śladu węglowego, przyczyniając się tym samym do realizacji ambitnych celów na przykład komunikatu Komisji z dnia 14 lipca 2021 r. zatytułowanego "»Gotowi na 55«: osiągnięcie unijnego celu klimatycznego na 2030 r. w drodze do neutralności klimatycznej", Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 4 oraz komunikatu Komisji z dnia 18 maja 2022 r. zatytułowanego "Plan REPowerEU". Wszystkie elementy i działania Inicjatywy powinny w zakresie, w jakim jest to możliwe, uwzględniać i maksymalizować korzyści płynące z zastosowania technologii półprzewodnikowych jako potężnych czynników umożliwiających transformację w stronę modelu zrównoważonego, co może doprowadzić do powstania nowych produktów oraz bardziej efektywnego, skutecznego, czystego i trwałego wykorzystania zasobów, w tym energii i materiałów niezbędnych do produkcji i wykorzystania w całym cyklu życia półprzewodników.
(15) Aby osiągnąć swój cel ogólny oraz sprostać wyzwaniom związanym zarówno z podażą, jak i popytem w obecnym ekosystemie półprzewodników, Inicjatywa powinna obejmować pięć celów operacyjnych. Po pierwsze, aby wzmocnić zdolności Unii w zakresie projektowania, Inicjatywa powinna wspierać działania na rzecz stworzenia wirtualnej platformy projektowej dostępnej w całej Unii. Wirtualna platforma projektowa powinna łączyć społeczności przedsiębiorstw zajmujących się projektowaniem, przedsiębiorstwa typu startup, MŚP oraz dostawców własności intelektualnej i narzędzi z organizacjami badawczo-technologicznymi w celu dostarczania rozwiązań w zakresie wirtualnych prototypów opartych na wspólnym rozwoju technologii.
(16) Po drugie, aby zapewnić podstawę do wzmocnienia bezpieczeństwa dostaw i unijnego ekosystemu półprzewodników, Inicjatywa powinna wspierać doskonalenie istniejących i rozwijanie nowych zaawansowanych linii pilotażowych w celu umożliwienia rozwoju i wdrażania najnowocześniejszych technologii półprzewodnikowych oraz technologii półprzewodnikowych nowej generacji. Dzięki liniom pilotażowym przemysł powinien mieć zapewnione ośrodki do prowadzenia testów, doświadczeń i walidacji technologii półprzewodnikowych oraz koncepcji projektowych systemów na wyższych poziomach gotowości technologicznej - powyżej poziomu 3, ale poniżej poziomu 8 - jednocześnie w jak największym stopniu ograniczając wpływ na środowisko. Aby sprostać istniejącym wyzwaniom strukturalnym i niedoskonałościom rynku, w przypadku gdy brak takich ośrodków w Unii hamuje potencjał innowacyjny i globalną konkurencyjność Unii, inwestycje unijne - obok inwestycji państw członkowskich i sektora prywatnego - w linie pilotażowe są niezbędne.
(17) Po trzecie, aby przyspieszyć innowacyjny rozwój czipów kwantowych i powiązanych technologii półprzewodnikowych, w tym technologii opartych na materiale półprzewodnikowym lub zintegrowanych z fotoniką, sprzyjających rozwojowi sektora półprzewodników, Inicjatywa powinna wspierać działania obejmujące między innymi biblioteki projektowe na potrzeby czipów kwantowych, linie pilotażowe służące do budowy czipów kwantowych oraz ośrodki testowania i walidacji czipów kwantowych produkowanych przez linie pilotażowe.
(18) Po czwarte, aby propagować stosowanie technologii półprzewodnikowych, zapewnić dostęp do ośrodków projektowych i linii pilotażowych oraz rozwiązać problem związany z niedoborem wykwalifikowanej siły roboczej w całej Unii, Inicjatywa powinna zapewniać państwom członkowskim możliwość utworzenia co najmniej jednego centrum kompetencji w dziedzinie półprzewodników w każdym państwie członkowskim, poprzez zwiększenie kompetencji istniejących centrów lub tworzenie nowych ośrodków. Dostęp do infrastruktury finansowanej ze środków publicznych, takiej jak ośrodki pilotażowe i testowe, oraz dostęp do centrów kompetencji powinien być otwarty dla szerokiego grona użytkowników i powinien być przyznawany na przejrzystych i niedyskryminacyjnych zasadach oraz na warunkach rynkowych (lub na podstawie kosztów z uwzględnieniem rozsądnej marży) dla dużych przedsiębiorstw, natomiast MŚP i instytuty naukowe powinny móc korzystać z preferencyjnego dostępu lub obniżonych cen. Taki dostęp, w tym dla międzynarodowych partnerów badawczych i handlowych, może prowadzić do wzajemnego inspirowania się na szerszą skalę oraz zdobywania know-how i osiągania doskonałości, przyczyniając się jednocześnie do zwrotu kosztów.
(19) Po piąte, Komisja powinna ustanowić specjalny instrument wsparcia inwestycji w półprzewodniki, jako część działań ułatwiających inwestycje określanych łącznie mianem "Funduszu na rzecz Czipów", proponując rozwiązania zarówno kapitałowe, jak i dłużne, w tym instrument łączony w ramach Funduszu InvestEU ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 5 , w ścisłej współpracy z Grupą Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz wraz z innymi partnerami wykonawczymi, takimi jak krajowe banki prorozwojowe i krajowe instytucje prorozwojowe. Działania w ramach Funduszu na rzecz Czipów powinny wspierać rozwój dynamicznego i odpornego ekosystemu półprzewodników przez zapewnienie możliwości zwiększenia dostępności środków finansowych na rzecz wspierania rozwoju przedsiębiorstw typu startup oraz MŚP, a także inwestycji w całym łańcuchu wartości, w tym inwestycji na rzecz innych przedsiębiorstw w łańcuchu wartości półprzewodników. W związku z tym należy zapewnić wsparcie i jasne wytyczne, w szczególności dla MŚP, aby pomóc im w składaniu wniosków. W tym kontekście oczekuje się, że Europejska Rada ds. Innowacji będzie zapewniać dalsze specjalne wsparcie w postaci dotacji i inwestycji kapitałowych na rzecz innowatorów wysokiego ryzyka, którzy tworzą rynek.
(20) W celu przezwyciężenia ograniczeń wynikających z obecnych rozdrobnionych działań w zakresie inwestycji publicznych i prywatnych, ułatwienia integracji, wzajemnego inspirowania się i zwrotu z inwestycji w ramach realizowanych programów oraz w celu wdrożenia wspólnej strategicznej wizji Unii w dziedzinie półprzewodników jako środka realizacji ambitnego celu Unii i państw członkowskich na rzecz zapewnienia wiodącej roli w gospodarce cyfrowej, Inicjatywa powinna ułatwiać lepszą koordynację i ściślejszą synergię między istniejącymi programami finansowania na poziomach unijnym i krajowym, lepszą koordynację i współpracę z przemysłem i najważniejszymi zainteresowanymi stronami z sektora prywatnego oraz dodatkowe wspólne inwestycje z państwami członkowskimi. Wdrożenie Inicjatywy zostało zaprojektowane w taki sposób, aby połączyć zasoby Unii, państw członkowskich i państw trzecich stowarzyszonych z istniejącymi programami unijnymi, a także zasoby sektora prywatnego. Inicjatywa będzie zatem mogła osiągnąć sukces wyłącznie w przypadku, gdy państwa członkowskie oraz Unia będą podejmowały wspólne działania zarówno na rzecz pokrycia znaczących kosztów kapitałowych, jak i na rzecz zapewnienia powszechnej dostępności zasobów na potrzeby wirtualnego projektowania, testowania i pilotażowego wdrażania projektów oraz upowszechniania wiedzy, umiejętności i kompetencji. W stosownych przypadkach, z uwagi na specyfikę odnośnych działań, cele Inicjatywy, w szczególności działania w ramach Funduszu na rzecz Czipów, powinny zostać również objęte wsparciem instrumentu łączonego w ramach Funduszu InvestEU.
(21) Wsparcie w ramach Inicjatywy należy wykorzystywać do reagowania na niedoskonałości rynku lub niedostateczny poziom inwestycji, będące konsekwencją wysokiej kapitałochłonności, wysokiego ryzyka i złożonego krajobrazu ekosystemu półprzewodników, w sposób proporcjonalny i efektywny kosztowo, a działania nie powinny powielać ani wypierać finansowania prywatnego, ani też zakłócać konkurencji na rynku wewnętrznym. Działania te powinny tworzyć wyraźną wartość dodaną w całej Unii.
(22) Główne zadania związane z wdrożeniem Inicjatywy należy powierzyć Wspólnemu Przedsięwzięciu na rzecz Czipów ustanowionemu rozporządzeniem Rady (UE) 2021/2085 6 (zwanemu dalej "Wspólnym Przedsięwzięciem na rzecz Czipów").
(23) Inicjatywa powinna opierać się na solidnej bazie wiedzy oraz wzmacniać synergię z działaniami wspieranymi obecnie przez Unię i państwa członkowskie za pośrednictwem programów i działań w zakresie badań naukowych i innowacji dotyczących półprzewodników oraz rozwoju części łańcucha dostaw, w szczególności programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/695 7 (zwanego dalej "programem »Horyzont Europa«") oraz programu "Cyfrowa Europa" ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/694 8 , w celu wzmocnienia do 2030 r. pozycji Unii jako globalnego gracza w dziedzinie technologii półprzewodnikowych i ich zastosowań, o wzrastającym udziale w globalnej produkcji, zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 9 marca 2021 r. zatytułowanym "Cyfrowy kompas na 2030 r.: europejska droga w cyfrowej dekadzie". Ponadto oczekuje się, że w celu uzupełnienia finansowania inicjatywy uruchomione zostaną inwestycje prywatne, które przyczynią się do realizacji jej celów. Jako uzupełnienie tych działań w ramach Inicjatywy prowadzona byłaby ścisła współpraca z innymi odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym z Sojuszem Przemysłowym na rzecz Procesorów i Technologii Półprzewodnikowych.
(24) Aby umożliwić synergię między programami Unii i państw członkowskich, programy prac Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów w ramach Inicjatywy powinny - zgodnie z art. 17 ust. 2 lit. k) i art. 137 lit. aa) rozporządzenia (UE) 2021/2085 - wyraźnie rozróżniać działania wspierające badania naukowe i innowacje w dziedzinie półprzewodników od działań mających na celu rozwijanie części łańcucha dostaw, tak aby zapewnić odpowiedni udział podmiotów publicznych i prywatnych.
(25) Z myślą o ułatwieniu realizacji konkretnych działań wspieranych w ramach Inicjatywy, takich jak wirtualna platforma projektowa lub linie pilotażowe, konieczne jest zapewnienie możliwości wprowadzenia nowego instrumentu prawnego - Europejskiego Konsorcjum na rzecz Infrastruktury Czipów (ECIC). ECIC powinno mieć osobowość prawną. Oznacza to, że przy składaniu wniosków o finansowanie konkretnych działań, które mają być finansowane w ramach Inicjatywy, wnioskodawcą może być samo ECIC, a nie poszczególne wchodzące w jego skład podmioty. Niemniej jednak, zgodnie z art. 134 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2021/2085, zaproszenia do składania wniosków w ramach programu prac w ramach Inicjatywy są otwarte na różne formy prawne współpracy i na innych uczestników, a wybór wniosków o finansowanie nie opiera się na konkretnej formie prawnej współpracy. Głównym celem ECIC powinno być wspieranie skutecznej i strukturalnej współpracy między podmiotami prawnymi, w tym organizacjami badawczo-technologicznymi, przemysłem i państwami członkowskimi. ECIC powinno się składać z co najmniej trzech członków, a mianowicie państw członkowskich lub publicznych lub prywatnych podmiotów prawnych z co najmniej trzech państw członkowskich lub kombinacji tych opcji, z myślą o osiągnięciu szerokiej reprezentacji w całej Unii. Posiadając osobowość prawną, ECIC miałoby wystarczającą niezależność w zakresie określania zasad dotyczących członkostwa w ECIC, zarządzania nim, jego finansowania, budżetu oraz ustaleń dotyczących wkładów finansowych i rzeczowych jego członków, a także w zakresie koordynacji, zarządzania własnością intelektualną i metod pracy. Członkowie ECIC powinni mieć pełną elastyczność w określaniu prawa właściwego, siedziby statutowej i praw głosu. Wybór publicznych i prywatnych podmiotów prawnych realizujących plan prac ECIC powinien być sprawiedliwy, przejrzysty i otwarty. Aby zapewnić sprawiedliwy i równy dostęp do uczestnictwa, w całym okresie swojego funkcjonowania ECIC powinno być otwarte dla nowych członków, a mianowicie państw członkowskich lub publicznych lub prywatnych podmiotów prawnych. W szczególności państwa członkowskie powinny mieć możliwość przystąpienia do ECIC w dowolnym momencie w charakterze pełnoprawnych członków lub obserwatorów, natomiast inne publiczne lub prywatne podmioty prawne powinny mieć możliwość przystąpienia w dowolnym momencie na sprawiedliwych i rozsądnych warunkach określonych w statucie ECIC. Rada Władz Publicznych Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów powinna być w stanie zweryfikować otwartość ECIC i w razie potrzeby zalecić podjęcie określonych środków zaradczych. Utworzenie ECIC nie powinno wiązać się z faktycznym utworzeniem nowego organu unijnego. Powinno ono wypełnić lukę w zestawie narzędzi Unii, aby połączyć finansowanie pochodzące od państw członkowskich, z budżetu Unii i z inwestycji prywatnych do celów realizacji konkretnych działań wspieranych w ramach Inicjatywy. Komisja nie powinna być członkiem ECIC.
(26) ECIC, w skład którego nie wchodzą podmioty prywatne, ma być uznawane za organizację międzynarodową w rozumieniu art. 143 ust. 1 lit. g) i art. 151 ust. 1 lit. b) dyrektywy Rady 2006/112/WE 9 i za organizację międzynarodową w rozumieniu art. 11 ust. 1 lit. b) dyrektywy Rady (UE) 2020/262 10 . ECIC, w skład którego wchodzą również podmioty prywatne, nie powinien być uznawany za taką organizację międzynarodową.
(27) Badania i rozwój w Unii są coraz bardziej narażone na praktyki mające na celu sprzeniewierzenie informacji poufnych, tajemnic przedsiębiorstwa i danych chronionych, takie jak kradzież własności intelektualnej, przymusowe transfery technologii i szpiegostwo gospodarcze. Aby zapobiec negatywnym skutkom dla interesów Unii i dla celów Inicjatywy, konieczne jest przyjęcie podejścia mającego na celu zapewnienie ochrony dostępu do szczególnie chronionych informacji lub rezultatów oraz ich wykorzystywania, w tym danych i know-how, bezpieczeństwa i przenoszenia własności rezultatów, a także treści chronionych prawami własności intelektualnej powstałych w związku z działaniami wspieranymi w ramach Inicjatywy lub w wyniku tych działań. Aby zapewnić tę ochronę, wszelkie działania wspierane w ramach Inicjatywy oraz finansowane w ramach programów "Horyzont Europa" i "Cyfrowa Europa" powinny być zgodne z odpowiednimi przepisami tych programów, takimi jak przepisy dotyczące uczestnictwa podmiotów mających siedzibę w państwach trzecich stowarzyszonych z programem, umów o udzielenie dotacji, własności i ochrony, bezpieczeństwa, wykorzystywania i upowszechniania, przeniesienia własności rezultatów i udzielenia na nie licencji oraz praw dostępu. Możliwe jest ustanowienie przepisów szczególnych w trakcie realizacji tych programów, w szczególności w odniesieniu do ograniczeń w zakresie przenoszenia własności rezultatów i udzielania na nie licencji zgodnie z art. 40 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2021/695 oraz ograniczeń w zakresie uczestnictwa podmiotów prawnych mających siedzibę w konkretnych państwach trzecich stowarzyszonych z programem lub w innych państwach trzecich ze względu na aktywa strategiczne, strategiczne interesy, autonomię strategiczną lub bezpieczeństwo strategiczne Unii i jej państw członkowskich, zgodnie z art. 22 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2021/695 oraz art. 12 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2021/694. Ponadto przetwarzanie informacji szczególnie chronionych, bezpieczeństwo, poufność, ochrona tajemnic przedsiębiorstwa i praw własności intelektualnej powinny być regulowane prawem Unii, w tym dyrektywami Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 11 i 2004/48/WE 12 , oraz prawem krajowym. Komisja i państwa członkowskie mogą chronić transfery technologii ze względów związanych z unijnymi i narodowymi interesami bezpieczeństwa w związku z inwestycjami w obiekty objęte zakresem niniejszego rozporządzenia zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/452 13 .
(28) Aby ułatwić dostęp do fachowej wiedzy technicznej i zapewnić rozpowszechnianie wiedzy w całej Unii, a także wspierać różne inicjatywy na rzecz umiejętności, należy utworzyć sieć centrów kompetencji. W tym celu Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów powinno określić procedurę tworzenia centrów kompetencji, w tym kryteria wyboru, a także dalsze szczegóły dotyczące realizacji zadań i funkcji, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu. Centra kompetencji tworzące sieć powinny być wybierane przez Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów oraz powinny mieć znaczną ogólną autonomię w określaniu swojej organizacji, składu i metod pracy. Ich organizacja, skład i metody pracy muszą być jednak zgodne z celami niniejszego rozporządzenia i Inicjatywy oraz przyczyniać się do ich realizacji.
(29) Centra kompetencji powinny przyczyniać się do utrzymania wiodącej pozycji Unii pod względem badań nad czi- pami, rozwoju i innowacji oraz zdolności projektowych w tym obszarze, poprzez skupienie się na promowaniu badań, rozwoju, innowacji i projektowania, a także na wytwarzaniu. Dla osiągnięcia tego celu kluczowe znaczenie ma wspieranie potencjału ludzkiego i umiejętności poprzez kształcenie w dziedzinie nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM) do poziomu podoktorskiego. W szczególności centra kompetencji powinny świadczyć usługi na rzecz zainteresowanych stron z sektora półprzewodników, w tym na rzecz przedsiębiorstw typu startup i MŚP. Usługi te mogą na przykład obejmować ułatwianie dostępu do linii pilotażowych i wirtualnej platformy projektowej, zapewnianie szkoleń i rozwoju umiejętności, wsparcie w znalezieniu inwestorów, wykorzystanie istniejących kompetencji lokalnych lub dotarcie do odpowiednich sektorów wertykalnych. Usługi te powinny być świadczone w sposób otwarty, przejrzysty i niedyskryminujący. Każde centrum kompetencji powinno łączyć się z europejską siecią centrów kompetencji w dziedzinie półprzewodników i wchodzić w jej skład oraz powinno działać jako punkt dostępu do innych węzłów sieci. W tym względzie należy zmaksymalizować synergie z podobnymi istniejącymi strukturami, takimi jak europejskie centra innowacji cyfrowych ustanowione w ramach programu "Cyfrowa Europa". Przykładowo, państwa członkowskie mogłyby wyznaczyć istniejące europejskie centrum innowacji cyfrowych ukierunkowane na półprzewodniki jako centrum kompetencji do celów niniejszego rozporządzenia, o ile nie zostanie naruszony zakaz podwójnego finansowania.
(30) Projektowanie czipów jest jedną z kluczowych zdolności służących wdrożeniu wszelkich innowacji i funkcjonalności w rozwiązaniach elektronicznych dostosowanych do różnych zastosowań i potrzeb użytkowników półprzewodników. Jako takie, projektowanie jest centralnym elementem łańcucha wartości półprzewodników, a wspieranie rozwoju zdolności projektowych w Unii ma fundamentalne znaczenie. Aby uznać kluczową rolę centrów projektowania i ich wkład w europejską doskonałość w zakresie projektowania zaawansowanych czipów poprzez oferowanie usług lub wzmacnianie umiejętności i zdolności w dziedzinie projektowania w Unii, Komisja powinna mieć możliwość przyznania znaku "centrum doskonałości w zakresie projektowania". Z uwagi na ich znaczenie dla umożliwienia utworzenia odpornego ekosystemu półprzewodników centra doskonałości w zakresie projektowania należy uznać za działające w interesie publicznym. Aby przyczynić się do odporności unijnego ekosystemu półprzewodników, państwa członkowskie powinny mieć możliwość stosowania środków wsparcia, w sposób proporcjonalny, jeżeli takimi centrami doskonałości w zakresie projektowania są MŚP. Pozostaje to bez uszczerbku dla kompetencji Komisji w dziedzinie pomocy państwa zgodnie z art. 107 i 108 TFUE, w stosownych przypadkach, oraz dla komunikatu Komisji z dnia 19 października 2022 r. zatytułowanego: "Zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną" (zwanego dalej "zasadami ramowymi dotyczącymi pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną"). Zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną mają na celu ułatwienie działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej, która ze względu na niedoskonałości rynku nie miałaby miejsca bez wsparcia publicznego. W tym względzie, w oparciu o zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną, państwa członkowskie mogłyby, pod pewnymi warunkami, zapewnić przedsiębiorstwom i społeczności badawczej niezbędne zachęty do prowadzenia tej ważnej działalności i inwestycji w tym obszarze. Na podstawie zasad ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną można by zezwolić na maksymalne intensywności pomocy do poziomu 80 % na pomoc na projekty badawczo-rozwojowe średnich przedsiębiorstw i do poziomu 90 % na projekty małych przedsiębiorstw. Ponadto, aby zmaksymalizować synergie, centra kompetencji utworzone w ramach Inicjatywy, które koncentrują się na projektowaniu najnowocześniejszych czipów, powinny mieć możliwość ubiegania się o przyznanie znaku "centrum doskonałości w zakresie projektowania". Jednocześnie państwa członkowskie mogłyby wyznaczyć centrum doskonałości w zakresie projektowania na swoje proponowane centrum kompetencji.
(31) Aby wspierać tworzenie niezbędnych zdolności wytwórczych i związanych z nimi zdolności projektowych, a tym samym zapewnić bezpieczeństwo dostaw oraz wzmocnić odporność unijnego ekosystemu półprzewodników, właściwe może być wsparcie publiczne, pod warunkiem że nie prowadzi to do zakłóceń na rynku wewnętrznym. W tym względzie konieczne jest zharmonizowanie niektórych warunków dla operatorów w zakresie realizacji konkretnych projektów na poziomie Unii, przyczyniających się do osiągnięcia celów niniejszego rozporządzenia, a także rozróżnienie między dwoma rodzajami obiektów, a mianowicie między zintegrowanymi zakładami produkcyjnymi a otwartymi unijnymi fabrykami. Czynnikiem umożliwiającym dokonanie rozróżnienia na potrzeby kwalifikacji jako jeden z tych dwóch rodzajów obiektów powinien być model biznesowy. Otwarte unijne fabryki oferują zdolność produkcyjną innym przedsiębiorstwom. Zintegrowane zakłady produkcyjne produkują do własnych celów handlowych i mogą włączyć do swojego modelu biznesowego inne etapy łańcucha dostaw oprócz produkcji, takie jak projektowanie i sprzedaż produktów.
(32) Zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki powinny zapewniać zdolności w zakresie wytwarzania półprzewodników lub produkcji sprzętu lub kluczowych komponentów takiego sprzętu wykorzystywanego głównie w wytwarzaniu półprzewodników, które są obiektami "pierwszymi tego rodzaju" w Unii i przyczyniają się do bezpieczeństwa dostaw oraz do odporności ekosystemu półprzewodników na rynku wewnętrznym. Czynnikiem kwalifikującym do statusu obiektu "pierwszego tego rodzaju" jest wprowadzenie na rynek wewnętrzny innowacyjnego elementu w odniesieniu do procesów wytwórczych lub produktu końcowego, który mógłby opierać się na nowych lub istniejących generacjach technologii. Stosowne elementy innowacji mogłyby dotyczyć generacji technologii lub materiału do podłoża lub sposobów podejścia prowadzących do zwiększenia mocy obliczeniowej lub innych atrybutów wydajności, zwiększenia efektywności energetycznej, podniesienia poziomu ochrony, bezpieczeństwa lub niezawodności, a także do integracji nowych funkcji, takich jak sztuczna inteligencja (AI), pojemność pamięci lub inne. Przykładem innowacji jest również integracja różnych procesów prowadząca do zwiększenia wydajności lub automatyzacji instalacji w obudowie i montażu. Jeżeli chodzi o korzyści dla środowiska, elementy innowacji obejmują zmniejszenie w wymierny sposób ilości wykorzystywanej energii, wykorzystywanej wody lub wykorzystywanych chemikaliów, lub zwiększenie zdolności do recyklingu materiałów. Te elementy innowacji mogłyby mieć zastosowanie zarówno do dojrzałych, jak i najnowocześniejszych generacji technologii. Takie innowacje nie powinny jeszcze być w znacznym stopniu obecne ani nie powinna być zaplanowana ich budowa w Unii. Na przykład podobne innowacje w dziedzinie badań i rozwoju lub produkcji na małą skalę niekoniecznie wykluczałyby późniejsze zakwalifikowanie jako obiekt "pierwszy tego rodzaju". Zarówno instalacja nowego, jak i znacznie zmodernizowanego obiektu mogłaby prowadzić do zakwalifikowania go jako obiekt "pierwszy tego rodzaju".
(33) W przypadku gdy otwarta unijna fabryka oferuje zdolność produkcyjną przedsiębiorstwom niepowiązanym z operatorem obiektu, taka otwarta unijna fabryka powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać odpowiedni i skuteczny rozdział funkcjonalny w celu zapobieżenia wymianie informacji poufnych między produkcją wewnętrzną a zewnętrzną. Powinno to mieć zastosowanie do wszelkich informacji uzyskanych podczas projektowania oraz w procesach wytwórczych segmentu front-end lub segmentu back-end.
(34) Aby obiekt mógł kwalifikować się jako zintegrowany zakład produkcyjny lub otwarta unijna fabryka, jego utworzenie powinno mieć wyraźne pozytywne oddziaływanie, z efektem rozlewania się wykraczającym poza dane przedsiębiorstwo lub dane państwo członkowskie, na łańcuch wartości półprzewodników w Unii w perspektywie średnio- i długoterminowej, z myślą o zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw i odporności ekosystemu półprzewodników, a także o przyczynianiu się do dwojakiej zielonej i cyfrowej transformacji Unii. Na potrzeby zakwalifikowania obiektów jako zintegrowane zakłady produkcyjne lub otwarte unijne fabryki można rozważyć różne działania mające na celu uzyskanie pozytywnego efektu mnożnikowego. Przykłady obejmują: zapewnienie dostępu do zakładów wytwórczych za opłatą rynkową; przekazanie narzędzi projektowania procesów mniejszym przedsiębiorstwom projektowym lub wirtualnej platformie projektowej; rozpowszechnianie wyników działań badawczo-rozwojowych prowadzonych przez te zakłady; udział we współpracy badawczej z europejskimi uniwersytetami i instytutami badawczymi; współpracę z organami krajowymi lub instytucjami edukacyjnymi i zawodowymi w celu przyczynienia się do rozwoju umiejętności; przyczynianie się do realizacji ogólnounijnych projektów badawczych lub oferowanie specjalnych możliwości wsparcia dla przedsiębiorstw typu startup i dla MŚP. Za jeden ze wskaźników wyraźnego pozytywnego oddziaływania zintegrowanego zakładu produkcyjnego lub otwartej unijnej fabryki na łańcuch wartości półprzewodników w Unii należy uznać wpływ na szereg państw członkowskich, w tym w odniesieniu do celów spójności.
(35) Ważne jest, aby zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki nie podlegały eksterytorialnemu stosowaniu obowiązków świadczenia usługi publicznej nakładanych przez państwa trzecie, które mogłyby osłabić zdolność tych zakładów i fabryk do korzystania z ich infrastruktury, oprogramowania, usług, urządzeń, aktywów, zasobów, własności intelektualnej lub know-how potrzebnych do wypełnienia obowiązku dotyczącego zamówień priorytetowych na podstawie niniejszego rozporządzenia, do których realizacji musiałyby się zobowiązać.
(36) Z uwagi na szybki rozwój technologii półprzewodnikowych oraz w celu wzmocnienia przyszłej konkurencyjności przemysłowej Unii, zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki powinny inwestować w Unii w ciągłe innowacje w celu osiągnięcia konkretnych postępów w dziedzinie technologii półprzewodnikowych lub w celu przygotowania technologii nowej generacji. W związku z tym zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki powinny mieć możliwość prowadzenia testów i doświadczeń dotyczących nowych rozwiązań dzięki preferencyjnemu dostępowi do linii pilotażowych utworzonych w ramach Inicjatywy, przy wykorzystaniu przyspieszonej procedury składania wniosków o dostęp do ich usług. Żaden taki preferencyjny dostęp nie powinien wykluczać skutecznego dostępu na sprawiedliwych warunkach dla innych zainteresowanych przedsiębiorstw, w szczególności przedsiębiorstw typu startup i MŚP, do linii pilotażowych, ani utrudniać im takiego dostępu.
(37) Biorąc pod uwagę znaczenie wykwalifikowanej i posiadającej odpowiednie umiejętności siły roboczej dla osiągnięcia celów niniejszego rozporządzenia, zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki powinny wspierać unijny zasób talentów poprzez rozwijanie i wdrażanie szkoleń w zakresie kształcenia i umiejętności oraz zwiększanie puli wykwalifikowanej i posiadającej odpowiednie umiejętności siły roboczej.
(38) Aby umożliwić przeprowadzenie jednolitej i przejrzystej procedury uzyskiwania statusu zintegrowanego zakładu produkcyjnego lub otwartej unijnej fabryki, decyzję o przyznaniu takiego statusu powinna przyjmować Komisja na wniosek pojedynczego przedsiębiorstwa lub konsorcjum złożonego z większej liczby przedsiębiorstw. Status powinien być otwarty zarówno dla instalacji nowego zakładu wytwarzania półprzewodników, jak i dla znaczącego zwiększenia skali lub innowacyjnej transformacji istniejącego zakładu wytwarzania półprzewodników. Aby uwzględnić znaczenie skoordynowanego i wspólnego wdrażania planowanego obiektu, w swojej ocenie Komisja powinna wziąć pod uwagę gotowość jednego państwa członkowskiego lub większej ich liczby, w których wnioskodawca zamierza utworzyć swoje obiekty, do wsparcia procesu tworzenia takich obiektów. Ponadto przy ocenie wykonalności biznesplanu Komisja mogłaby wziąć pod uwagę ogólną historię wnioskodawcy.
(39) W świetle praw związanych z uznaniem za zintegrowany zakład produkcyjny lub otwartą unijną fabrykę Komisja powinna monitorować, czy obiekty, którym przyznano ten status, nadal spełniają wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu. Jeżeli nie ma to już miejsca, Komisja powinna mieć prawo do ponownego zbadania oraz, w razie potrzeby, uchylenia statusu i, co za tym idzie, związanych z nim praw. Wszelkie decyzje o uchyleniu statusu powinny być podejmowane wyłącznie po konsultacji z Europejską Radą ds. Półprzewodników oraz powinny być właściwie uzasadnione. W związku z tym, przedsiębiorstwo prowadzące zintegrowany zakład produkcyjny lub otwartą unijną fabrykę powinno mieć możliwość proaktywnego wystąpienia o przegląd okresu obowiązywania statusu lub planów wdrożenia, w przypadku gdy nieprzewidziane okoliczności zewnętrzne - takie jak poważne zakłócenia wywierające bezpośredni wpływ ekonomiczny na uznany obiekt - mogą wpływać na jego zdolność do spełnienia kryteriów. Aby uwzględnić fakt, że większość praw przyznaje się w okresie tworzenia obiektu, nawet w przypadku uchylenia statusu obiekty powinny nadal podlegać obowiązkowi realizacji zamówień priorytetowych w okresie pozostałym do wygaśnięcia statusu.
(40) Z uwagi na ich znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw oraz utworzenia odpornego ekosystemu półprzewodników zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki należy uznać za działające w interesie publicznym. Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw półprzewodników jest ważne również dla cyfryzacji, która umożliwia zieloną transformację wielu innych sektorów. Aby przyciągnąć inwestycje do unijnego sektora półprzewodników oraz przyczynić się do bezpieczeństwa dostaw półprzewodników i odporności unijnego ekosystemu półprzewodników, państwa członkowskie mogą stosować środki wsparcia, w tym zachęty, oraz przewidzieć wsparcie administracyjne w ramach krajowych procedur wydawania pozwoleń dla zintegrowanych zakładów produkcyjnych i otwartych unijnych fabryk. Pozostaje to bez uszczerbku dla kompetencji Komisji w dziedzinie pomocy państwa zgodnie z art. 107 i 108 TFUE, w stosownych przypadkach. Aby zapewnić prawidłowe i skuteczne stosowanie zasad pomocy państwa, już w swoim komunikacie z dnia 8 lutego 2022 r. zatytułowanym "Akt w sprawie czipów dla Europy" Komisja uznała potrzebę indywidualnej oceny pomocy państwa przyznanej zakładom produkcji zaawansowanych półprzewodników, z myślą o zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw Unii i odporności jej łańcucha dostaw przy jednoczesnym wywieraniu znaczącego pozytywnego wpływu na szerzej rozumianą gospodarkę. Ponadto procedury uznawania "zintegrowanych zakładów produkcyjnych" lub "otwartych unijnych fabryk" oraz zatwierdzania pomocy państwa będą, w stosownych przypadkach, prowadzone równolegle w celu przyspieszenia procesu decyzyjnego. Państwa członkowskie powinny wspierać tworzenie zintegrowanych zakładów produkcyjnych i otwartych unijnych fabryk zgodnie z prawem Unii. Zapewniając środki wsparcia na rzecz zintegrowanych zakładów produkcyjnych i otwartych unijnych fabryk, państwa członkowskie powinny mieć możliwość rozważenia ustanowienia niedyskryminujących wymogów związanych z ochroną praw własności intelektualnej i bezpieczeństwem - w tym cyberbezpieczeństwem - oraz z poufnością, a także mogą zalecić środki łagodzące w celu przeciwdziałania szczególnym ryzykom związanym z ingerencją, przymusowymi transferami technologii i kradzieżą własności intelektualnej przez podmioty z państw trzecich.
(41) Aby zachęcić do tworzenia niezbędnych powiązanych zdolności projektowych, państwa członkowskie mogą udzielać wsparcia takim działaniom zgodnie z zasadami pomocy państwa na podstawie art. 107 i 108 TFUE, w tym na podstawie zasad ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną lub rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 14 .
(42) Konieczne jest jak najszybsze utworzenie zintegrowanych zakładów produkcyjnych i otwartych unijnych fabryk, przy jednoczesnym utrzymaniu minimalnego obciążenia administracyjnego. Z tego powodu państwa członkowskie powinny jak najszybciej rozpatrywać wnioski dotyczące planowania, budowy i działalności zintegrowanych zakładów produkcyjnych i otwartych unijnych fabryk. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość wyznaczenia organu, który będzie ułatwiał i koordynował procedury wydawania pozwoleń i który mógłby wyznaczyć koordynatora pełniącego funkcję pojedynczego punktu kontaktowego dla danego projektu. Ponadto, jeżeli jest to konieczne w celu przyznania odstępstwa na podstawie dyrektywy Rady 92/43/EWG 15 i dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 16 , tworzenie i prowadzenie tych obiektów można uznać za leżące w nadrzędnym interesie publicznym w rozumieniu tych dyrektyw, o ile spełnione są pozostałe warunki określone w tych przepisach. Pozo- staje to bez uszczerbku dla stosowania lub wdrażania innych przepisów prawa Unii w dziedzinie środowiska.
(43) Innowacyjne przedsiębiorstwa wykorzystujące zaawansowane technologie są w coraz większym stopniu narażone na praktyki mające na celu sprzeniewierzenie informacji poufnych, tajemnic przedsiębiorstwa i danych chronionych, takie jak kradzież własności intelektualnej, nieuprawnione kopiowanie, przymusowe transfery technologii, szpiegostwo gospodarcze lub naruszenie wymogów poufności, prowadzone z terytorium Unii oraz, w szczególności, spoza Unii. Zachodzące w ostatnich latach zmiany, takie jak powszechniejszy outsourcing, dłuższe globalne łańcuchy dostaw oraz powszechniejsze wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych, przyczyniają się do zwiększenia ryzyka występowania tych praktyk. Bezprawne pozyskiwanie, wykorzystywanie lub ujawnianie informacji poufnych, tajemnic przedsiębiorstwa i danych chronionych uniemożliwiają czerpanie korzyści z wejścia na rynek przed konkurentami, wynikających z działań innowacyjnych. Aby zapewnić ochronę informacji poufnych, tajemnic przedsiębiorstwa i danych chronionych, niniejsze rozporządzenie należy wykonywać w sposób w pełni zgodny z unijnymi i międzynarodowymi ramami dotyczącymi ochrony danych i praw własności intelektualnej oraz ich egzekwowania, w tym z dyrektywą 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 17 , dyrektywami 2004/48/WE i (UE) 2016/943 oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 18 . Aby w większym stopniu przeciwdziałać kluczowym ryzykom w łańcuchu dostaw, państwa członkowskie mogą skorzystać z przewidzianej w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2555 19 możliwości przeprowadzenia skoordynowanych ocen ryzyka dla bezpieczeństwa krytycznych łańcuchów dostaw, jak miało to miejsce w przypadku sieci 5G w następstwie zalecenia Komisji (UE) 2019/534 20 , w celu zidentyfikowania - w odniesieniu do poszczególnych sektorów - odnośnych zagrożeń i podatności oraz określenia środków, planów ograniczania ryzyka i najlepszych praktyk w zakresie przeciwdziałania krytycznym zależnościom, potencjalnym pojedynczym punktom awarii, zagrożeniom, podatnościom i innym ryzykom związanym z łańcuchem dostaw.
(44) Rynek wewnętrzny znacznie skorzystałby na wspólnych normach dotyczących ekologicznych, wytwarzanych w zrównoważony sposób, godnych zaufania i bezpiecznych czipów. Przyszłe inteligentne urządzenia, systemy i platformy łączności będą musiały opierać się na zaawansowanych czipach półprzewodnikowych i będą musiały spełniać wymogi w zakresie ekologii, zaufania i cyberbezpieczeństwa, które w dużej mierze będą uzależnione od specyfiki technologii leżącej u ich podstaw. W tym celu Unia powinna opracować referencyjne procedury certyfikacji i zobowiązać przemysł do wspólnego opracowania takich procedur dla określonych sektorów i technologii o potencjalnie dużym wpływie społecznym.
(45) W związku z tym Komisja, w konsultacji z Europejską Radą ds. Półprzewodników oraz przy należytym udziale zainteresowanych stron, powinna zidentyfikować sektory i produkty, które opierają się na technologiach półprzewodnikowych lub korzystają z nich w szerokim zakresie i które potrzebują certyfikowanych ekologicznych, godnych zaufania i bezpiecznych czipów. Identyfikacja takich sektorów i produktów pozwoliłoby stymulować upowszechnienie europejskich i międzynarodowych standardów zarządzania ryzykiem.
(46) W świetle złożoności łańcucha dostaw półprzewodników oraz ryzyka przyszłych niedoborów, w niniejszym rozporządzeniu należy przewidzieć instrumenty umożliwiające skoordynowane podejście do mapowania strategicznego i monitorowania sektora półprzewodników oraz skutecznego przeciwdziałania ewentualnym zakłóceniom rynku w proporcjonalny sposób.
(47) Celem mapowania strategicznego w sektorze półprzewodników powinno być przedstawienie analizy mocnych i słabych stron Unii w globalnych sektorach półprzewodników, z myślą o dostarczeniu podstawy dla środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw i odporność unijnego ekosystemu półprzewodników. W tym celu w ramach mapowania strategicznego należy zidentyfikować takie czynniki jak: kluczowe produkty i infrastruktura krytyczna na rynku wewnętrznym zależne od dostaw półprzewodników, główne sektory wykorzystujące półprzewodniki oraz ich bieżące i spodziewane potrzeby, kluczowe segmenty unijnego łańcucha dostaw półprzewodników, charakterystyka technologiczna, zależności od technologii i dostawców z państw trzecich, a także wąskie gardła w unijnym sektorze półprzewodników, bieżące i spodziewane zapotrzebowanie na umiejętności i dostęp do wykwalifikowanej siły roboczej oraz, w stosownych przypadkach, potencjalny wpływ środków przewidzianych w zestawie narzędzi w razie sytuacji nadzwyczajnych. Mapowanie strategiczne powinno opierać się na publicznie i komercyjnie dostępnych danych oraz, w razie potrzeby, na danych uzyskanych w drodze wniosków o dobrowolne udzielenie informacji przedsiębiorstw, w konsultacji z Europejską Radą ds. Półprzewodników.
(48) W celu prognozowania przyszłych zakłóceń na poszczególnych etapach łańcucha wartości półprzewodników w Unii oraz handlu w Unii, a także przygotowania się na te zakłócenia, Komisja - wspierana przez Europejską Radę ds. Półprzewodników oraz w oparciu o wyniki mapowania strategicznego - powinna określić wskaźniki wczesnego ostrzegania i opracować ich wykaz. Wskaźniki takie mogłyby obejmować nietypowe wydłużenie czasu realizacji, dostępność surowców, produktów pośrednich i kapitału ludzkiego potrzebnych do produkcji półprzewodników lub odpowiedniego sprzętu produkcyjnego, prognozowany popyt na półprzewodniki na rynku unijnym i globalnym, gwałtowny wzrost cen przekraczający zwykłą fluktuację cen, skutki awarii, ataków, klęsk żywiołowych lub innych poważnych zdarzeń, skutki polityki handlowej, taryf celnych, ograniczeń wywozowych, barier handlowych i innych środków związanych z handlem oraz skutki zamykania przedsiębiorstw, delokalizacji lub przejęcia kluczowych uczestników rynku. Działania monitorujące Komisji powinny koncentrować się na tych wskaźnikach wczesnego ostrzegania.
(49) Ze względu na złożone, szybko ewoluujące i wzajemnie powiązane łańcuchy wartości półprzewodników, w których uczestniczą różne podmioty, konieczne jest skoordynowane podejście do monitorowania w celu zwiększenia zdolności do ograniczania ryzyk, które mogą mieć negatywny wpływ na dostawy półprzewodników, oraz lepszego zrozumienia dynamiki łańcucha wartości półprzewodników. Komisja, w konsultacji z Europejską Radą ds. Półprzewodników, powinna monitorować łańcuch wartości półprzewodników, koncentrując się na wskaźnikach wczesnego ostrzegania oraz identyfikując najlepsze praktyki służące ograniczaniu ryzyka i zwiększeniu przejrzystości w łańcuchu wartości półprzewodników, w taki sposób, aby nie stanowiło to nadmiernego obciążenia administracyjnego dla przedsiębiorstw, w szczególności MŚP.
(50) W celu zminimalizowania obciążenia dla przedsiębiorstw uczestniczących w monitorowaniu w roli respondentów oraz w celu zapewnienia, aby uzyskane informacje mogły być zestawiane w znaczący sposób, Komisja powinna przewidzieć znormalizowane i bezpieczne środki służące gromadzeniu wszelkich informacji. Środki te powinny zapewniać traktowanie wszelkich zgromadzonych informacji jako poufne, przy zapewnieniu tajemnicy handlowej i cyberbezpieczeństwa.
(51) Istotne ustalenia, w tym informacje przekazane przez odpowiednie zainteresowane strony i stowarzyszenia branżowe, należy przekazywać Europejskiej Radzie ds. Półprzewodników, aby umożliwić regularną wymianę informacji oraz włączenie tych informacji do przeglądu monitorowania łańcuchów wartości półprzewodników.
(52) Aby umożliwić te działania w zakresie monitorowania, właściwe organy krajowe państw członkowskich powinny sporządzić listę kontaktów wszystkich odpowiednich przedsiębiorstw prowadzących działalność w całym łańcuchu dostaw półprzewodników i mających siedzibę na ich terytorium. Lista ta powinna umożliwić identyfikację odpowiednich respondentów wniosków o dobrowolne udzielenie informacji. Lista nie musi być wyczerpująca. Z listą należy postępować w sposób zapewniający pełne poszanowanie mających zastosowanie zasad poufności.
(53) Dostępność odpowiednich zasobów ludzkich, finansowych i technicznych umożliwiłaby skuteczną realizację zadań wynikających z niniejszego rozporządzenia oraz przyczyniłaby się do osiągnięcia określonych w nim celów. W związku z tym, bez uszczerbku dla procedury budżetowej i jej autonomii administracyjnej, Komisja powinna optymalnie wykorzystywać zasoby, aby zapewnić możliwość skutecznego wykonywania swoich obowiązków i uprawnień w ramach niniejszego rozporządzenia.
(54) Przyjmuje się, że pewna liczba przedsiębiorstw świadczących usługi lub dostarczających towary w zakresie półprzewodników ma zasadnicze znaczenie dla efektywnego łańcucha dostaw półprzewodników w unijnym ekosystemie półprzewodników ze względu na liczbę przedsiębiorstw unijnych polegających na ich produktach, ich udział w rynku unijnym lub globalnym, ich znaczenie dla zapewnienia wystarczającego poziomu dostaw lub ewentualne skutki zakłócenia dostaw ich produktów lub usług. Państwa członkowskie, we współpracy z Komisją, powinny identyfikować tych kluczowych uczestników rynku na swoich terytoriach.
(55) Zgodnie z art. 4 rozporządzenia (UE) 2019/452, przy ustalaniu, czy dana bezpośrednia inwestycja zagraniczna może mieć wpływ na bezpieczeństwo lub porządek publiczny, państwa członkowskie i Komisja mogą uwzględniać jej ewentualny wpływ na technologie krytyczne i produkty podwójnego zastosowania zdefiniowane w art. 2 pkt 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 428/2009 21 , w tym półprzewodniki.
(56) W ramach monitorowania państwa członkowskie powinny w szczególności uwzględniać integralność działalności prowadzonej przez kluczowych uczestników rynku. Zainteresowane państwo członkowskie mogłoby zwrócić uwagę Europejskiej Rady ds. Półprzewodników na takie kwestie.
(57) Aby umożliwić przewidywanie potencjalnych niedoborów, właściwe organy krajowe powinny ostrzec Komisję, gdy dowiedzą się o ryzyku poważnych zakłóceń w dostawach półprzewodników lub gdy mają konkretne i wiarygodne informacje o urzeczywistnieniu się jakiegokolwiek innego istotnego czynnika ryzyka lub zdarzenia. Aby zapewnić skoordynowane podejście, Komisja powinna - gdy dowiaduje się o ryzyku poważnych zakłóceń w dostawach półprzewodników lub gdy ma konkretne lub wiarygodne informacje o urzeczywistnieniu się jakiegokolwiek innego istotnego czynnika ryzyka lub zdarzenia, po otrzymaniu ostrzeżenia lub dzięki informacjom od partnerów międzynarodowych - zwołać nadzwyczajne posiedzenie Europejskiej Rady ds. Półprzewodników w celu przedyskutowania powagi zakłóceń oraz ewentualnego zainicjowania procedury na potrzeby uruchomienia etapu kryzysowego i tego, czy właściwe, konieczne i proporcjonalne może być, aby państwa członkowskie przeprowadziły skoordynowane wspólne postępowanie o udzielenie zamówienia jako środek zapobiegawczy, a także nawiązały dialog z zainteresowanymi stronami, z myślą o określeniu, przygotowaniu i ewentualnym skoordynowaniu takich środków zapobiegawczych. Europejska Rada ds. Półprzewodników i Komisja powinny w ramach tego dialogu uwzględnić opinie zainteresowanych stron w łańcuchu wartości półprzewodników. Komisja powinna konsultować się i współpracować z odpowiednimi państwami trzecimi w celu wspólnego zaradzenia zakłóceniom w łańcuchu dostaw, zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami oraz bez uszczerbku dla wymogów proceduralnych.
(58) W przypadku wystąpienia konkretnych, poważnych i wiarygodnych dowodów na wystąpienie kryzysu związanego z niedoborem półprzewodników należy uruchomić etap kryzysowy. Kryzys związany z niedoborem półprzewodników występuje w przypadku poważnych zakłóceń w dostawach półprzewodników lub poważnych przeszkód w handlu półprzewodnikami w Unii, prowadzących do znaczących niedoborów półprzewodników, produktów pośrednich lub surowców lub materiałów przetworzonych, a takie znaczące niedobory uniemożliwiają dostarczanie, naprawę i konserwację podstawowych produktów wykorzystywanych przez sektory krytyczne, na przykład sprzętu medycznego i diagnostycznego, w stopniu, w jakim miałoby to poważny negatywny wpływ na funkcjonowanie sektorów krytycznych ze względu na ich wpływ na społeczeństwo, gospodarkę i bezpieczeństwo Unii.
(59) Aby zapewnić sprawną i skuteczną reakcję na taki kryzys związany z niedoborem półprzewodników, w przypadku gdy Komisja dowiaduje się o potencjalnym kryzysie związanym z niedoborem półprzewodników, powinna ocenić, czy spełnione są warunki uruchomienia etapu kryzysowego. Jeżeli ocena ta dostarczy konkretnych, poważnych i wiarygodnych dowodów na wystąpienie kryzysu związanego z niedoborem półprzewodników, Komisja powinna mieć możliwość przedstawienia Radzie wniosku w sprawie uruchomienia etapu kryzysowego na ustalony wcześniej okres nieprzekraczający 12 miesięcy, z uwzględnieniem opinii Europejskiej Rady ds. Półprzewodników. Komisja powinna ocenić, czy konieczne jest przedłużenie tego etapu kryzysowego lub jego wcześniejsze zakończenie, oraz zainicjować taką procedurę, jeżeli taka konieczność zostanie stwierdzona, z uwzględnieniem opinii Europejskiej Rady ds. Półprzewodników.
(60) Ze względu na wrażliwy charakter uruchomienia etapu kryzysowego oraz potencjalnych środków, które mogą zostać podjęte w odpowiedzi na ten krok, w tym ze względu na znaczący wpływ, jaki takie środki mogłyby mieć na prywatne przedsiębiorstwa w Unii, uprawnienia do przyjęcia aktu wykonawczego w odniesieniu do uruchomienia, przedłużenia i zakończenia etapu kryzysowego w sytuacji kryzysu związanego z niedoborem półprzewodników należy powierzyć Radzie.
(61) Ścisła współpraca między Komisją a państwami członkowskimi oraz koordynacja wszelkich środków krajowych podejmowanych w odniesieniu do łańcucha dostaw półprzewodników jest konieczna na etapie kryzysowym w celu przeciwdziałania zakłóceniom, przy jednoczesnym zachowaniu niezbędnej spójności, odporności i skuteczności. W tym celu Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna, stosownie do potrzeb, odbywać nadzwyczajne posiedzenia. Wszelkie podejmowane środki powinny być ściśle ograniczone do czasu trwania etapu kryzysowego.
(62) W celu zapewnienia szybkiej, skutecznej i skoordynowanej reakcji Unii na kryzys związany z niedoborem półprzewodników konieczne jest terminowe przekazywanie Komisji i państwom członkowskim za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Półprzewodników aktualnych informacji na temat rozwoju sytuacji operacyjnej, a także zapewnienie możliwości podjęcia skutecznych środków w celu zabezpieczenia dostaw półprzewodników do dotkniętych kryzysem sektorów krytycznych. Należy zidentyfikować odpowiednie, skuteczne i proporcjonalne środki oraz wdrożyć je w chwili uruchomienia etapu kryzysowego, bez uszczerbku dla ewentualnej dalszej współpracy międzynarodowej z odpowiednimi partnerami w celu złagodzenia rozwijającej się sytuacji kryzysowej. W stosownych przypadkach Komisja powinna zwrócić się o informacje do przedsiębiorstw z całego łańcucha dostaw półprzewodników. Ponadto Komisja powinna mieć możliwość, w przypadku gdy jest to konieczne i proporcjonalne, nałożenia na zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki obowiązku przyjęcia i priorytetowego traktowania zamówienia na produkcję produktów istotnych w kontekście kryzysu, a także działania w charakterze centralnej jednostki zakupującej w przypadku upoważnienia przez państwa członkowskie. Komisja powinna ograniczyć te środki do niektórych sektorów krytycznych. Europejska Rada ds. Półprzewodników może również oceniać i doradzać w zakresie odpowiednich i skutecznych środków. Ponadto Europejska Rada ds. Półprzewodników może doradzać w sprawie konieczności wprowadzenia środków ochronnych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/479 22 . Stosowanie wszystkich środków nadzwyczajnych powinno być proporcjonalne i ograniczone do tego, co jest konieczne do zaradzenia kryzysowi związanemu z niedoborem półprzewodników, w najlepszym interesie Unii. Komisja powinna regularnie informować Parlament Europejski i Radę o podejmowanych środkach i przyczynach ich podjęcia. Po konsultacji z Europejską Radą ds. Półprzewodników Komisja może wydać dalsze wytyczne dotyczące wdrażania i stosowania środków nadzwyczajnych.
(63) Szereg sektorów ma krytyczne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Do celów niniejszego rozporządzenia te sektory krytyczne powinny być wymienione w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Wykaz ten powinien obejmować wyłącznie sektory i podsektory wymienione w załączniku do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2557 23 , w wersji obowiązującej w dniu 19 września 2023 r., oraz sektory obronności i bezpieczeństwa, ze względu na ich ważną rolę w zapewnianiu niezbędnych funkcji społecznych. Niektóre środki należy podejmować wyłącznie w celu zabezpieczenia dostaw do sektorów krytycznych. Komisja może ograniczyć środki nadzwyczajne do niektórych z tych sektorów lub do niektórych ich części, jeżeli kryzys związany z niedoborem półprzewodników zakłócił ich funkcjonowanie lub grozi zakłóceniem ich funkcjonowania.
(64) Celem wniosków o udzielenie informacji przez przedsiębiorstwa uczestniczące w całym łańcuchu dostaw półprzewodników i mające siedzibę w Unii jest, na etapie kryzysowym, umożliwienie precyzyjnej oceny kryzysu związanego z niedoborem półprzewodników lub określenie i przygotowanie potencjalnych środków łagodzących lub nadzwyczajnych na poziomie Unii lub krajowym. Informacje takie mogą obejmować potencjał produkcyjny, zdolność produkcyjną oraz bieżące główne zakłócenia i wąskie gardła. Aspekty te mogłyby obejmować: typowe i aktualne rzeczywiste zapasy produktów istotnych w kontekście kryzysu w zakładach produkcyjnych znajdujących się w Unii, a także w zakładach produkcyjnych, które znajdują się w państwach trzecich, w których te przedsiębiorstwa prowadzą działalność lub z których zamawiają dostawy lub w których się zaopatrują; typowy i aktualny rzeczywisty średni czas realizacji zamówień na najczęściej wytwarzane produkty; przewidywaną produkcję na kolejne trzy miesiące dla każdego unijnego zakładu produkcyjnego; lub przyczyny, które uniemożliwiają wykorzystanie zdolności produkcyjnej. Takie informacje powinny ograniczać się do tego, co jest konieczne do oceny charakteru kryzysu związanego z niedoborem półprzewodników lub potencjalnych środków łagodzących lub nadzwyczajnych na poziomie Unii lub krajowym. Wnioski o udzielenie informacji nie powinny oznaczać dostarczania informacji, których ujawnienie jest sprzeczne z interesami bezpieczeństwa narodowego państw członkowskich. Konkretne informacje, o które należy się zwrócić, mogą zostać opracowane na podstawie porady otrzymanej wcześniej w drodze dobrowolnych konsultacji od reprezentatywnej liczby odpowiednich przedsiębiorstw, we współpracy z Europejską Radą ds. Półprzewodników. Każdy wniosek powinien być proporcjonalny, uwzględniać uzasadnione cele przedsiębiorstwa oraz koszty i działania wymagane do udostępnienia danych, a także należy wskazać w nim terminy na przekazanie żądanych informacji. Przedsiębiorstwa powinny mieć obowiązek zastosowania się do tego wniosku i mogą podlegać karom w przypadku, gdy nie zastosują się do wniosku lub dostarczą nieprawidłowe informacje. Wszelkie uzyskane informacje powinny być wykorzystywane wyłącznie do celów niniejszego rozporządzenia i powinny podlegać zasadom poufności. Aby zapewnić pełne zaangażowanie państwa członkowskiego, w którym przedsiębiorstwo ma swój zakład produkcyjny, Komisja powinna niezwłocznie przekazać kopię wniosku o udzielenie informacji właściwemu organowi krajowemu oraz, na wniosek właściwego organu krajowego, podzielić się uzyskanymi informacjami z właściwym organem krajowym za pomocą bezpiecznych środków. Jeżeli przedsiębiorstwo otrzyma od państwa trzeciego wniosek o udzielenie informacji dotyczących jego działalności związanej z półprzewodnikami, powinno ono poinformować o tym Komisję, aby mogła ona ocenić, czy uzasadnione jest wystosowanie wniosku o udzielenie informacji przez Komisję.
(65) Jako środek ostateczny, aby zapewnić możliwość dalszego funkcjonowania sektorów krytycznych w czasie kryzysu i tylko gdy jest to konieczne i proporcjonalne do tego celu, Komisja mogłaby nałożyć na zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki obowiązek przyjmowania i priorytetowego traktowania zamówień na produkty istotne w kontekście kryzysu. Potencjalnymi beneficjentami zamówień priorytetowych powinny być podmioty z sektorów krytycznych lub przedsiębiorstwa realizujące dostawy do sektorów krytycznych, których działalność została zakłócona lub jest zagrożona zakłóceniem z powodu niedoboru. W celu zapewnienia, aby zamówienia priorytetowe były wykorzystywane wyłącznie, gdy jest to konieczne, powinny one być ograniczone do beneficjentów, którzy - pomimo wdrożenia środków ograniczania ryzyka - nie byli w stanie uniknąć, na przykład ze względu na swoje praktyki w zakresie udzielania zamówień, ani w inny sposób złagodzić skutków niedoboru, na przykład poprzez wykorzystanie istniejących zapasów. Obowiązek ten można również rozszerzyć na zakłady wytwarzania półprzewodników, które zaakceptowały taką możliwość w kontekście otrzymywania wsparcia publicznego, jeżeli takie wsparcie publiczne ma na celu promowanie możliwości zwiększenia zdolności produkcyjnej. Decyzję w sprawie zamówień priorytetowych należy podejmować zgodnie ze wszystkimi mającymi zastosowanie zobowiązaniami prawnymi Unii, z uwzględnieniem okoliczności sprawy. Obowiązek priorytetowego traktowania powinien mieć pierwszeństwo przed jakimkolwiek obowiązkiem wykonania świadczenia na podstawie prawa prywatnego lub publicznego, przy czym powinien on uwzględniać uzasadnione cele przedsiębiorstw oraz koszty i działania niezbędne do wprowadzenia jakichkolwiek zmian w kolejności produkcji. Każde zamówienie priorytetowe należy złożyć po uczciwej i rozsądnej cenie. Cena ta może być obliczana na podstawie średnich cen rynkowych z lat poprzednich, z zastrzeżeniem uzasadnienia każdej podwyżki, na przykład z uwzględnieniem inflacji lub wzrostu kosztów energii. Przedsiębiorstwa mogą podlegać karom, jeżeli nie wywiązują się z obowiązku dotyczącego zamówień priorytetowych.
(66) W przypadku obiektów realizujących zamówienie priorytetowe korzystna dla Komisji, wspieranej przez Europejską Radę ds. Półprzewodników, oraz dla państw członkowskich może być wymiana najlepszych praktyk dotyczących wykonywania tych zleceń, w tym wymiana najlepszych praktyk administracyjnych.
(67) Dane przedsiębiorstwo powinno mieć obowiązek przyjęcia i priorytetowego traktowania zamówienia priorytetowego. W celu zapewnienia, aby zamówienia priorytetowe odpowiadały zdolnościom i portfelowi produkcyjnemu danego obiektu, Komisja powinna zapewnić temu obiektowi możliwość przedstawienia jego stanowiska na temat wykonalności i szczegółów zamówienia priorytetowego. Komisja nie powinna składać zamówienia priorytetowego w przypadku gdy obiekt nie jest w stanie zrealizować zamówienia, nawet jeżeli byłoby one traktowane priorytetowo, czy to ze względu na niewystarczający potencjał produkcyjny czy niewystarczającą zdolność produkcyjną, czy też z przyczyn technicznych, lub w przypadku gdy dany obiekt nie dostarcza danego produktu lub nie świadczy danej usługi, lub ponieważ stanowiłoby to dla tego przedsiębiorstwa nadmierne obciążenie ekonomiczne i powodowałoby szczególne trudności, w tym znaczące ryzyko dla ciągłości działania.
(68) Aby zapewnić przejrzyste i jasne ramy realizacji zamówień priorytetowych, Komisja powinna być uprawniona do przyjęcia aktu wykonawczego określającego ustalenia praktyczne i operacyjne. Ten akt wykonawczy powinien zawierać zabezpieczenia w celu zapewnienia, aby zamówienia priorytetowe były realizowane zgodnie z zasadami konieczności i proporcjonalności, takie jak mechanizm uwzględniający istniejące zamówienia oraz mechanizm zapewniający, aby wolumen zamówień priorytetowych nie przekraczał tego, co jest konieczne.
(69) W wyjątkowych okolicznościach, gdy przedsiębiorstwo prowadzące działalność w całym łańcuchu dostaw półprzewodników w Unii otrzyma od państwa trzeciego wniosek dotyczący zamówienia priorytetowego, powinno ono poinformować Komisję o takim wniosku, aby mogła ona ocenić, czy w przypadku znaczącego wpływu na bezpieczeństwo dostaw do sektorów krytycznych oraz spełnienia pozostałych wymogów konieczności, proporcjonalności i legalności w okolicznościach danej sprawy, Komisja powinna również nałożyć obowiązek dotyczący zamówienia priorytetowego.
(70) Z uwagi na znaczenie zapewnienia bezpieczeństwa dostaw do sektorów krytycznych pełniących istotne funkcje społeczne, wywiązanie się z obowiązku realizacji zamówienia priorytetowego nie powinno pociągać za sobą odpowiedzialności odszkodowawczej wobec osób trzecich za jakiekolwiek naruszenie zobowiązań umownych, które może wyniknąć z wprowadzenia koniecznych tymczasowych zmian w procesach operacyjnych danego producenta, ograniczonej w zakresie, w jakim naruszenie zobowiązań umownych było konieczne do wywiązania się z obowiązku dotyczącego priorytetowego traktowania. Przedsiębiorstwa, które potencjalnie mogą być objęte zamówieniem priorytetowym, powinny przewidzieć taką możliwość w ustaleniach zawieranych przez siebie umów handlowych. Bez uszczerbku dla możliwości stosowania innych przepisów, niniejsze wyłączenie odpowiedzialności nie dotyczy odpowiedzialności za produkty wadliwe przewidzianej w dyrektywie Rady 85/374/EWG 24 .
(71) Obowiązek priorytetowego traktowania produkcji niektórych produktów nie narusza istoty wolności prowadzenia działalności gospodarczej i swobody zawierania umów, określonych w art. 16 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą") ani prawa własności określonego w art. 17 Karty oraz nie wpływa na nie w sposób nieproporcjonalny. Wszelkie ograniczenia tych praw w niniejszym rozporządzeniu będą, zgodnie z art. 52 ust. 1 Karty, przewidziane w prawie, nie będą naruszać istoty tych praw i wolności oraz będą zgodne z zasadą proporcjonalności.
(72) W przypadku uruchomienia etapu kryzysowego co najmniej dwa państwa członkowskie mogłyby upoważnić Komisję do tego, aby wykorzystując swoją siłę nabywczą, zagregowała popyt i podjęła w interesie publicznym działania w ich imieniu w zakresie ich zamówień publicznych, zgodnie z obowiązującymi przepisami i procedurami unijnymi. Wspólne zakupy powinny być wykorzystywane wyłącznie w celu zaradzenia zakłóceniom w łańcuchu dostaw półprzewodników w trakcie kryzysu. Mandat taki mógłby upoważniać Komisję do zawierania umów dotyczących zakupu produktów istotnych w kontekście kryzysu dla niektórych sektorów krytycznych. Komisja, w konsultacji z Europejską Radą ds. Półprzewodników, powinna ocenić użyteczność, konieczność i proporcjonalność w przypadku każdego wniosku. W przypadku gdy Komisja nie zamierza podejmować działań w odpowiedzi na dany wniosek, powinna poinformować o tym zainteresowane państwa członkowskie i Europejską Radę ds. Półprzewodników oraz podać przyczyny odmowy. Szczegóły proceduralne, w tym uzasadnienie zastosowania mechanizmu wspólnych zakupów i podejmowane zobowiązania, powinny zostać określone w porozumieniu między Komisją a uczestniczącymi państwami członkowskimi. W porozumieniu takim można określić liczbę umów, które mają zostać zawarte, oraz warunki wspólnych zakupów, takie jak ceny, terminy dostaw, ilości oraz klauzule opt-in lub opt-out. Wspólne zakupy mogą skutkować podpisaniem jednej umowy pokrywającej potrzeby wszystkich państw członkowskich lub większej liczby umów, z których każda pokrywa potrzeby jednego lub większej liczby państw członkowskich. Ponadto uczestniczące państwa członkowskie powinny być uprawnione do wyznaczania przedstawicieli, aby zapewniać wytyczne i porady w czasie trwania postępowań o udzielenie zamówień i negocjowania umów zakupu. Wdrażanie, stosowanie lub odsprzedaż zakupionych produktów powinno pozostać w gestii uczestniczących państw członkowskich.
(73) Podczas kryzysu związanego z niedoborem półprzewodników konieczne może okazać się rozważenie przez Unię środków ochronnych. Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna mieć możliwość wyrażenia swojej opinii na potrzeby przeprowadzenia przez Komisję oceny tego, czy sytuacja na rynku jest równoznaczna ze znaczącym brakiem podstawowych produktów zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2015/479.
(74) Ramy instytucjonalne dla grup ekspertów, w tym przepisy dotyczące przejrzystości podmiotu i jego podgrup, powinny mieć zastosowanie do Europejskiej Rady ds. Półprzewodników, bez uszczerbku dla niniejszego rozporządzenia. Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna doradzać Komisji oraz wspierać ją w konkretnych kwestiach. Kwestie te powinny obejmować: udzielanie Radzie Władz Publicznych Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów porad dotyczących Inicjatywy; wymianę informacji na temat funkcjonowania zintegrowanych zakładów produkcyjnych i otwartych unijnych fabryk; dyskutowanie i przygotowywanie wskazywania konkretnych sektorów i technologii o potencjalnie dużym wpływie społecznym i znaczeniu pod względem bezpieczeństwa, które wymagają certyfikacji w odniesieniu do produktów zaufanych, a także zajęcie się skoordynowanym monitorowaniem i reagowaniem kryzysowym. Ponadto Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna zapewnić spójne stosowanie niniejszego rozporządzenia, ułatwiać współpracę między państwami członkowskimi, a także wymianę informacji na temat kwestii związanych z niniejszym rozporządzeniem. Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna również wymieniać z Komisją poglądy na temat najlepszych sposobów zapewnienia skutecznej ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej, informacji poufnych i tajemnic przedsiębiorstwa, przy należytym zaangażowaniu zainteresowanych stron w odniesieniu do sektora półprzewodników. Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna wspierać Komisję we współpracy międzynarodowej zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami. Powinna służyć jako forum do dyskusji między innymi na temat sposobów wzmocnienia współpracy w całym globalnym łańcuchu wartości półprzewodników, bez uszczerbku dla prerogatyw Parlamentu Europejskiego i Rady zgodnie z Traktatami. W tym celu Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna uwzględniać opinie sojuszu przemysłowego na rzecz procesorów i technologii półprzewodnikowych oraz innych zainteresowanych stron. Ponadto Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna prowadzić koordynację, współpracę i wymianę informacji z innymi unijnymi strukturami reagowania kryzysowego i gotowości w razie sytuacji kryzysowej w celu zapewnienia spójnego i skoordynowanego podejścia Unii w zakresie reagowania kryzysowego i środków związanych z gotowością w razie sytuacji kryzysowej związanej z niedoborem półprzewodników.
(75) Europejskiej Radzie ds. Półprzewodników powinien przewodniczyć przedstawiciel Komisji. Każde państwo członkowskie powinno wyznaczyć do Europejskiej Rady ds. Półprzewodników co najmniej jednego przedstawiciela wysokiego szczebla. Państwa członkowskie mogłyby również wyznaczyć różnych przedstawicieli w związku z różnymi zadaniami Europejskiej Rady ds. Półprzewodników, na przykład w zależności od tego, która część niniejszego rozporządzenia jest dyskutowana na posiedzeniach Europejskiej Rady ds. Półprzewodników. Aby uzyskiwać istotne porady w zakresie działalności Europejskiej Rady ds. Półprzewodników oraz umożliwić odpowiedni udział zainteresowanych stron, przewodniczący powinien mieć możliwość ustanawiania podgrup oraz powinien być uprawniony do dokonywania ustaleń roboczych poprzez zapraszanie w trybie doraźnym ekspertów i obserwatorów do udziału w posiedzeniach lub do zapraszania zainteresowanych stron, w szczególności organizacji reprezentujących interesy unijnego sektora półprzewodników, takich jak sojusz przemysłowy na rzecz procesorów i technologii półprzewodnikowych, do udziału w pracach podgrup w charakterze obserwatorów.
(76) Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna odbywać odrębne posiedzenia w związku ze swoimi zadaniami dotyczącymi Inicjatywy oraz w związku ze swoimi zadaniami dotyczącymi bezpieczeństwa dostaw i odporności, a także mechanizmu monitorowania i reagowania kryzysowego. Państwa członkowskie powinny dążyć do zapewnienia skutecznej i efektywnej współpracy w ramach Europejskiej Rady ds. Półprzewodników. Przewodniczący powinien mieć możliwość podejmowania działań sprzyjających wymianie informacji między Europejską Radą ds. Półprzewodników a innymi organami, jednostkami organizacyjnymi oraz grupami eksperckimi i doradczymi Unii. Z uwagi na znaczenie dostaw półprzewodników dla innych sektorów i wynikającej z tego potrzeby koordynacji przewodniczący powinien zapewnić udział innych instytucji i organów Unii w posiedzeniach Europejskiej Rady ds. Półprzewodników w charakterze obserwatorów, gdy jest to właściwe i stosowne w związku z mechanizmem monitorowania i reagowania kryzysowego ustanowionym niniejszym rozporządzeniem. W celu kontynuowania i wykorzystania prac wynikających z wykonania zalecenia Komisji (UE) 2022/210 25 Europejska Rada ds. Półprzewodników powinna wykonywać zadania Europejskiej Grupy Ekspertów ds. Półprzewodników. Po uruchomieniu Europejskiej Rady ds. Półprzewodników ta grupa ekspertów powinna zakończyć działalność.
(77) Państwa członkowskie odgrywają kluczową rolę w stosowaniu i egzekwowaniu niniejszego rozporządzenia. W tym zakresie każde państwo członkowskie powinno wyznaczyć co najmniej jeden właściwy organ krajowy odpowiedzialny za skuteczne wykonywanie niniejszego rozporządzenia oraz zapewnić tym organom odpowiednie uprawnienia i zasoby. Państwa członkowskie mogłyby wyznaczyć istniejący organ lub istniejące organy. Aby zwiększyć efektywność organizacyjną w państwach członkowskich oraz ustanowić oficjalny punkt kontaktowy dla społeczeństwa i innych partnerów na poziomie Unii i państw członkowskich, w tym Komisji i Europejskiej Rady ds. Półprzewodników, każde państwo członkowskie powinno wyznaczyć - w ramach jednego z organów, które wyznaczyło jako właściwy organ zgodnie z niniejszym rozporządzeniem - jeden krajowy pojedynczy punkt kontaktowy odpowiedzialny za koordynację kwestii związanych z niniejszym rozporządzeniem oraz współpracę transgraniczną z właściwymi organami innych państw członkowskich.
(78) W celu zapewnienia opartej na zaufaniu i konstruktywnej współpracy właściwych organów na poziomie Unii i krajowym wszystkie strony zaangażowane w stosowanie niniejszego rozporządzenia powinny przestrzegać zasady poufności informacji i danych uzyskanych w ramach wykonywania swoich zadań, aby chronić w szczególności prawa własności intelektualnej, szczególnie chronione informacje handlowe oraz tajemnice przedsiębiorstwa. Wszelkie informacje uzyskane w ramach procedury ubiegania się o uznanie za zintegrowany zakład produkcyjny lub otwartą unijną fabrykę, w kontekście wniosków o udzielenie informacji lub obowiązków w zakresie powiadamiania wynikających z niniejszego rozporządzenia, powinny być wykorzystywane wyłącznie do celów niniejszego rozporządzenia i powinny być objęte obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej zgodnie z art. 339 TFUE, a także wewnętrznymi przepisami Komisji dotyczącymi bezpiecznego przetwarzania danych, w szczególności decyzją Komisji (UE, Euratom) 2015/443 26 . Komisja oraz właściwe organy krajowe, ich urzędnicy, pracownicy i inne osoby pracujące pod nadzorem tych organów, a także urzędnicy i pracownicy służby cywilnej innych organów państw członkowskich powinni zapewniać poufność informacji uzyskanych w ramach wykonywania ich zadań i działań. Powinno to mieć zastosowanie również do Europejskiej Rady ds. Półprzewodników oraz Komitetu ds. Półprzewodników ustanowionych niniejszym rozporządzeniem. W stosownych przypadkach Komisja powinna mieć możliwość przyjęcia aktów wykonawczych w celu określenia praktycznych ustaleń dotyczących przetwarzania informacji poufnych w kontekście gromadzenia informacji.
(79) Wypełnianie obowiązków nałożonych na podstawie niniejszego rozporządzenia powinno być możliwe do wyegzekwowania za pomocą grzywien i okresowych kar pieniężnych. W tym celu należy określić odpowiednie poziomy grzywien za niezastosowanie się do wniosków o udzielenie informacji i obowiązków w zakresie powiadamiania na podstawie niniejszego rozporządzenia, biorąc pod uwagę różną wagę naruszenia obu obowiązków, oraz przy zastosowaniu odmiennych pułapów dla MŚP. Ponadto należy ustanowić okresowe kary pieniężne za nieprzestrzeganie obowiązku przyjmowania i realizacji zamówień priorytetowych, które powinny być proporcjonalne i odzwierciedlać poziomy cen na rynku w ciągu poprzednich 90 dni, przy zastosowaniu odmiennych pułapów dla MŚP. W odniesieniu do egzekwowania kar, ale też nakładania grzywien i okresowych kar pieniężnych należy stosować terminy przedawnienia. Ponadto Komisja powinna przyznać danemu przedsiębiorstwu lub organizacjom reprezentującym przedsiębiorstwa prawo do przedstawienia swojego stanowiska.
(80) W celu odzwierciedlenia zmian technologicznych oraz rozwoju sytuacji na rynku, zapewnienia skutecznego wdrażania i oceny Inicjatywy oraz określenia szczegółowych zasad dotyczących znaku "centrum doskonałości w zakresie projektowania", należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w celu zmiany niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do działań wspieranych w ramach Inicjatywy w sposób spójny z jej celami oraz w odniesieniu do mierzalnych wskaźników monitorowania wdrażania Inicjatywy i sprawozdawczości w zakresie postępów w osiąganiu jej celów, a także w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez ustanowienie procedury ubiegania się o znak "centrum doskonałości w zakresie projektowania" oraz wymogów i warunków przyznawania tego znaku, jego monitorowania i cofnięcia. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 27 . W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(81) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do wyboru ECIC, tak aby możliwe było osiągnięcie celów Inicjatywy, w odniesieniu do określania praktycznych i operacyjnych ustaleń na potrzeby funkcjonowania zamówień priorytetowych, a także w odniesieniu do określania praktycznych ustaleń dotyczących przetwarzania informacji poufnych. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 28 .
(82) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie ram na rzecz wzmocnienia ekosystemu półprzewodników na poziomie Unii, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary lub skutki działań możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(83) Aby umożliwić jak najszybsze rozpoczęcie wykonywania niniejszego rozporządzenia, z myślą o osiągnięciu jego celów, powinno ono wejść w życie w trybie pilnym,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
