a także mając na uwadze, co następuje:(1) Federacja Rosyjska, główny zewnętrzny dostawca gazu dla Unii, rozpoczęła agresję wojskową na Ukrainę, która jest umawiającą się stroną Wspólnoty Energetycznej. Eskalacja rosyjskiej agresji wojskowej na Ukrainę od lutego 2022 r. doprowadziła do znacznego spadku dostaw gazu w wyniku celowego dążenia do wykorzystania dostawy gazu jako broni politycznej. Przepływ gazu rurociągowego z Rosji przez terytorium Białorusi został wstrzymany, a dostawy gazu przez terytorium Ukrainy stale maleją. Łączne przepływy gazu z Rosji stanowią obecnie mniej niż 30 % średniej przepływów gazu z lat 2016-2021. To zmniejszenie dostaw doprowadziło do historycznie wysokich i niestabilnych cen energii, przyczyniło się do inflacji oraz stworzyło ryzyko dalszego pogorszenia koniunktury gospodarczej w Europie.
(2) W tym kontekście, Komisja w następstwie swojego komunikatu z dnia 8 marca 2022 r. zatytułowanym "REPowerEU: Wspólne europejskie działania w kierunku bezpiecznej i zrównoważonej energii po przystępnej cenie", przedstawiła w dniu 18 maja 2022 r. plan REPowerEU, aby jak najszybciej, a najpóźniej do 2027 r., zakończyć zależność Unii od rosyjskich paliw kopalnych. Aby osiągnąć ten cel, w planie REPowerEU określono środki związane z oszczędnością energii i efektywnością energetyczną oraz zaproponowano przyspieszone wprowadzanie czystej energii w celu zastąpienia paliw kopalnych w gospodarstwach domowych, przemyśle i sektorze wytwarzania energii elektrycznej. Dalsze środki w zakresie dostaw mogłyby obejmować między innymi lepszą koordynację zakupów gazu oraz ułatwianie wspólnych zakupów realizowanych przez europejskich operatorów rynku gazu na międzynarodowym rynku gazu, a także dołożenie starań, aby zachować zdolności produkcji energii elektrycznej, które nie są uzależnione od dostaw importowanego gazu.
(3) Unia podjęła dalsze działania w celu zwiększenia poziomu swojej gotowości w odniesieniu do zakłóceń w dostawach gazu. Przyjęto rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1032 1 w celu zapewnienia napełnienia podziemnych obiektów magazynowych w związku z nadchodzącym sezonem zimowym.
(4) Ponadto w lutym 2022 r. i w maju 2022 r. Komisja przeprowadziła szczegółowe przeglądy wszystkich krajowych planów na wypadek sytuacji nadzwyczajnej, a także szczegółowo monitorowała sytuację w zakresie bezpieczeństwa dostaw. Środki wprowadzane przez Unię od lutego 2022 r. miały na celu umożliwienie całkowitego odejścia od rosyjskiego gazu do 2027 r. oraz ograniczenie ryzyka wynikającego z dalszych poważnych zakłóceń dostaw.
(5) Niedawna eskalacja zakłóceń dostaw gazu z Rosji świadczy jednak o znaczącym ryzyku całkowitego wstrzymania dostaw rosyjskiego gazu w niedalekiej przyszłości w sposób nagły i jednostronny. Unia powinna zatem spodziewać się takiego ryzyka i przygotować się, w duchu solidarności, na możliwość całkowitego wstrzymania dostaw gazu z Rosji w każdej chwili. Konieczne są natychmiastowe proaktywne działania w celu przygotowania się na dalsze zakłócenia oraz w celu wzmocnienia odporności Unii na przyszłe wstrząsy. Skoordynowane działania na poziomie Unii mogą zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki i obywateli wynikającym z ewentualnej przerwy w dostawach gazu.
(6) Obecne ramy prawne dotyczące bezpieczeństwa dostaw gazu określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 2 nie uwzględniają w wystarczającym stopniu zakłóceń dostaw ze strony głównego dostawcy gazu trwających dłużej niż 30 dni. Brak ram prawnych dla takich zakłóceń stwarza ryzyko nieskoordynowanych działań państw członkowskich, co zagraża bezpieczeństwu dostaw do sąsiadujących państw członkowskich i może stanowić dodatkowe obciążenie dla unijnego przemysłu i konsumentów.
(7) W swojej rezolucji z dnia 7 kwietnia 2022 r. w sprawie konkluzji z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 24-25 marca 2022 r., Parlament Europejski wezwał do przedstawienia planu dalszego zapewniania bezpieczeństwa dostaw energii w Unii w perspektywie krótkoterminowej. Na posiedzeniach w dniach 31 maja i 23 czerwca 2022 r. Rada Europejska wezwała Komisję przedstawienie w trybie pilnym wniosków dotyczących poprawy gotowości na ewentualne poważne zakłócenia dostaw z myślą o zapewnieniu dostaw energii po przystępnych cenach. W następstwie tego wezwania Rady Europejskiej Komisja wraz z partnerami międzynarodowymi Unii bada sposoby ograniczenia rosnących cen energii, w tym w stosownych przypadkach możliwości wprowadzenia tymczasowych pułapów cen importowych. W następstwie tego wezwania Komisja prowadzi również prace nad optymalizacją funkcjonowania europejskiego rynku energii elektrycznej - wpływ tym nad wpływem cen gazu na ten rynek - tak aby był on lepiej przygotowany na nadmierną zmienność cen w przyszłości, zapewniał przystępną cenowo energię elektryczną oraz był w pełni gotowy na zdekarbonizowany system energetyczny, zachowując jednocześnie integralność jednolitego rynku, utrzymując zachęty do zielonej transformacji, zachowując bezpieczeństwo dostaw i unikając nieproporcjonalnych kosztów budżetowych.
(8) Zgodnie z art. 122 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Rada, na wniosek Komisji, może postanowić, w duchu solidarności między państwami członkowskimi, o środkach stosownych do sytuacji gospodarczej, w szczególności w przypadku wystąpienia poważnych trudności w zaopatrzeniu w niektóre produkty, zwłaszcza w obszarze energii. Ryzyko całkowitego wstrzymania dostaw rosyjskiego gazu przed końcem 2022 r. stanowi taką sytuację.
(9) Biorąc pod uwagę bezpośrednie ryzyko zakłóceń dostaw gazu do Unii, państwa członkowskie powinny już teraz wprowadzić środki w celu zmniejszenia swojego zapotrzebowania przed sezonem zimowym 2022-2023. Takie dobrowolne zmniejszenie zapotrzebowania przyczyniłoby się w szczególności do zapełnienia pojemności magazynowej, zapobiegając jej wyczerpaniu pod koniec sezonu zimowego 2022-2023, umożliwiając tym samym państwom członkowskim poradzenie sobie z ewentualnymi falami mrozów w lutym i marcu 2023 r. oraz ułatwiając napełnienie magazynów w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa dostaw w sezonie zimowym 2023-2024. Zmniejszenie zapotrzebowania na gaz pomoże również w zapewnieniu wystarczających dostaw i obniżeniu cen energii, z korzyścią dla konsumentów w Unii. W związku z tym środki wprowadzone na poziomie Unii w celu zmniejszenia zapotrzebowania przyniosłyby korzyści wszystkim państwom członkowskim poprzez zmniejszenie ryzyka bardziej poważnego wpływu na ich gospodarki.
(10) Wolumen dobrowolnego zmniejszenia zapotrzebowania uwzględnia wolumen zapotrzebowania na gaz, którego dostawy mogą zostać niezrealizowane w przypadku całkowitego przerwania dostaw rosyjskiego gazu. Wysiłek na rzecz zmniejszenia powinien być taki sam dla wszystkich państw członkowskich oraz opierać się na porównaniu ze średnim zużyciem gazu każdego z państw członkowskich w ciągu ostatnich pięciu lat.
(11) Dobrowolne środki zmniejszające zapotrzebowanie mogą same w sobie nie być wystarczające do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw i funkcjonowania rynku. W związku z tym, aby szybko zaradzić szczególnym wyzwaniom związanym z trwającym i przewidywanym poważnym pogorszeniem się niedoborów dostaw gazu oraz uniknąć zakłóceń między państwami członkowskimi, należy ustanowić nowy instrument wprowadzający możliwość obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania na gaz dla wszystkich państw członkowskich. Powinien on zacząć funkcjonować odpowiednio wcześnie przed jesienią 2022 r. W ramach takiego instrumentu, Rada - na wniosek Komisji - mogłaby ogłosić unijny stan alarmowy w drodze decyzji wykonawczej. Powierzając Radzie uprawnienia wykonawczego należycie uwzględnia się polityczny charakter decyzji o uruchomieniu obowiązku w zakresie obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania w całej Unii i jej skutki horyzontalne dla państw członkowskich. Przed przedstawieniem takiego wniosku Komisja powinna przeprowadzić konsultacje z odnośnymi grupami ryzyka określonymi w załączniku I rozporządzenia (UE) 2017/1938 (zwanymi dalej "grupami ryzyka") oraz Grupą Koordynacyjną ds. Gazu (GKG) ustanowioną na mocy tego rozporządzenia. Unijny stan alarmowy należy ogłaszać jedynie w przypadku, gdy dobrowolne środki zmniejszające zapotrzebowanie okażą się niewystarczające do wyeliminowania ryzyka poważnego niedoboru dostaw. W przypadku ogłoszenia stanu alarmowego na poziomie krajowym zgodnie z art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2017/1938 przez co najmniej pięć właściwych organów państw członkowskich, organy te powinny mieć możliwość zwrócenia się do Komisji o przedstawienie Radzie wniosku, aby ogłosiła unijny stan alarmowy.
(12) Unijny stan alarmowy powinien funkcjonować jak stan kryzysowy specyficzny dla Unii, który powinien uruchomić obowiązkowe zmniejszenie zapotrzebowania, niezależnie od krajowych stanów kryzysowych ustanowionych na podstawie art. 11 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2017/1938. Po ogłoszeniu unijnego stanu alarmowego państwa członkowskie powinny zmniejszyć swoje zużycie gazu w określonym z góry okresie. Wolumen obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania uwzględnia wielkość zapotrzebowania na gaz, którego dostawy mogą zostać niezrealizowane w przypadku całkowitego przerwania dostaw rosyjskiego gazu do Unii, oraz powinien w pełni uwzględniać wszelkie zmniejszenie zapotrzebowania już osiągnięte. Wolumen obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania powinien również uwzględniać poziomy napełnienia magazynów zgłoszone na podstawie art. 6d ust. 1 i 2 rozporządzenia (UE) 2017/1938, zmiany dotyczące dywersyfikacji źródeł gazu, w tym dostaw skroplonego gazu ziemnego (LNG), oraz zmiany w zakresie zastępowalności paliw w Unii.
(13) Zmniejszenia zapotrzebowania osiągnięte przez państwa członkowskie przed ogłoszeniem unijnego stanu alarmowego zostaną odzwierciedlone w wolumenie obowiązkowego ograniczenia zapotrzebowania.
(14) Z uwagi na znaczące zakłócenia na rynku wewnętrznym, które mogą wystąpić w przypadku nieskoordynowanej reakcji państw członkowskich na potencjalne lub faktyczne dalsze zakłócenia dostaw rosyjskiego gazu, kluczowe jest, aby wszystkie państwa członkowskie zmniejszyły swoje zapotrzebowanie na gaz w duchu solidarności. Wszystkie państwa członkowskie powinny zatem osiągnąć dobrowolne i obowiązkowe cele w zakresie zmniejszenia zapotrzebowania. Niektóre państwa członkowskie mogą być bardziej narażone na skutki zakłóceń dostaw rosyjskiego gazu niż inne, jednak wszystkie państwa członkowskie mogą odczuwać negatywne skutki takich zakłóceń i wszystkie mogłyby przyczynić się do ograniczenia szkód gospodarczych wynikających z takich zakłóceń, czy to przez uwolnienie dodatkowych ilości gazu rurociągowego lub ładunków LNG, które mogą zostać wykorzystane przez państwa członkowskie o znaczącym deficycie gazu, czy to przez wpływ na obniżenie cen gazu, jakie prawdopodobnie będzie skutkiem zmniejszenia zapotrzebowania, czy to przez zapobieganie zakłóceniom na rynku, jakie wynikłyby z nieskoordynowanych i sprzecznych środków zmniejszających zapotrzebowanie. Niniejsze rozporządzenie odzwierciedla zatem zasadę solidarności energetycznej, która została niedawno potwierdzona przez Trybunał Sprawiedliwości jako podstawowa zasada prawa Unii 3 .
(15) Niektóre państwa członkowskie nie są jednak w stanie uwolnić znaczących ilości gazu rurociągowego na korzyść innych państw członkowskich ze względu na swoją szczególną sytuację geograficzną lub fizyczną, na przykład brak synchronizacji z europejskim systemem elektroenergetycznym lub brak bezpośredniego połączenia międzysystemowego z połączonym międzysystemowo systemem gazowym innego państwa członkowskiego. W związku z tym państwa członkowskie powinny mieć możliwość powołania się na jeden lub większą liczbę powodów ograniczenia swoich obowiązków w zakresie obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania. Państwa członkowskie, których to dotyczy, powinny się zobowiązać, że dołożą wszelkich starań, aby jak najszybciej wyeliminować braki w zakresie połączeń międzysystemowych.
(16) Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 4 ustanowiono ramy współpracy państw członkowskich i odpowiednich zainteresowanych stron na poziomie regionalnym w zakresie rozwoju lepiej połączonych sieci energetycznych, w szczególności w celu połączenia regionów obecnie odizolowanych od europejskich rynków energetycznych oraz wzmocnienia istniejących i promowania nowych transgranicznych połączeń między- systemowych. W świetle obecnych zakłóceń w dostawach gazu z Rosji, takie transgraniczne połączenia międzysystemowe odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu funkcjonowania wewnętrznego rynku energii i w dystrybucji gazu do innych państw członkowskich w duchu solidarności. W tym kontekście państwa członkowskie powinny dalej dokładać starań, aby lepiej zintegrować swoje sieci, w tym poprzez ocenę potencjalnego zwiększenia zdolności nowych transgranicznych połączeń międzysystemowych zgodnie z celami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/869 5 .
(17) Aby ułatwić starania państw członkowskich służące osiągnięciu celów w zakresie magazynowania gazu przewidzianych w rozporządzeniu (UE) 2022/1032, wolumen gazu zmagazynowany przez państwa członkowskie w stopniu przekraczającym cel pośredni na dzień 1 sierpnia 2022 r. również powinien być uwzględniany do określenia wolumenu ich obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania.
(18) Dodatkowo, aby należycie uwzględnić dużą zależność krytycznych sektorów państw członkowskich od gazu, państwa członkowskie - przy określaniu wolumenu swojego obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania - powinny móc wyłączyć zużycie gazu w tych sektorach. Monitorowanie przez Komisję powinno zapewnić, aby ograniczenia krajowe nie prowadziły do nadmiernych zakłóceń rynku wewnętrznego. Państwa członkowskie powinny też mieć możliwość ograniczenia wolumenu swojego obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania w przypadku gdy takie zmniejszenie jest niezbędne, aby zmaksymalizować dostawy gazu do innych państw członkowskich, oraz w przypadku gdy są one w stanie przedstawić dowody na to, że zdolności ich połączeń międzysystemowych do komercyjnego wywozu do innych państw członkowskich lub ich krajowa infrastruktura LNG są wykorzystywane do przekierowywania gazu do innych państw członkowskich w jak największym stopniu. Komisja powinna monitorować, czy zachodzą kryteria stosowania tych odstępstw.
(19) W przypadku szczególnych okoliczności dotyczących zapotrzebowania ze strony połączonych międzysystemowo państw członkowskich, państwa członkowskie powinny mieć możliwość tymczasowego ograniczenia obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania, gdy jest to konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii - w tym w przypadku, gdy państwo członkowskie stoi w obliczu kryzysu elektroenergetycznego, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/941 6 . Należy również uwzględnić zdolność magazynowania oraz poziom napełnienia magazynów ponad cel pośredni, określony w załączniku Ia do rozporządzenia (UE) 2017/1938.
(20) Państwa członkowskie powinny mieć swobodę wyboru odpowiednich środków w celu osiągnięcia zmniejszenia zapotrzebowania. Przy określaniu odpowiednich środków zmniejszających zapotrzebowanie i ustalaniu pierwszeństwa poszczególnych grup odbiorców państwa członkowskie powinny rozważyć wykorzystanie środków określonych przez Komisję w swoim komunikacie z dnia 20 lipca 2022 r. zatytułowanym "Oszczędzanie gazu na bezpieczną zimę". Państwa członkowskie powinny w szczególności rozważyć środki efektywne ekonomicznie, takie jak aukcje lub przetargi, za pomocą których mogą one zachęcać do zmniejszenia zużycia w sposób efektywny ekonomicznie. Środki wprowadzane na poziomie krajowym mogą również obejmować zachęty finansowe lub rekompensaty dla uczestników rynku, których to dotyczy.
(21) Wszelkie środki wprowadzane przez państwa członkowskie w celu osiągnięcia zmniejszenia zapotrzebowania muszą być zgodne z prawem unijnym, a w szczególności z rozporządzeniem (UE) 2017/1938. W szczególności takie środki powinny być konieczne, jasno określone, przejrzyste, proporcjonalne, niedyskryminacyjne i weryfikowalne, oraz nie powinny nadmiernie zakłócać konkurencji ani prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego gazu ani zagrażać bezpieczeństwu dostaw gazu do innych państw członkowskich lub do Unii. Konieczne jest uwzględnienie interesu odbiorców chronionych także w odniesieniu do dostaw gazu dla scentralizowanych systemów ogrzewania w przypadku kryzysu bezpieczeństwa dostaw.
(22) W celu zapewnienia skoordynowanego wdrażania środków zmniejszających zapotrzebowanie państwa członkowskie powinny ustanowić regularną współpracę w ramach każdej z odnośnych grup ryzyka. Państwa członkowskie mają swobodę w uzgodnieniu środków współpracy najlepiej dopasowanych do danego regionu. Komisja i GKG powinny mieć możliwość wglądu w środki krajowe wdrożone przez państwa członkowskie oraz wymiany najlepszych praktyk w zakresie koordynacji środków w ramach grup ryzyka. Państwa członkowskie powinny również wykorzystywać inne organy do koordynowania swoich działań.
(23) W celu zapewnienia, aby krajowe plany na wypadek sytuacji nadzwyczajnej odzwierciedlały dobrowolne lub obowiązkowe środki zmniejszające zapotrzebowanie określone w niniejszym rozporządzeniu, właściwy organ każdego państwa członkowskiego powinien podjąć niezbędne kroki w celu aktualizacji krajowego planu ustanowionego zgodnie z art. 8 rozporządzenia (UE) 2017/1938 na wypadek sytuacji nadzwyczajnej) do 31 października 2022 r. Biorąc pod uwagę krótki termin aktualizacji, procedury koordynacji na podstawie art. 8 ust. 6-11 rozporządzenia (UE) 2017/1938 nie powinny mieć zastosowania. Każde państwo członkowskie powinno jednak konsultować się z innymi państwami członkowskimi w sprawie aktualizacji swoich krajowych planów na wypadek sytuacji nadzwyczajnej. Komisja powinna zwołać posiedzenie grup ryzyka, GKG lub innych właściwych organów w celu przedyskutowania potencjalnych kwestii związanych ze środkami zmniejszającymi zapotrzebowanie.
(24) Regularne i skuteczne monitorowanie oraz sprawozdawczość mają istotne znaczenie dla oceny postępów poczynionych przez państwa członkowskie we wdrażaniu dobrowolnych i obowiązkowych środków zmniejszających zapotrzebowanie oraz dla pomiaru społecznych i gospodarczych skutków tych środków, a także wpływu na zatrudnienie. Właściwy organ każdego państwa członkowskiego lub inny podmiot wyznaczony przez dane państwo członkowskie powinien monitorować zmniejszenie zapotrzebowania osiągnięte na jego terytorium oraz regularnie zgłaszać rezultaty Komisji. GKG powinna wspierać Komisję w monitorowaniu wywiązywania się z obowiązków w zakresie obowiązkowego zmniejszania zapotrzebowania.
(25) Aby zapobiec znaczącym szkodom gospodarczym dla Unii jako całości, kluczowe jest, aby każde państwo członkowskie zmniejszyło swoje zapotrzebowanie po ogłoszeniu unijnego stanu alarmowego. Zmniejszenie zapewni, aby gazu wystarczyło dla wszystkich, nawet podczas zimy. Zmniejszenie zapotrzebowania w całej Unii jest wyrazem zasady solidarności zapisanej w Traktacie. W związku z tym uzasadnione jest ścisłe nadzorowanie przez Komisję, czy państwa członkowskie wywiązują się z obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania. W przypadku stwierdzenia przez Komisję istnienia ryzyka, że państwo członkowskie nie będzie w stanie wywiązać się ze swojego obowiązku w zakresie obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania, Komisja powinna mieć możliwość zwrócenia się do tego państwa członkowskiego o przedłożenie planu określającego strategię i środki mające na celu skuteczne osiągnięcie obowiązkowego zmniejszenia zapotrzebowania. To państwo członkowskie powinno należycie uwzględnić wszelkie uwagi i sugestie Komisji w odniesieniu do tego planu.
(26) Ponieważ zasada solidarności daje każdemu państwu członkowskiemu prawo do otrzymania wsparcia ze strony sąsiadujących państw członkowskich w pewnych okolicznościach, państwa członkowskie, które wystąpią o takie wsparcie, powinny również działać w duchu solidarności, jeśli chodzi o zmniejszenie własnego krajowego zapotrzebowania na gaz. W związku z tym państwa członkowskie, które zwracają się o zastosowanie środka solidarnościowego na podstawie art. 13 rozporządzenia (UE) 2017/1938, powinny były wdrożyć wszystkie odpowiednie środki zmniejszające zapotrzebowania na gaz. Komisja powinna mieć możliwość zażądania od państwa członkowskiego, które zwróciło się o zastosowanie środka solidarnościowego, aby przedłożyło plan określający środki służące osiągnięciu ewentualnego dalszego zmniejszenia zapotrzebowania. To państwo członkowskie powinno należycie uwzględnić opinię Komisji.
(27) Komisja powinna regularnie informować Parlament Europejski i Radę o wykonywaniu niniejszego rozporządzenia.
(28) Z uwagi na bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa dostaw gazu spowodowane agresją wojskową Rosji wobec Ukrainy, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym.
(29) Ze względu na wyjątkowy charakter środków określonych w niniejszym rozporządzeniu powinno ono mieć zastosowanie przez okres roku po jego wejściu w życie. Do dnia 1 maja 2023 r. Komisja powinna przedstawić Radzie sprawozdanie z jego funkcjonowania i w stosownych przypadkach może zaproponować przedłużenie okresu jego stosowania.
(30) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia nie może zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
