a także mając na uwadze, co następuje:(1) Kryzys związany z COVID-19 pokazał, że łączność jest niezbędna dla obywateli i przedsiębiorstw w Unii. Sieci łączności elektronicznej, w szczególności sieci o bardzo dużej przepustowości, odgrywają kluczową rolę w reagowaniu na kryzys, umożliwiając zdalną pracę i naukę szkolną, opiekę zdrowotną oraz komunikację osobistą i rozrywkę. Rozpowszechnione połączenia gigabitowe są podstawą zastosowań wymagających dużej przepustowości w dziedzinie zdrowia, edukacji, transportu, logistyki i mediów, co może odegrać kluczową rolę w odbudowie europejskiej gospodarki. Ogólniej rzecz bio- rąc, łączność stacjonarna i bezprzewodowa znacznie przyczynia się do zapewnienia dostępu do usług po przystępnej cenie oraz zmniejszenia przepaści cyfrowej. Stanowi ona ważne narzędzie, które umożliwia informowanie społeczeństwa, zapewnia wsparcie właściwym organom publicznym w ograniczaniu rozprzestrzeniania się wirusa oraz pozwala organizacjom opieki zdrowotnej na wymianę danych i świadczenie teleusług.
(2) Pandemia zmieniła perspektywy gospodarcze na nadchodzące lata. Bardziej niż kiedykolwiek potrzebne są inwestycje i reformy, aby zapewnić konwergencję oraz zrównoważone, przyszłościowe i trwałe ożywienie gospodarcze. Inwestycje w obszarach stanowiących wspólne priorytety Unii, szczególnie w dziedzinie polityki ekologicznej, cyfrowej i społecznej, zwiększą odporność Unii oraz przyczynią się do tworzenia miejsc pracy i zrównoważonego wzrostu gospodarczego, a jednocześnie do modernizacji gospodarek państw członkowskich. Państwa członkowskie powinny zatem w pełni wykorzystać potencjał proponowanego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, zapewniając efektywne wydatki publiczne i tworząc warunki najbardziej sprzyjające inwestycjom prywatnym. W tym celu w niniejszym zaleceniu zawarto wytyczne dla państw członkowskich, które są w trakcie opracowywania projektów swoich planów odbudowy i zwiększania odporności. Wskazano w nim, w jaki sposób państwa członkowskie mogą wdrożyć proste i realistyczne środki służące przydzielaniu widma radiowego na potrzeby sieci piątej generacji (5G) na warunkach sprzyjających inwestycjom oraz w jaki sposób mogą one ułatwić wprowadzanie sieci stacjonarnych i bezprzewodowych o bardzo dużej przepustowości, na przykład przez usunięcie zbędnych barier administracyjnych i usprawnienie procedur udzielania pozwoleń.
(3) W tym kontekście społecznoekonomicznym konieczne jest opracowanie wspólnego podejścia unijnego - "zestawu narzędzi" - opartego na najlepszych praktykach. Celem jest wspieranie terminowego wprowadzania sieci o bardzo dużej przepustowości, w tym sieci światłowodowych i bezprzewodowych nowej generacji. Takie podejście sprzyjałoby pojawiającym się i przyszłym procesom i aplikacjom cyfrowym oraz przyczyniałoby się bezpośrednio do wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w ramach ożywienia gospodarczego w Unii.
(4) W konkluzjach Rady w sprawie kształtowania cyfrowej przyszłości Europy z dnia 9 czerwca 2020 r. 1 podkreślono, że pandemia COVID-19 uwidoczniła potrzebę szybkiej i powszechnej łączności. Sytuacja ta wymaga, aby państwa członkowskie, w ścisłej współpracy z Komisją, opracowały zestaw najlepszych praktyk w celu zmniejszenia kosztów wprowadzania sieci i ułatwienia rozwoju infrastruktury o bardzo dużej przepustowości, w tym światłowodów i 5G.
(5) Sieci ruchome 5G zapewnią użytkownikom urządzeń mobilnych łączność o bardzo dużej przepustowości. Sieci te będą odgrywały zasadniczą rolę w tworzeniu podstaw transformacji cyfrowej i ekologicznej w obszarach takich, jak: transport, energetyka, produkcja, zdrowie, rolnictwo i media. Powodzenie szeregu zastosowań sieci 5G wymaga ciągłości świadczenia usług na znacznych obszarach, w tym w wymiarze transgranicznym. Ważne jest zatem, aby państwa członkowskie podjęły odpowiednie kroki w celu promowania wprowadzania sieci 5G na całym swoim terytorium, w tym na obszarach wiejskich i w regionach oddalonych, i współpracowały ze sobą w zakresie wprowadzania sieci 5G na obszarach transgranicznych.
(6) Działania związane z widmem, o których mowa w niniejszym zaleceniu, mogą stanowić wsparcie w procesie przygotowania przyszłego zaktualizowanego planu działania Komisji dla Europy w zakresie 5G i 6G, zapowiedzianego w komunikacie Komisji "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy" 2 . Ten zaktualizowany plan zawierałby podsumowanie poczynionych postępów, określałby środki pozwalające wyeliminować obecne braki w procesie wprowadzania sieci oraz wyznaczałby nowy poziom ambicji w odniesieniu do wprowadzania w przyszłości sieci 5G na szczeblu UE, aby zapewnić wykorzystanie w pełni potencjału łączności 5G, by wspomóc osiągnięcie długoterminowych celów UE dotyczących cyfrowej transformacji gospodarki.
(7) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE 3 ("dyrektywa w sprawie zmniejszenia kosztów sieci szerokopasmowych") ma na celu ułatwianie i wspieranie wprowadzania szybkich sieci łączności elektronicznej. W swoim sprawozdaniu w sprawie wdrożenia tej dyrektywy 4 Komisja wskazała szereg problemów związanych z jej skutecznością, w tym fakt, że państwa członkowskie nie w pełni wykorzystują niektóre środki fakultatywne. W odpowiedzi w niniejszym zaleceniu należy zaproponować środki zachęcające do odpowiednio szybkiego wprowadzania zrównoważonych sieci łączności elektronicznej o bardzo dużej przepustowości, w tym sieci 5G.
(8) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 5 , którą państwa członkowskie muszą transponować i która musi być stosowana od dnia 21 grudnia 2020 r., promuje łączność i dostęp do sieci o bardzo dużej przepustowości oraz korzystanie z tych sieci przez wszystkich obywateli Unii i wszystkie unijne przedsiębiorstwa. Niniejsze zalecenie ma przyczynić się do osiągnięcia tego celu, a zatem skupiono się w nim na wprowadzaniu sieci o bardzo dużej przepustowości.
(9) Państwa członkowskie powinny współpracować ze sobą oraz z Komisją, aby pilnie opracować zestaw narzędzi zawierający najlepsze praktyki w zakresie stosowania dyrektywy w sprawie zmniejszenia kosztów sieci szerokopasmowych, oparty na minimalnych wymogach ustanowionych w tej dyrektywie i służący wprowadzeniu ulepszeń w następujących obszarach: (i) usprawnienie procedur udzielania pozwoleń w kontekście szerszych starań na rzecz poprawy skuteczności i przejrzystości funkcjonowania administracji publicznej oraz przyczynienia się do ułatwienia prowadzenia działalności gospodarczej; (ii) zwiększenie przejrzystości i wzmocnienie pojedynczego punktu informacyjnego; (iii) rozszerzenie prawa dostępu do istniejącej infrastruktury technicznej kontrolowanej przez podmioty sektora publicznego oraz (iv) usprawnienie mechanizmu rozstrzygania sporów. Ponadto państwa członkowskie powinny wskazać środki, które pomogłyby zmniejszyć wpływ sieci łączności elektronicznej na środowisko i zapewnić ich zrównoważony charakter.
(10) Zgodnie z art. 7 dyrektywy w sprawie zmniejszenia kosztów sieci szerokopasmowych państwa członkowskie muszą zapewnić, aby właściwe organy podejmowały decyzje dotyczące wszystkich pozwoleń na niezbędne roboty budowlane w celu wdrożenia elementów szybkich sieci łączności elektronicznej w terminie 4 miesięcy, który to termin może wyjątkowo ulec przedłużeniu, gdy jest to należycie uzasadnione lub gdy konieczne jest dochowanie innych terminów lub obowiązków określonych w prawie krajowym w celu właściwego przeprowadzenia procedury. Aby uniknąć niespójnych praktyk w całej Unii, państwa członkowskie powinny zatem dążyć do stworzenia warunków, które sprzyjałyby dotrzymywaniu tego 4-miesięcznego terminu na udzielenie lub odmowę udzielenia wszystkich niezbędnych pozwoleń, a także powinny wspólnie określić najlepsze praktyki, które jeszcze bardziej usprawnią procedury udzielania pozwoleń, takie jak dorozumiane zatwierdzenie i uproszczone procedury udzielania pozwoleń.
(11) W przypadku określonych rodzajów wprowadzanych sieci niektóre państwa członkowskie ustanowiły uproszczone procedury udzielania pozwoleń jako sposób znacznego zmniejszenia obciążeń administracyjnych zarówno dla operatorów, jak i dla administracji krajowych. Państwa członkowskie powinny rozważyć stosowanie uproszczonych procedur udzielania pozwoleń lub stosowanie zwolnień z wymogu uzyskania pozwolenia wykraczających poza art. 57 Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej, jak również określenie scenariuszy wprowadzania sieci, w przypadku których można by korzystać z tych rozwiązań (np. w przypadku tymczasowych wdrożeń niezbędnych do zapewnienia ciągłości świadczenia usług łączności elektronicznej lub w przypadku prostych modernizacji istniejących sieci, w tym modernizacji istniejących stacji bazowych telefonii komórkowej do standardu 5G).
(12) Aby zmniejszyć obciążenia administracyjne i usprawnić procedury udzielania pozwoleń, należy ułatwić stosowanie procedur elektronicznych oraz zwiększyć rolę pojedynczego punktu informacyjnego. W tym celu państwa członkowskie powinny rozważyć, w jaki sposób pojedynczy punkt informacyjny mógłby stać się faktycznym punktem kompleksowej obsługi umożliwiającym składanie drogą elektroniczną wniosków o udzielenie pozwolenia na wszystkich szczeblach administracji.
(13) Kolejny krok mogłoby stanowić zintegrowane podejście do udzielania pozwoleń w ramach kompetencji pojedynczego punktu informacyjnego, co przyniosłoby znaczną wartość dodaną. Rozwiązanie to mogłoby funkcjonować w oparciu o w pełni skoordynowaną procedurę, w przypadku gdy zaangażowany jest więcej niż jeden właściwy organ. Państwa członkowskie powinny zatem rozważyć powierzenie pojedynczemu punktowi informacyjnemu czynnej roli w koordynowaniu i monitorowaniu procedur udzielania pozwoleń przez różne właściwe organy oraz zapewnianiu odpowiedniej wymiany istotnych informacji.
(14) Aby uniknąć niepożądanych opóźnień, procedury dotyczące pozwoleń i praw do umieszczania na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym wzdłuż tras komunikacyjnych (np. dróg, linii kolejowych), na podstawie art. 43 Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej powinny toczyć się równolegle. Państwa członkowskie powinny zbadać możliwość przyznania wspomnianych praw do umieszczania obiektów i urządzeń jak najszybciej, a w każdym razie w maksymalnym terminie przewidzianym na udzielenie pozwoleń wynoszącym 4 miesiące, dostosowując w ten sposób tę procedurę do przepisów art. 7 ust. 3 dyrektywy w sprawie zmniejszenia kosztów sieci szerokopasmowych.
(15) Biorąc pod uwagę rosnącą liczbę pozwoleń na wprowadzenie sieci łączności elektronicznej oraz ich głównie lokalny charakter, opłaty za pozwolenia na roboty budowlane mogą znacznie różnić się między poszczególnymi państwami członkowskimi i w obrębie samych państw. Mogą one również stanowić znaczną część kosztów wprowadzenia sieci, zwłaszcza na obszarach wiejskich i w regionach oddalonych, gdzie koszt wprowadzenia sieci na użytkownika jest najwyższy. Byłoby zatem bardzo przydatne, gdyby państwa członkowskie wymieniały się informacjami i porozumiały się co do sposobów utrzymania kosztów udzielania pozwoleń na poziomie, który by nie zniechęcał do inwestycji, biorąc pod uwagę mnogość pozwoleń, które często są wymagane.
(16) Dostęp do wyczerpujących, dokładnych i aktualnych informacji jest zasadniczym warunkiem zapewnienia efektywnego wykorzystania istniejącej infrastruktury technicznej i odpowiedniej koordynacji robót budowlanych. W tym względzie kluczową rolę odgrywa pojedynczy punkt informacyjny. Poprawa przejrzystości w odniesieniu do istniejącej infrastruktury i planowanych robót budowlanych stanowi kluczowy krok wstępny w kierunku umożliwienia dostępu do tej infrastruktury i poprawy koordynacji robót budowlanych, co z kolei przyniesie dodatkowe korzyści środowisku i społeczeństwu. Należy zatem zachęcać państwa członkowskie do zastanowienia się nad przekazywaniem do pojedynczego punktu informacyjnego wszystkich informacji na temat infrastruktury technicznej dostępnej na danym obszarze pochodzących z różnych źródeł, a także do udzielania pomocy w przekazywaniu informacji georeferencyjnych.
(17) Należy zachęcać państwa członkowskie do przeanalizowania sposobów poprawy przejrzystości w odniesieniu do istniejącej infrastruktury technicznej przez zwiększenie ilości i podniesienie jakości informacji dostępnych za pośrednictwem pojedynczego punktu informacyjnego. Obejmuje to informacje przekazywane dwustronnie między operatorami na podstawie art. 4 ust. 2 i 4 dyrektywy w sprawie zmniejszenia kosztów sieci szerokopasmowych na stosowny wniosek lub informacje na temat infrastruktury technicznej kontrolowanej przez podmioty sektora publicznego.
(18) Oprócz wymogów dotyczących dostępu do istniejącej infrastruktury technicznej zawartych w dyrektywie w sprawie zmniejszenia kosztów sieci szerokopasmowych wprowadzanie sieci o bardzo dużej przepustowości można dodatkowo ułatwić przez umożliwienie operatorom uzyskania dostępu do odpowiedniej infrastruktury technicznej kontrolowanej przez podmioty sektora publicznego na warunkach podobnych do tych, które określono w art. 3 tej dyrektywy. Taka infrastruktura techniczna obejmuje budynki, w szczególności dachy, oraz elementy infrastruktury ulicznej, np. latarnie, znaki uliczne, sygnalizację świetlną, billboardy, przystanki autobusowe i tramwajowe oraz stacje metra.
(19) W dyrektywie w sprawie zmniejszenia kosztów sieci szerokopasmowych przewidziano możliwość zastosowania procedur rozstrzygania sporów, w przypadku gdy negocjacje w sprawie dostępu do infrastruktury zakończą się niepowodzeniem. Państwa członkowskie powinny zwiększyć wysiłki mające na celu wspólne określenie najlepszych praktyk w zakresie skutecznych i efektywnych mechanizmów rozstrzygania sporów oraz sprawnego funkcjonowania organów rozstrzygających spory w całej Unii. W celu zapewnienia przejrzystości praktyki te powinny obejmować terminową publikację decyzji podejmowanych przez organy odpowiedzialne za rozstrzyganie sporów.
(20) Ślad środowiskowy sektora łączności elektronicznej zwiększa się i konieczne jest rozważenie wszelkich możliwych sposobów przeciwdziałania tej tendencji. Zachęty do wprowadzania sieci charakteryzujących się - na przykład - zmniejszonym śladem węglowym mogą przyczynić się do zrównoważoności tego sektora oraz do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej. Wzywa się państwa członkowskie, aby w ścisłej współpracy z Komisją określiły i promowały takie zachęty, mogące obejmować przyspieszone procedury udzielania pozwoleń lub obniżone opłaty za wydanie pozwolenia i za dostęp w przypadku sieci spełniających pewne kryteria środowiskowe.
(21) Aby uniknąć nadmiernego opóźniania procesów udzielania pozwoleń na użytkowanie widma i procesów instalacji bezprzewodowych sieci łączności, państwa członkowskie powinny wymieniać się najlepszymi praktykami dotyczącymi sposobu uwzględniania wyników oceny oddziaływania na środowisko, gdy jest to wymagane, a w szczególności gdy organy przygotowują ramy dla przyszłego zezwolenia na inwestycję dotyczącego projektów, przy pełnym poszanowaniu prawodawstwa Unii, w szczególności dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 6 ("dyrektywa w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko"), dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE 7 ("dyrektywa w sprawie oceny oddziaływania na środowisko") i dyrektywy Rady 92/43/EWG 8 ("dyrektywa siedliskowa"). Ocena oddziaływania na środowisko powinna odbywać się na etapie, na którym można określić i ocenić wpływ na środowisko.
(22) W Europejskim kodeksie łączności elektronicznej wyznaczono państwom wspólny termin, przypadający na koniec 2020 r., przed upływem którego państwa członkowskie muszą umożliwić wykorzystanie zakresu częstotliwości 3,4-3,8 GHz oraz co najmniej 1 GHz z pionierskiego pasma częstotliwości 24,25-27,5 GHz na potrzeby 5G. Ponadto w decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/899 9 wyznaczono państwom członkowskim wspólny termin - do dnia 30 czerwca 2020 r. - przed upływem którego muszą umożliwić wykorzystanie pionierskiego pasma częstotliwości 700 MHz na potrzeby sieci 5G. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby widmem zarządzano w sposób promujący wysokiej jakości łączność dla przedsiębiorstw i społeczeństwa w wymiarze trans- granicznym, a także cyfryzację przemysłu, co przyniesie korzyści gospodarce i całemu społeczeństwu, w tym pod względem dostępności, równych szans i inkluzywności. Osiągnięcie tego celu można by ułatwić dzięki terminowej wymianie poglądów i najlepszych praktyk jeszcze przed rozpoczęciem procesu wzajemnej oceny ustanowionego w Europejskim kodeksie łączności elektronicznej, jak również w jego trakcie.
(23) Aby zapewnić szybkie i bezpieczne wprowadzanie sieci 5G i upowszechnienie innowacyjnych usług począwszy od 2020 r. zgodnie z planem działania dotyczącym sieci 5G 10 , a także z uwzględnieniem zestawu instrumentów, który określono w zaleceniu Komisji dotyczącym cyberbezpieczeństwa sieci 5G 11 , państwa członkowskie powinny unikać wszelkich opóźnień - których źródłem może być kryzys związany z COVID-19 - w umożliwianiu wykorzystania pionierskich pasm częstotliwości na potrzeby sieci 5G lub też powinny minimalizować takie opóźnienia.
(24) Biorąc pod uwagę znaczenie bezpiecznej i odpornej infrastruktury 5G dla ożywienia i wzrostu gospodarczego, procedury udzielania pozwoleń na użytkowanie widma powinny w stosownych przypadkach wspierać inwestycje w infrastrukturę poprzez zmniejszanie obciążeń finansowych spoczywających na użytkownikach widma radiowego, w szczególności na operatorach, zgodnie z zasadami pomocy państwa. Ma to jeszcze większe znaczenie w kontekście kryzysu związanego z COVID-19. W tym celu należy zachęcać państwa członkowskie do określenia takich zasad udzielania pozwoleń na użytkowanie widma, które służą stosowaniu metodyki ustalania cen widma sprzyjającej inwestycjom. Praktyki takie mogą obejmować w stosownych przypadkach zachęty do oferowania wysokiej jakości zasięgu bezprzewodowego w celu zapewniania szeroko dostępnych usług, również w kontekście transgranicznym.
(25) Aby uniknąć ograniczonej dostępności widma prowadzącej do wyższych ofert na aukcjach, najlepsze praktyki mogą obejmować środki zakładające nierezerwowanie - w miarę możliwości - do celów bezpieczeństwa publicznego i obronności pionierskich pasm częstotliwości widma przeznaczonych na potrzeby sieci 5G lub środki, które dopuszczają rezerwowanie zharmonizowanego na szczeblu UE widma radiowego na potrzeby usług łączności elektronicznej dla prywatnych użytkowników widma radiowego, zarówno w odniesieniu do ilości widma, jak i wyboru określonego pasma częstotliwości, tylko w należycie uzasadnionych przypadkach.
(26) Sieci 5G wymagają rozmieszczenia znacznie gęstszej sieci nadajników w pasmach wyższych częstotliwości w porównaniu z technologiami poprzednich generacji. Współużytkowanie infrastruktury pasywnej i aktywnej oraz uruchamianie wspólnie infrastruktury bezprzewodowej może zmniejszyć koszty takiego wprowadzania (w tym koszty przyrostowe) - w szczególności w przypadku użytkowania zakresów częstotliwości 3,4-3,8 GHz i 24,25-27,5 GHz - a tym samym zwiększyć tempo tego procesu, sprzyjać większemu zasięgowi sieci oraz umożliwić skuteczniejsze i efektywniejsze wykorzystanie widma radiowego z korzyścią dla konsumentów. Właściwe organy powinny zatem pozytywnie traktować to rozwiązanie, w szczególności na obszarach o ograniczonej rentowności ekonomicznej.
(27) Wprowadzaniu gęstych sieci bezprzewodowych 5G sprzyjałyby również elastyczne systemy pozwoleń, które pobudzają inwestycje w sieci bezprzewodowe i zapewniają efektywne wykorzystanie widma. Pasma wysokich częstotliwości powyżej 24 GHz ("zakresy fal milimetrowych"), takie jak zakres częstotliwości 24,25-27,5 GHz, oferują dużą ilość widma radiowego o ograniczonych geograficznie cechach propagacyjnych. Chociaż na potrzeby przyznawania praw użytkowania w odniesieniu do pasm częstotliwości, których dotyczy problem ograniczonej dostępności, państwa członkowskie na ogół powinny stosować konkurencyjne procedury wyboru takie jak aukcje, procedury takie mogą w pewnych przypadkach ograniczać możliwości inwestowania w gęste sieci bezprzewodowe 5G, jak również elastyczność i wynikającą z tego efektywność użytkowania widma. Za najlepszą praktykę można uznać udzielanie indywidualnych pozwoleń na użytkowanie zharmonizowanych zakresów fal milimetrowych w drodze przyspieszonej procedury administracyjnej, która jest otwarta, obiektywna, proporcjonalna, niedyskryminująca i oparta na przejrzystych kryteriach i procedurach.
(28) Aby uniknąć rozbieżnych rozwiązań w przypadku przyznawania praw do użytkowania widma radiowego w celu świadczenia transgranicznych usług bezprzewodowych, państwa członkowskie powinny lepiej koordynować przydzielanie widma radiowego, tak aby promować łączność bezprzewodową, która będzie wspierała transformację przemysłową Unii i suwerenność cyfrową w oparciu o elastyczną infrastrukturę 5G zdolną do obsługi wielu usług. Skoordynowane przydzielanie widma ma szczególne znaczenie dla spełnienia wymogów dotyczących łączności w odniesieniu do nowych zastosowań, które przyczyniają się do cyfryzacji operacji w obszarze mobilności i transportu drogowego i kolejowego oraz produkcji przemysłowej. Warunki te dotyczą w szczególności jakości usług wyrażonej za pomocą parametrów takich jak zdolność, przepustowość, opóźnienie, niezawodność oraz bezpieczeństwo i odporność sieci.
(29) W tym celu państwa członkowskie powinny przyczynić się do opracowania zestawu najlepszych praktyk i uzgodnić go, działając w ścisłej współpracy z Komisją i przy wsparciu ze strony Zespołu ds. Polityki Spektrum Radiowego, na potrzeby ważnych innowacyjnych zastosowań w sektorach przemysłu o wymiarze transgranicznym, takich jak transport drogowy lub kolejowy (w tym korytarze transgraniczne na potrzeby współpracującej, opartej na sieci i zautomatyzowanej mobilności) oraz inteligentne fabryki. W praktykach tych można by uwzględnić wyniki projektów pilotażowych i testów finansowanych przez UE w sektorach wertykalnych, w tym w transgranicznych korytarzach 5G. W praktykach takich należy określić odpowiednie wspólne zakresy częstotliwości, systemy pozwoleń i warunki świadczenia przez operatorów specjalnych (sektorowych) usług bezprzewodowych. Wspólne systemy pozwoleń mogłyby dotyczyć indywidualnych pozwoleń dla operatorów i zainteresowanych stron z sektora przemysłu, w tym wspólnego użytkowania widma. Wspólne warunki udzielania pozwoleń mogłyby dotyczyć realizacji, jakości usług, wspólnego użytkowania widma, współistnienia systemów bezprzewodowych, przetrzymywania widma, cyberbezpieczeństwa oraz wynegocjowanych umów między operatorami sieci ruchomych a zainteresowanymi stronami z sektora przemysłu, a także środków służących ochronie niezbędnej łączności na potrzeby transportu lotniczego. W tym względzie Zespół ds. Polityki Spektrum Radiowego powinien pomóc Komisji w ustaleniu, czy istnieje potrzeba powierzenia Europejskiej Konferencji Administracji Pocztowych i Telekomunikacyjnych zadania opracowania zharmonizowanych warunków technicznych dotyczących użytkowania widma.
(30) Wdrażając zestaw najlepszych praktyk opracowanych we współpracy z Komisją, państwa członkowskie powinny koordynować proces udzielania pozwoleń na użytkowanie widma, a w szczególności korzystać z procedury wspólnego udzielania pozwoleń zgodnie z art. 37 Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej. Proces taki może obejmować przydzielanie wspólnego specjalnego zakresu częstotliwości na podstawie wspólnych warunków udzielania pozwoleń.
(31) Wdrażaniu zestawu narzędzi sprzyjałyby jasny proces, odpowiednie monitorowanie, większa przejrzystość oraz zintensyfikowany dialog na szczeblu krajowym i unijnym.
(32) W celu opracowania zestawu narzędzi państwa członkowskie powinny współpracować ze sobą i działać w ścisłej współpracy z Komisją. W stosownych przypadkach w proces ten należy zaangażować Zespół ds. Polityki Spektrum Radiowego, Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej i krajowe organy regulacyjne, sieć biur kompetencji w zakresie łączności szerokopasmowej, organy odpowiedzialne za rozstrzyganie sporów oraz właściwe organy odpowiedzialne za funkcje pojedynczego punktu informacyjnego.
(33) Niniejsze zalecenie pozostaje bez uszczerbku dla stosowania prawa konkurencji i zasad pomocy państwa,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
