(notyfikowana jako dokument nr C(2017) 8356)(Dz.U.UE L z dnia 16 grudnia 2017 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę Rady 2000/29/WE z dnia 8 maja 2000 r. w sprawie środków ochronnych przed wprowadzaniem do Wspólnoty organizmów szkodliwych dla roślin lub produktów roślinnych i przed ich rozprzestrzenianiem się we Wspólnocie 1 , w szczególności jej art. 16 ust. 3 zdanie czwarte,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Doświadczenia uzyskane podczas stosowania decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/789 2 , w szczególności od czasu ostatniej zmiany wprowadzonej decyzją wykonawczą (UE) 2016/764 3 , pokazały, że konieczne jest przyjęcie szeregu dalszych środków, oraz że pewne przepisy tej decyzji powinny zostać dostosowane w celu zapewnienia bardziej skutecznego podejścia służącego zapobieganiu dalszemu wprowadzaniu do Unii i rozprzestrzenianiu się w niej organizmu Xylella fastidiosa (Wells et al.) (zwanego dalej "określonym organizmem").
(2) Niezależnie od konieczności przeprowadzania badań na podstawie poziomu ryzyka ocenionego na szczeblu państw członkowskich z doświadczenia wynika, że badania powinny być prowadzone w dokładniejszy i bardziej zharmonizowany sposób w celu zapewnienia, by wszystkie państwa członkowskie osiągnęły ten sam stopień ostrożności w odniesieniu do określonego organizmu. Z tego powodu podczas przeprowadzania tych badań państwa członkowskie powinny uwzględniać stosowne wytyczne techniczne wydawane przez Komisję.
(3) Zgodnie z międzynarodowymi normami identyfikacja określonego organizmu okazała się być najbardziej wiarygodna w przypadku, gdy opierała się na co najmniej dwóch różnych badaniach, przeprowadzonych w oparciu o różne zasady biologiczne lub na różnych częściach genomu. Wykaz tych badań powinien być dostępny w bazie danych Komisji, która to baza powinna być udostępniana publicznie w celu zapewnienia przejrzystości. Ponieważ identyfikacja określonego organizmu poza wyznaczonymi obszarami wymaga badań o różnym poziomie czułości, należy przewidzieć szczególne badania dla wyznaczonych obszarów oraz dla obszarów innych niż wyznaczone obszary.
(4) Aby zapewnić przejrzystość, państwa członkowskie powinny publikować swoje krajowe plany awaryjne w internecie.
(5) Dowody naukowe, o których mowa w opinii naukowej wydanej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności ("EFSA") w styczniu 2015 r. 4 , wskazują na możliwość wystąpienia rekombinacji genetycznej między różnymi podgatunkami określonego organizmu w innych częściach świata, atakującej nowe gatunki roślin, których nigdy wcześniej nie uznano za zakażone przez wspomniane podgatunki. W związku z tym, w celu zapewnienia bardziej ostrożnego podejścia oraz ze względu na zgłaszane ostatnio w Unii różne podgatunki, konieczne jest wyjaśnienie, że w przypadku gdy na danym obszarze wykryto więcej niż jeden podgatunek określonego organizmu, obszar ten należy wyznaczyć w odniesieniu do określonego organizmu i jego wszystkich ewentualnych podgatunków. Ponadto w przypadku oczekiwania na stwierdzenie obecności podgatunku dane państwo członkowskie powinno zapobiegawczo wyznaczyć ten obszar w odniesieniu do określonego organizmu i jego wszystkich ewentualnych podgatunków.
(6) Z doświadczenia wynika, że podczas przeprowadzania badań w strefach buforowych kolejność przydziału zasobów należy uzależnić od poziomu ryzyka fitosanitarnego. Dlatego też w strefach buforowych proporcjonalnym podejściem byłoby ustalenie, aby odnośne badanie było prowadzone w oparciu o siatkę podzieloną na kwadraty o wymiarach 100 m × 100 m w strefie o szerokości co najmniej 1 km wokół strefy zakażonej oraz siatkę podzieloną na kwadraty o wymiarach 1 km × 1 km na pozostałym obszarze strefy buforowej.
(7) Na podstawie dotychczasowych doświadczeń oraz zgodnie z dowodami naukowymi przedstawionymi przez EFSA natychmiastowe usunięcie wszystkich roślin żywicielskich - niezależnie od ich statusu zdrowotnego - znajdujących się w promieniu 100 m wokół roślin zakażonych, zwiększa szanse na skuteczne zwalczenie określonego organizmu. W porównaniu do środków ograniczających rozprzestrzenianie przewidujących usunięcie tylko roślin uznanych za zakażone i tylko znajdujących się w niektórych częściach wyznaczonego obszaru, usunięcie wszystkich roślin żywicielskich zapewnia wyższy poziom gwarancji, jeśli chodzi o bezobjawowe zakażenia, a tym samym status określonego organizmu na danym obszarze. W związku z tym proporcjonalnym środkiem jest zmniejszenie szerokości strefy buforowej wokół strefy porażonej z 10 km do 5 km we wszystkich przypadkach, w których w celu zwalczania wytyczono wyznaczony obszar. W przypadku wyznaczonych obszarów wytyczonych do celów ograniczania rozprzestrzeniania szerokość ta powinna jednak w dalszym ciągu wynosić 10 km w związku z potrzebą przyjęcia bardziej ostrożnego podejścia ze względu na szersze występowanie określonego organizmu na tych wyznaczonych obszarach.
(8) Proporcjonalnym środkiem jest również zmniejszenie tej strefy buforowej do 1 km pod pewnymi warunkami, które gwarantowałby, że nie następuje dalsze rozprzestrzenianie się określonego organizmu, a także natychmiastowe usunięcie roślin zakażonych i odpowiednie monitorowanie sytuacji. Podobnie proporcjonalnym środkiem jest zezwolenie na zniesienie wyznaczonego obszaru po 12 miesiącach od momentu jego wytyczenia, jeśli w celu zapewnienia niewystępowania określonego organizmu na danym obszarze przyjęto intensywny schemat pobierania próbek.
(9) W celu zwiększenia przejrzystości i informowania społeczeństwa na temat działań podjętych przeciw określonemu organizmowi państwa członkowskie powinny publikować i uaktualniać wykaz wyznaczonych obszarów na swoim terytorium, a Komisja powinna dodatkowo publikować i uaktualniać wykaz tych obszarów zgłoszonych przez państwa członkowskie.
(10) Z doświadczenia wynika, że proporcjonalnym środkiem jest pozwolenie na niewytyczanie wyznaczonego obszaru, w przypadku gdy występowanie określonego organizmu stwierdzono w miejscu o udowodnionej fizycznej ochronie przed wektorami tego organizmu. Podejście to jest proporcjonalne ze względu na niskie ryzyko rozprzestrzeniania się określonego organizmu i lepszą możliwość niezwłocznego usunięcia tego organizmu dzięki temu, że pojawił się w kontrolowanym środowisku.
(11) W celu zapewnienia danemu państwu członkowskiemu większej elastyczności państwa członkowskie powinny mieć możliwość zezwolenia na sadzenie wszystkich lub niektórych roślin żywicielskich - pod odpowiednimi warunkami - w obrębie stref zakażonych podlegających środkom ograniczającym rozprzestrzenianie poza obszarem w odległości 20 km przylegającym do strefy buforowej. Realizując te działania, państwa członkowskie powinny dać pierwszeństwo roślinom należącym do odmian ocenionych jako odporne na określony organizm lub go tolerujące, w celu zmniejszenia poziomu inokulum bakteryjnego na odpowiednich obszarach.
(12) W trosce o poszanowanie tradycji i historii danego miejsca państwa członkowskie powinny mieć możliwość zdecydować, że rośliny żywicielskie oficjalnie wyznaczone jako rośliny o wartości historycznej nie muszą zostać usunięte, jeżeli nie są one zakażone określonym organizmem, nawet jeżeli znajdują się one w promieniu 100 m wokół roślin, które zostały zbadane i uznane za zakażone określonym organizmem. Niemniej jednak, aby zapobiec ich potencjalnemu zakażeniu i rozprzestrzenieniu się określonego organizmu, powinny one podlegać szczególnym warunkom.
(13) W celu zapewnienia, by monitorowanie obecności określonego organizmu na wyznaczonych obszarach odbywało się w odpowiednich okresach, oraz aby zagwarantować pewność prawa należy określić, że takie monitorowanie i odnośne kontrole uwzględniają odpowiednie wytyczne techniczne wydawane przez Komisję.
(14) Aby zapewnić przejrzystość i pewność prawa strefy zakażone, w których mogą być stosowane środki ograniczające rozprzestrzenianie, należy ograniczyć do stref wymienionych w załączniku do decyzji wykonawczej (UE) 2015/789.
(15) Biorąc pod uwagę rozwój sytuacji dotyczącej określonego organizmu w Unii oraz uznanie obszarów ograniczania rozprzestrzeniania również w innych częściach Unii, usunięcie roślin powinno mieć zastosowanie w odniesieniu do całego obszaru ograniczania rozprzestrzeniania, na którym stwierdzono obecność określonego organizmu na podstawie urzędowych badań. W celu ochrony pozostałej części terytorium Unii te urzędowe badania powinny być jednak prowadzone przynajmniej w pobliżu miejsc produkcji zatwierdzonych do przemieszczania określonych roślin z wyznaczonych obszarów, w pobliżu miejsc występowania roślin o szczególnej wartości kulturowej, społecznej lub naukowej oraz na obszarach w obrębie strefy zakażonej w odległości 20 km od granicy tej strefy zakażonej. Wymóg ten nie powinien jednak mieć zastosowania w przypadku wysp, które są w całości obszarami ograniczania rozprzestrzeniania i są położone w odległości ponad 10 km do najbliższego terytorium lądowego Unii, biorąc pod uwagę fakt, że wyspy te są w każdym przypadku fizycznie odizolowane.
(16) Ze względu na niskie ryzyko fitosanitarne stwierdzone przez EFSA w marcu 2016 r. 5 należy umożliwić przemieszczanie z wyznaczonych obszarów określonych roślin należących do odmian, w odniesieniu do których udowodniono, że nie są podatne na jeden podgatunek określonego organizmu lub większą liczbę takich podgatunków, bez paszportów roślin przygotowanych i wydanych zgodnie z dyrektywą Komisji 92/105/EWG 6 .
(17) Ze względu na zdolność owadów-wektorów do lotów dyspersyjnych odpowiednim i bardziej proporcjonalnym środkiem jest zezwolenie na przemieszczanie określonych roślin pochodzących z miejsc produkcji otoczonych strefą o szerokości 100 metrów, która jest poddawana kontrolom dwa razy do roku oraz z której bezzwłocznie usunięto wszystkie rośliny uznane za wykazujące oznaki zakażenia lub za zakażone określonym organizmem. Aby zachować spójność, podobna zasada powinna mieć zastosowanie do miejsc produkcji w państwach trzecich, w których stwierdzono obecność określonego organizmu.
(18) Z doświadczenia wynika, że miejsca produkcji, w których rośliny będące żywicielami są uprawiane poza wyznaczonymi obszarami, są przedmiotem corocznej kontroli, a w przypadku wystąpienia symptomów - pobierania próbek i badań w celu zapewnienia wyższego poziomu pewności co do niewystępowania określonego organizmu. W związku z tym, aby zapewnić zharmonizowany poziom ochrony w Unii, należy przyjąć odpowiednie wymogi w odniesieniu do tych miejsc.
(19) Gatunki Coffea, Lavandula dentata L., Nerium oleander L., Olea europaea L., Polygala myrtifolia L. i Prunus dulcis (Mill.) D.A. Webb okazały się być podatne na wielokrotne zakażenie określonym organizmem i ułatwiają rozprzestrzenianie się choroby w Unii. Mimo że działania mające na celu potwierdzenie źródła roślin zakażonych wykrytych w Unii poprzez śledzenie retrospektywne są nadal w toku, określone rośliny, zgodnie z zasadą ostrożności, powinny być uprawiane wyłącznie w miejscach, które są przedmiotem oficjalnej kontroli, pobierania próbek i badań przeprowadzanych co roku w celu potwierdzenia braku obecności określonego organizmu. Z uwagi na większą podatność tych roślin na określony organizm obecność tego organizmu powinna zostać stwierdzona na podstawie co najmniej dwóch badań o dodatnim wyniku, z których co najmniej jedno powinno być badaniem molekularnym wymienionym w odpowiedniej bazie danych Komisji.
(20) Podobny wymóg powinien mieć zastosowanie do państw trzecich, w których jeszcze nie stwierdzono pojawienia się określonego organizmu. Ponadto przy przemieszczaniu tych roślin w obrębie Unii podmioty zawodowe powinny przechowywać zapisy przez co najmniej trzy lata w celu zapewnienia identyfikowalności i dalszych kontroli urzędowych, stosownie do przypadku.
(21) Decyzja wykonawcza (UE) 2015/789 ustanawia rygorystyczne przepisy dotyczące przemieszczania w obrębie Unii niektórych gatunków roślin (zwanych dalej "roślinami żywicielskimi"), które zostały uznane za zarażone przez europejskie izolaty określonego organizmu. Te rośliny żywicielskie podlegają rygorystycznym warunkom, nawet jeśli nie są nigdy uprawiane na wyznaczonym obszarze.
(22) Jednocześnie na mocy decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2017/167 7 przyznano tymczasowe zezwolenia Belgii, Republice Czeskiej, Francji i Hiszpanii, umożliwiając kwalifikację przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego określonych gatunków roślin sadowniczych, o których mowa w załączniku I do dyrektywy Rady 2008/90/WE 8 , i które są produkowane na polu w warunkach niezabezpieczających przed dostępem owadów. Niektóre z tych gatunków, a mianowicie Juglans regia L., Olea europaea L., Prunus amygdalus Batsch, P. amygdalus × P. persica, P. armeniaca L., P. avium (L.) L., P. cerasus L., P. domestica L., P. domestica × P. salicina, P. dulcis (Mill.) D.A. Webb, P. persica (L.) Batsch i P. salicina Lindley, są uznawane za podatne na europejskie i pozaeuropejskie izolaty określonego organizmu i zostały wymienione jako "określone rośliny" w załączniku I do decyzji wykonawczej (UE) 2015/789.
(23) Z uwagi na nowe zagrożenia związane z określonym organizmem na terytorium Unii zezwolenie na kwalifikację tych przedelitarnych roślin matecznych i tego materiału przedelitarnego, stanowiące odstępstwo od warunku dotyczącego uprawy w warunkach zabezpieczających przed dostępem owadów, należy uzupełnić alternatywnymi gwarancjami fitosanitarnymi, nawet jeżeli rośliny nie znajdują się na obszarze wyznaczonym na podstawie decyzji wykonawczej (UE) 2015/789.
(24) W związku z tym przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny, które są przedmiotem decyzji wykonawczej (UE) 2017/167, powinny być przemieszczane w obrębie terytorium Unii wyłącznie jeżeli towarzyszy im paszport roślin. Celem tej zasady jest zagwarantowanie, aby te przedelitarne rośliny mateczne i ten materiał przedelitarny, jak również cały materiał rozmnożeniowy i produkowane rośliny sadownicze, były wolne od określonego organizmu. Ponadto przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny, których to dotyczy, powinny podlegać kontrolom wizualnym, pobieraniu próbek i badaniu molekularnemu w celu zapewnienia braku obecności określonego organizmu, przy jednoczesnym zachowaniu statusu zdrowotnego tych roślin i tego materiału w trakcie procesu rozmnażania.
(25) Ponadto wszystkie gatunki roślin, które zostały uznane przez Komisję za określone rośliny od czasu ostatniej zmiany decyzji wykonawczej (UE) 2015/789, należy zawrzeć w załączniku I do tej decyzji.
(26) Należy zatem odpowiednio zmienić decyzję wykonawczą (UE) 2015/789.
(27) Aby umożliwić podmiotom zawodowym i odpowiedzialnym organom urzędowym dostosowanie się do nowych wymogów dotyczących przemieszczania przeznaczonych do sadzenia roślin gatunków Coffea, Lavandula dentata L., Nerium oleander L., Olea europaea L., Polygala myrtifolia L. i Prunus dulcis (Mill.) D.A. Webb, innych niż nasiona, odpowiedni przepis powinien mieć zastosowanie od dnia 1 marca 2018 r.
(28) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 14 grudnia 2017 r.
|
W imieniu Komisji |
|
Vytenis ANDRIUKAITIS |
|
Członek Komisji |